fbpx

de mens achter de musicus

Bericht naar aanleiding van de uitzending van Pointer

by

Zondagavond zat ik met een knoop in mn maag te kijken naar alweer de tweede aflevering van Pointer waarin het ging over grensoverschrijdend gedrag van hoofdvakdocenten op conservatoria. 

Ook op het instituut waar ik jarenlang studeerde. Inhoudelijk is het niet aan mij om iets over de situaties te zeggen, dat ga ik dus ook zeker niet doen.

Maar de uitzending raakte me wel en zette me enorm aan het denken. Een soort reflectie op mijn eigen studie, maar vooral ook op het muziekonderwijs in het algemeen. Want ik denk dat de aloude meester-gezel-relatie in het muziekonderwijs júist de ruimte biedt voor grensoverschrijdend gedrag. 

Al mijmerend bleek dat meer mensen de uitzending hebben gezien, want ik werd gebeld, geappt en gemaild door orkestleden die bezorgd om me waren en zich afvroegen of ik dergelijke dingen ook heb meegemaakt.
Heel lief, zonder meer… dankjulliewel voor deze bezorgdheid. 
Lieve lieve mensen, ik heb in het algemeen een top-tijd gehad tijdens mijn studie. Het was soms een ongelooflijk harde leerschool, maar ik ben gelukkig wel altijd met respect behandeld. 

Wat ik zelf doe in mijn rol als docent, en dat is iets wat ik ook anderen wil meegeven: ontwijk de meester-gezel-relatie. Wees als docent niet de alwetende professional. 

Ik wil als docent een coach, een kompas zijn: leerlingen zelf laten ontdekken en hen eigenaarschap geven over hun les en hun muziek. Op die manier blijft niet alleen de band tussen docent/coach en leerling in een meer natuurlijke balans, maar krijgt de leerling ook veel meer de mogelijkheid om zijn eigen creativiteit te laten stromen! En zo ontstaan werkelijk de mooiste dingen. Leerlingen hebben zoveel plezier in hun les en ikzelf kijk regelmatig verwonderd naar de toffe ideeën die dan soms boven komen. Ook voor mij als docent zijn de lessen dus leuker!

Ik heb weliswaar geen compleet vastgelegd plan per les, maar de muziek komt wel meer tot leven in een veilige omgeving, en dat lijkt me het allerbelangrijkste en tegelijk het allermooiste!

Docent en leerling hebben een gezamenlijk doel maar de weg daarnaartoe ligt niet van tevoren al vast.

Tsja en het doel is ergens voor elke leerling gelijk; namelijk hun eigen muzikaliteit tot bloei brengen, muziek laten leven ín hen. 

En het doel mag dan voor iedereen gelijk zijn, de lessen zijn dat zeker niet!  Want ieders muzikaliteit en interesse is anders! Niks heerlijker dan samen die persoonlijke ontdekkingstocht aan te gaan!

Belangrijk is het als docent om steeds goed te luisteren naar je leerling en daarop in te haken op een manier die bij die leerling past. Ik ben als docent altijd  ‘aan’ en een automatische piloot werkt in mijn lessen zéker niet. Samen met mijn leerlingen ontdek ik namelijk steeds nieuwe bijzondere (om)weggetjes waarlangs we uiteindelijk samen het doel  bereiken.

Voor collegae die meer wil lezen over deze insteek bij het lesgeven raad ik het boek ‘als de muziek er al is’ van Suzan Lutke aan. 

Wil jij na het lezen van dit artikel graag een (proef)les van me? Neem gerust contact met me op!

Zo beleef jij jouw concert als nooit tevoren!

by

Spelen met je gevoel is spelen zonder te denken. Je staat open. Bent in het moment.

Je voelt je voeten, de dirigent komt op en gaat gereed staan om het concert te starten. In de zaal zie je een jongen met een baard zitten of een meisje met geen paarse bril.. Je moet focussen op je muziek!

