Bouw en kenmerken
Het euphonium en de bariton staan beiden gestemd in Bb. De bariton (ook soms tenorsaxhoorn genoemd) behoort tot de saxhoorngroep terwijl het euphonium (ook soms tenortuba genoemd) tot de tubafamilie behoort.
De afgelopen weken kreeg ik weer zoveel vragen over baritons en euphoniums, en opmerkingen dat dat toch hetzelfde is.. Dus vandaag voor eens en voor altijd: de verschillen tussen deze twee instrumenten!
Het verschil tussen de bariton en het euphonium
Tenorhoorn, tenortuba, bariton, euphonium. Allemaal namen voor hetzelfde instrument? Nee! De tenorhoorn is het instrument dat door Adolf Sax is ontwikkeld. Het is de voorloper van zowel de bariton als het euphonium. Met tenortuba wordt het tenorlid van de tubafamilie bedoelt. Hiermee kan ook de bariton en het euphonium bedoeld worden. Maar wat is nu het wezenlijke verschil tussen bariton en euphonium?
Een veel gehoorde verklaring is dat baritons drie ventielen hebben en euphoniums vier. Dat dit niet waar is blijkt uit onderstaande plaatjes. De twee bovenste instrumenten zijn baritons en de twee onderste zijn euphoniums. Van allebei bestaat dus een exemplaar met drie en met vier ventielen.
Het echte verschil is dat het euphonium wijder gebouwd is dan de bariton. De buis van de bariton is cilindrisch en de buis van het euphonium conisch. Dit is te merken aan het feit dat de stembuis van de bariton op twee manieren in het instrument te schuiven is en de stembuis van een euphonium maar op één manier in het instrument past. Door deze verschillen is het geluid van de bariton wat lichter en helderder en het geluid van het euphonium voller, krachtiger en warmer. Het woord euphonium is afgeleid van de Griekse woorden 'eu' en 'phone' die 'goed' en 'geluid' betekenen. Een treffende naam voor een instrument met een diepe, rijke toon.