Maar hoe doe je dat, in het moment zijn? Here comes the bad news...

Spelen met gevoel is heel hard werken.

Om op het podium in het moment te zijn, moet je uren repeteren, zodat je alle muziekstukken kunt dromen.  Zodat je precies weet wat er wanneer moet komen. Waarom? Nou, omdat je niet wilt denken als je eenmaal op het podium zit!

Want op het podium is je eigen innerlijke stem je grootste vijand. Je denken houdt je weg van het moment. Zolang je eigen hoofd zich afvraagt of je nou een mol moet spelen of niet, dan weet je dat je nog werk te doen hebt!

Repeteer dus totdat je zeker weet dat je eigen kop je geen twijfels meer influistert. Zorg ervoor dat je kunt vertrouwen op je onderbewuste.

Daarna neem je de volgende stap.


Je moet weten wat je wel wilt voelen op het podium

Wil je je voelen zoals toen op die avond toen het zo stormde en je partner je schouders in stilte masseerde? Wil je je voelen zoals toen op die reünie, toen die blonde, inmiddels volwassen jongen uit HAVO 5 in je oor fluisterde dat ie je altijd leuk had gevonden? Of wil je voelen als een toen je een klein kind was? Wat het ook is, roep dat gevoel op voor je het podium opgaat!


En dan moet je dat gevoel gaan mixen met het moment van je optreden

Zet je oren open voor de muziek om je heen. Zie de dirigent, adem mee met je mede-muzikanten als je zelf nog ruist hebt. Hoor de baslijn, voel de drums. Vertrouw. Niet denken, loslaten en musiceren!

Inspiratie

by

' Hoe...komt een idee ooit tot stand, hoe kan zo'n gedachte ontstaan?' Dat zong Mathilde Santing..
Zelf kreeg ik de afgelopen dagen een paar keer de vraag waar ik de 'inspiratie' vandaan haal om toch steeds 'hetzelfde' te doen: sinterklaasliedjes, kerstliedjes met leerlingen, kerstmuziek dirigeren etc..
Ik besloot er mijn blog van deze week aan te wijden.

Laat ik voorop stellen dat ik mijn werk nooit saai vind! Ik ervaar steeds 'hetzelfde' doen niet als saai. Nee, want iedere leerling is anders, dus de aanpak moet daardoor ook steeds anders zijn.. En dat houdt het nou juist interessant voor mij. Ik blijf zelf leren door mijn leerlingen en orkestleden te zien zoals ze zijn. Soms moet je hen letterlijk op sleeptouw nemen, soms kun je ze beter zelf op ontdekkingstocht laten gaan. Soms is het letterlijk less is more als je als dirigent bijna niks aangeeft, de andere keer sleep je muzikanten er met gebaren helemaal doorheen.

Mijn slogan 'muziek op maat' impliceert ook dat ik mijn aanpak steeds aanpas aan de behoefte van mijn leerlingen/orkestleden. En daarmee blijft het voor mij altijd interessant en leerzaam werk!

Doe je dan nooit inspiratie op? 
Jazeker wel! Ik lees boeken over inspirerende musici, over de werking van het brein, de invloed van muziek op ons bestaan. En ik bezoek concerten! Afgelopen week bezocht ik zelfs 2 top-concerten!

Op zondag genoot ik met volle teugen van het Nederlands Blazers Ensemble die de Gran Partita van Mozart ten gehore brachten. In de voorbeschouwing vertelde Bart Schneemann over Mozart en zijn leven, en over de wetenswaardigheden van de Gran Partita. Bart vertelde over een boek met brieven die Mozart aan zijn vader schreef. Nou, dikke kans dat dat een boek is dat ik binnenkort ga lezen!

Het NBE was fenomenaal, ik zat het hele concert op het puntje van mijn stoel. Ik had gewild dat ik 2 paar ogen extra had om alles maar te kunnen zien..

Vrijdag bezocht ik een concert van Mnozil Brass. Een Oostenrijks koper ensemble van wereldklasse! Ik ben groot fan van hen, en het was dan ook onwijs tof om hun nieuwste show te mogen zien.

Dat soort concerten zijn dan weer inspiratie voor mezelf om te spelen, maar soms ook zelfs als docent of dirigent.

Hoe goed hoogsensitiviteit in de muziekwereld kan werken

by
Psychologe Jennifer Grimes ontdekte iets verrassends toen ze besloot om rockmuzikanten te interviewen. Ze bezocht meerdere concerten en hield backstage interviews, en wat bleek: de meeste muzikanten zijn hoogsensitief. Achter al dat uitbundige theater op het podium, de felle lampen en luide geluiden van een concert, gingen vooral heel introverte personen schuil. Personen die hun energie focussen voor een creatief en ontzettend expressief optreden.Maar niet alleen veel muzikanten zijn hoogsensitief. Vele kunstbeoefenaars zijn hoogsensitief: van schilders tot schrijvers en van dansers tot acteurs.
Hoogsensitiviteit is geen aandoening of psychische stoornis, het is een persoonlijkheidskenmerk.

In het dagelijks leven worden hoogsensitieve mensen (HSP) door anderen soms afgeschilderd als huilebalk, overgevoelig en kleinzerig.
En inderdaad: sommige prikkels komen bij HSP veel harder binnen en zorgen dan voor bepaalde reacties. Maar wisten jullie dat hoogsensitiviteit ook zoveel voordelen heeft?
Even terug naar het onderzoek van Jennifer Grimes: eigenlijk blijkt daar uit dat HSP enorm creatief zijn!

HSP ervaren kunst als het beleven van andermans emoties. Dat is een vorm van empathie.
Uit onderzoek is zelfs gebleken dat muziek 2 dingen doet voor HSP: het activeert het beloningssysteem (oftewel, het zorgt ervoor dat de HSP zich goed voelt) en het geeft een gevoel van verbinding, waardoor de hersenen andere mensen makkelijker begrijpen.

Eerder las ik al dat hoogsensitieve mensen gevoeliger zijn voor faalangst; of in het geval van artiesten: podiumangst.
Omdat dat laatste iets is waar ik een hele workshop aan heb gewijd, prikkelde die informatie me destijds al.
Echter ben ik iemand die weliswaar leerlinggericht wil werken, maar ik hou er aan de andere kant totaal niet van om iemand een etiketje op te plakken. Ieder is voor mij gewoon zichzelf en iedereen is anders en mag er zijn zoals hij of zij is.


Maar na het lezen van de informatie over hoogsensitiviteit en muziek besloot ik toch zelf ook eens op onderzoek uit te gaan in mijn omgeving: ik ging op zoek naar hoogsensitieve musici en muzikanten om hen wat vragen te stellen.

Nogmaals: niet om wie dan ook een etiketje op te plakken, maar eigenlijk puur uit interesse voor mezelf en voor het opdoen van bagage voor in mijn ‘rugzakje’ met tools, tips en tricks!
En aangezien het wellicht ook voor anderen interessant kan zijn én ik graag de positieve kant van HSP wil laten zien, heb ik besloten een artikel te schrijven en hier te publiceren.

Op mijn vraag of mensen meer HSP’s kennen die muzikaal bezig zijn waren de antwoorden wisselend. Opvallend was dat mensen die zelf al geruime tijd weten dat ze hoogsensitief zijn ook meer andere HSP muzikanten/musici kennen.  Ik denk zelf dat dat ermee te maken heeft dat als je er zelf langer mee bezig bent, je ook andere mensen gaat herkennen met dezelfde ervaringen en dat je dan vervolgens die ervaringen gaat uitwisselen. Overigens merkte ik in sommige gesprekken ook dat er best een soort taboe rust op HSP. Dat kan ook een reden zijn dat mensen niet zoveel andere muzikale HSP-ers kennen natuurlijk!


Muziek als passie
Ik vroeg me af wat muziek betekent voor deze hoogsensitieve personen. Het antwoord was bijna eenduidig: passie was een woord dat door bijna iedereen genoemd werd, Sommigen zeiden: ‘muziek is mijn leven’ Rust werd ook genoemd, en muziek als uitlaatklep en dat sluit natuurlijk mooi aan bij de bevindingen uit de onderzoeken die ik las. Rust en ontspanning is dan een beloning. Overigens gaf iedereen aan dat muziek doelbewust wordt ingezet om rust te vinden. Soms is dat spelend, maar vaak ook luisterend.
Iemand noemde muziek letterlijk: verbinding tussen verschillende mensen, en het raakt mijn eigen emoties.

Tot zover mijn vragen die eigenlijk letterlijk aansloten bij de onderzoeken die ik laatst las.


Daarna ben ik eens gaan vragen wat mensen nou merken van hun hoogsensitiviteit tijdens het musiceren. En misschien nog wel belangrijker: werkt het dan belemmerend of juist verrijkend?

Een aantal verrijkingen die werden genoemd:
- het geeft me ontspanning
- ik hoor heel veel details, zeker in meerstemmigheid
- als ik de goede muziek kies om te spelen dan geeft dat positieve energie
- ik kan met muziek mijn emotie kwijt die ik in woorden niet kan uitdrukken

En een aantal belemmeringen die werden genoemd:
- ik ben snel afgeleid door externe prikkels, zoals gepraat of geruis
- als het niet mijn muziekstijl is geeft het negatieve energie
- onzuiver spel is een verschrikking
- soms raakt muziek me te erg

Een sensitieve prof?
Aan de professionals vroeg ik vervolgens nog of zijn hun HSP-eigenschappen kunnen inzetten in of voor muziek. Eigenlijk zag iedereen wel voordelen.

Zo gaven verschillende mensen aan dat via het musiceren verbindingen gelegd kunnen worden.
Wat ook vaak naar voren kwam was dat docenten zich door hun sensitiviteit gemakkelijker kunnen inleven in leerlingen en daardoor meer leerlinggericht kunnen lesgeven.
Een ander punt wat werd genoemd was dat sensitiviteit van belang is bij het programmeren van een concert. Wat past goed na elkaar, wat past goed bij welke situatie.
Een dirigent gaf aan dat doordat hij zoveel details hoort in klankkleur, intonatie en tempi hij in staat is om het samenspel van zijn orkestleden nog beter te maken tijdens repetities.
En als uitvoerend musicus is het gemakkelijker om de emotie/beleving van de componist over te brengen bij de luisteraar.

Podiumangst
Ja, en dan die podiumangst waarover ik al eerder schreef. Ook mijn respondenten gaven aan daar regelmatig last van te hebben. Dat is te verklaren omdat HSP ten eerste erg bezig zijn met sociale verbindingen. Dus zij gaan bv veel eerder ‘nadenken’ over wat anderen vinden. Daarnaast zijn HSP sneller meer perfectionistisch en horen en zien ze ook meer foutjes, wat faalangst en podiumangst natuurlijk in de hand werkt. Zeker iets om mee te nemen in mijn workshop!

Tot slot
Muziek is een bijzondere kunstvorm die ikzelf met enorm veel passie bedrijf. Hoogsensitiviteit kan soms een belemmering zijn voor muzikanten en musici, maar toch zijn er vooral veel voordelen! Ik zie vooral veel voordelen voor de profs die hun sensitiviteit kunnen inzetten om muziek nog beter en persoonlijker over te brengen op luisteraars, leerlingen en orkestleden.
Natuurlijk blijven er voor hoogsensitieve artiesten uitdagingen, maar ik zou mijn kind maar wat graag op muziekles laten gaan bij een hoogsensitieve muziekdocent!

Reageren op dit artikel? Dat vind ik altijd leuk!

Hoe G-denken jou helpt om je podiumangst de baas te worden!

by

In mijn vorige blog leerde ik je een ontspanningsoefening vlak voor een concert. Maar vaak zijn het ook vooral negatieve/nerveuze gedachten die door je hoofd gaan vlak voor je het podium op moet. En die zijn niet zomaar verdwenen met een ontspanningsoefening... Daarvoor moet je jezelf eigenlijk trainen in het omdraaien van die gedachten... Daarover gaat het vandaag!

Het grote gevaar van negatieve gedachten voor en tijdens een concert is dat je in een soort negatieve spiraal terecht komt waardoor je steeds meer last krijgt van podiumangst en tegenvallende performances.

Om die cirkel te doorbreken moet je leren anders te denken. Omdenken, ookwel G-denken genoemd.

Dit werkt met een zogenaamd schema. Je ziet dat schema hieronder:


Je bekijkt een Gebeurtenis (bv jouw laatste concert waar je last had van je podiumangst), het Gevoel wat daarbij hoorde en de Gedachten die daaraan vooraf gingen.
Vervolgens kijk je welk Gevoel je eigenlijk zou willen hebben, en welke Gedachten je daarvoor nodig hebt. Dus je draait de gedachte die je oorspronkelijk had eigenlijk om naar een zogenaamde helpende gedachte.

Ik zal een voorbeeldje geven:

Ik had een belangrijk soloconcert wat ik ging spelen. (Gebeurtenis)
Ik voelde me heel nerveus en zelfs een beetje bang. (Gevoel)
Dat kwam omdat ik me van tevoren veel zorgen maakte over wat het publiek zou vinden van mijn performance en ik maakte me zorgen over een paar lastige passages. Ik dacht eigenlijk alleen maar: als die lastige passage misgaat, dan denkt het publiek vast dat ik een prutser ben en er niks van kan. (Gedachten)

Ik wilde natuurlijk niet zo onrustig het podium op. Nee, ik wilde graag zelfverzekerd en relaxt aan mijn concert beginnen.
Om dat te bereiken had ik mijn gedachten moeten omdraaien naar iets als dit:
Ik heb mezelf heel goed voorbereid, ik ga een prachtig soloconcert spelen en het publiek zal genieten van de mooie muziek, het wordt een fijne avond.


Dit ombuigen van gedachten is in het begin best lastig, en ik raad je dan ook aan om dit soort dingen een aantal keer voor jezelf uit te werken op papier. Als je okee bent met het proces van omdenken, dan lukt het je ook om dit vlak voor een concert in je hoofd te doen.

Wil je toch meer hulp met het aanpakken van jouw podiumangst? Ik help je graag met mijn speciale workshop 'Vol vertrouwen het podium op'. De workshop is zowel individueel als voor een groep te boeken!

Met deze ontspanningsoefening begin je jouw concert een stuk ontspannener!

by

In mijn vorige blogs schreef ik over een goede voorbereiding van je concert: het instuderen, maar ook de dag van het concert zelf is aan de orde geweest. Vandaag maken we de stap naar vlak voor het concert.
 
Ik heb voor jou 5 strategieën die je kunt gebruiken om je podiumangst de baas te blijven:
•Ontspanningsoefeningen
•Imaginatie en mentale repetitie
•Aandacht en cognitie
•Goede ervaringen ankeren
•Gedachten omdraaien

Het is natuurlijk vreselijk lastig om deze strategieën zo uit een blog aan te leren. Dus als je hiermee echt aan de slag wilt, dan is het zeker aan te raden om te kiezen voor workshop om je podiumangst de baas te worden. 
Ik zal proberen de komende weken beknopt wat uitleg te geven over de 2 eenvoudigste  (en tegelijkertijd belangrijkste) strategieën, namelijk ontspanningsoefeningen en gedachten omdraaien. Ook zal ik 6 gouden regels over aandacht en cognitie met je delen.

Ontspanningsoefening

Vandaag deel ik een ontspanningsoefening met jullie die ik zelf echt heel vaak gebruik vlak voor een concert:

•Ga rechtop zitten of staan met je voeten plat op de grond (als je de oefening staand doet, zorg dan dat je voeten op schouderbreedte staan)
•Tel hoe vaak je in 1 minuut in- en uitademt.
•Nu met een actieve in- en uitademing, tel nog eens hoe vaak je nu in- en uitademt in een minuut
•Nu met je ogen dicht of juist gericht op 1 specifieke persoon
•Rek je na de oefening goed uit en geeuw even lekker

Je zult je een stuk relaxter voelen!

Oh ja, een tip: doe deze oefening niet pas voor het eerst als je een concert hebt, maar probeer het al eens op een rustig moment!

Dít is een relaxte concertvoorbereiding!

by

Om podiumangst te lijf te gaan is een goede voorbereiding van je optreden van wezenlijk belang. Dat zit hem natuurlijk in het instuderen van de concertwerken thuis en op repetities. Maar ook de voorbereiding op de dag van het concert zelf speelt een belangrijke rol. 
Vandaag laat ik je zien hoe je de dag van het concert het handigste kunt indelen

Ontwikkel een consistentie in je routine, en verdeel de dag van het optreden in vier onderdelen (ervan uitgaande dat het optreden ’s avonds plaatsvindt); 
  1.      De ochtend
    Bv: In de ochtend is de concentratie meestal op een piek. Je kunt hier gebruik van maken door bijvoorbeeld een laatste keer de puntjes op de i te zetten van het repertoire dat je gaat spelen. Of je gebruikt je concentratie om mentale oefeningen te doen, zoals positieve imaginatie van het komende optreden of mentale repetitie van het stuk dat je gaat spelen  
  2.      De middag
    Bv: Veel muzikanten doen het rustig aan en gunnen zichzelf ontspanning. Als er echt sprake is van lichamelijke stress kunnen ontspanningsoefeningen helpen.  Ook kan het helpen om te sporten, maar zorg dat je op tijd tot rust kan komen voor het optreden; dit is afhankelijk van de intensiteit van de workout. Het beste is een matige lichaamsbeweging. 
  3.      De aankomst op de plaats van het concert
    Bv: Sommige muzikanten worden gespannen van het wachten in het concertgebouw, waardoor ze expres kort voor de aanvang van het optreden arriveren. Anderen komen juist heel vroeg om zich ter plekke voor te bereiden. 
  4.      10 minuten voor je het podium op moet
    Bv: Ook in deze fase kunnen ademhalingsoefeningen helpen bij stress. Daarnaast proberen sommige muzikanten in zichzelf alvast een stemming te creëren die passend is bij de bedoelde expressie van de muziek. 
In elk onderdeel bedenk je specifiek wat je dan doet om je mentaal, technisch en emotioneel voor te bereiden. Proefondervindelijk zal je ontdekken wat het beste bij je past. Zorg wel voor voldoende flexibiliteit in je routine zodat je je kunt aanpassen aan veranderende omstandigheden. 

Heb je behoefte aan meer persoonlijke coaching op het vlak van podiumangst? Kies dan voormijn workshop 'vol vertrouwen het podium op' waarin je individueel of in een groep aan de slag gaat met het aanpakken van jouw podiumangst!

Dit is de eerste stap naar een optreden zonder extreme stress!

by

Vorige week heb ik uitgelegd wat podiumangst eigenlijk inhoudt. Vandaag gaan we wat verder inzoomen op hoe je beter met podiumangst om kunt leren gaan. Deze oerdrift krijg je nooit helemaal uit je systeem, maar je kunt er wel op een bepaalde manier mee leren omgaan waardoor de angst jou niet meer in zijn greep houdt.

Therapie

Er zijn allerlei vormen van therapie die worden ingezet in de strijd tegen podiumangst. Je kunt denken aan:

- medicatie

- meditatieve interventie (bv yoga)

- psychologisch fysiek gerichte interventies

- cognitieve interventies

- muziektherapie

Een andere aanpak

Therapie klinkt meteen heel heftig en ingrijpend, maar je kunt je angst ook op andere manieren de baas worden. Gelukkig zijn er ook andere manieren om je angst onder controle te krijgen, en de komende weken ga ik steeds een bepaalde manier nader uitleggen in mijn blog.

Maar eerst gaan we eens kijken welke manieren er allemaal zijn:

Het begint allemaal met efficiënte oefening en optimalisering van de voorbereiding op een optreden Deze twee zaken zullen er al voor zorgen dat je angst afneemt en je prestaties verbeteren.


Daarnaast heb je dan nog deze oefeningen/mindsets waarmee je aan de slag kunt gaan.

- ontspanningsoefeningen

- imaginatie en mentale repetitie

- aandacht en cognitie

- anders denken

- ankeren

Effectieve oefening

Eén specifieke remedie voor podiumangst bestaat niet. Maar optimale oefening leidt tot betere optredens dus muzikanten die efficiënt en voldoende oefenen zullen zich hoogstwaarschijnlijk minder zorgen maken over hun optredens. Sommige muziekleraren stellen ook dat angst tijdens een optreden vooral wordt veroorzaakt door onvoldoende voorbereiding. Ook muzikanten zelf geven aan dat ze minder zorgen hebben als ze voldoende hebben gerepeteerd. Toch zijn er mensen die een fantastische voorbereiding hebben gehad en toch vol angst het podium opgaan.  Effectieve oefening is dus niet DE oplossing, maar wel een belangrijke eerste stap vóór je andere stappen gaat zetten. 

Voldoende oefening is belangrijk voor het behalen van ‘uitmuntendheid’. Het is wel belangrijk dat de repeteertijd goed gespendeerd wordt en best in de ochtend plaatsvindt (bij de meeste mensen zijn hun mentale capaciteiten dan op hun piek).

Een effectieve oefensessie bevat vijf kenmerken: concentratie, duidelijke doelen voor ogen hebben, vooruitgang wordt geëvalueerd, strategieën worden flexibel toegepast en het geheel blijft overzien. Dit alles vergt ook veel intrinsieke motivatie; mensen die echt toegewijd zijn spelen voor hun eigen plezier en niet om anderen tevreden te stellen, attribueren hun prestaties aan hun eigen inspanning, en geloven in hun persoonlijke capaciteiten.

Individuele routines voorafgaand aan een optreden zijn ook belangrijk in het verminderen van stress voor een optreden. Voorbeelden van zulke routines zijn; over-studeren, meedoen aan imitatie-audities, de auditie/concertruimte van te voren bezoeken, wel of juist geen koffie drinken, etc….

Meer weten of liever persoonlijke coaching?

Ik verzorg de workshop 'vol vertrouwen het podium op' voor groepen, maar ook individueel. Heb je behoefte aan persoonlijke coaching op het vlak van podiumangst? Neem dan snel contact met me op, ik help je heel graag verder!

Podiumangst, wat is dat eigenlijk?

by

Muziek maken is leuk om te doen, het is vaak een uitlaatklep voor allerlei emoties.

Maar wat nou als je voor een concert zo gestresst raakt dat je helemaal dichtklapt, dat je geen fatsoenlijke noot meer kan spelen van dat zo perfect voorbereide concert...?!

Je handen trillen, je verstijft, je hebt een droge mond, je hebt een hoge hartslag, je bent misselijk of duizelig en je zweet. Zomaar wat symptomen waarvan je last kunt hebben. Heb je 1 of meer van deze symptomen vaker bij een concert? Dan heb je misschien last van podiumangst, een vorm van faalangst.

Omdat veel mensen last hebben van (een vorm van) podiumangst, start ik een blog-serie over podiumangst en hoe je daarmee om kunt gaan. 
Vandaag deel 1: wat is podiumangst eigenlijk?

Angst
Podiumangst is een vorm van angst.
Angst is een natuurlijke, belangrijke en nuttige lichaamsfunctie.
Wanneer je geconfronteerd wordt met iets gevaarlijks, zorgt angst ervoor dat het lichaam in staat van paraatheid wordt gebracht.

Hierdoor kan besloten worden of het gevaar ontweken of bestreden moet worden; de zogenaamde vlucht- of vechtreactie.

Bij podiumangst ervaart jouw lichaam het concert als iets gevaarlijks.
- alle ogen van de aanwezigen zijn op jou gericht. Een optreden lijkt op een wedstrijd en de angst blokkeert je. Je beseft dat iedereen ziet dat je nerveus ent, bloost, trilt, misselijk bent of dat het zweet je uitbreekt.
- Bij podiumangst is de angst vooraf erg, maar vooral tijdens het optreden is de angst fataal. Deze angst komt het meest voor bij presentatoren, cabaretiers, zangers, toneelspelers en musici.
Zo’n 15 tot 25% van de muzikanten en musici heeft last van podiumangst, het merendeel bestaat uit vrouwen. Sommigen slikken medicatie tegen de angst, maar dat onderdrukt de angst maar maakt jou als mens niet beter bestand tegen deze angst.
- Podiumangst is een sociale angst. Het heeft alles te maken met andere mensen. Je weet dat je je publiek niet kunt vragen of je het nog eens over mag doen. In gedachten zie je alle blikken op jou gericht en je bent bang dat jouw performance helemaal de mist in gaat.

Symptomen
Als je last hebt van podiumangst dan heb je last van meerdere van deze symptomen:
 - trillen
- verstijven
- verhoogde hartslag
- droge mond
- zweten
- nervositeit
- misselijkheid
- duizelingen/tintelingen
- willen vluchten
- negatieve gedachten
- vaak plassen
De meest voorkomende symptomen zijn: zweethanden, nervositeit en negatieve gedachten.

Oorzaken
Hoe komt het dat de één enorm last heeft van podiumangst, en dat een ander er niet of nauwelijks last van heeft?
Oorzaken van podiumangst zijn te vinden in drie gebieden:
- algemene biologische kwetsbaarheid, bijvoorbeeld neuroticisme of negatief affect
- algemene psychologische kwetsbaarheid, bijvoorbeeld door introversie of perfectionisme
- specifieke negatieve ervaringen, bijvoorbeeld door een mislukking bij een eerder concert of een familielid met een angststoornis.

Waarom podiumangst blijft bestaan
- je zit vast in bepaalde denkpatronen. Door een slechte ervaring krijg je slechte gedachten en die zorgen voor podiumangst. Duidelijk voorbeeld van een negatieve denk-spiraal.
- je bent meer bezig met aandacht te besteden aan de angst en de symptomen ervan, waardoor de angst vanzelf blijft bestaan of zelfs groeit.
- je bent geconditioneerd (onbewust) door bijvoorbeeld een mislukking bij je allereerste concert, dit koppel je onbewust aan ieder concert.
- soms ligt het ook aan situationele factoren, bijvoorbeeld de aanwezigheid, de status en de grootte van het publiek of bijvoorbeeld het aantal uitvoerenden.

Herken je je in het verhaal hierboven? Volg dan de komende weken dit blog, want ik ga je wekelijks een tip geven om je podiumangst onder controle te krijgen. Kun je niet wachten, of wil je meer persoonlijke begeleiding in plaats van algemene tips en tricks? 
Daarvoor heb ik de workshop 'vol vertrouwen het podium op' ontwikkeld. Je kunt deze zowel in een groep als individueel boeken.
Tijdens de workshop leer ik je hoe je je gedachten zodanig kunt omdraaien dat je minder nerveus op het podium staat of zit. Ook leer ik je ontspanningsoefeningen (waarbij ademhaling heel belangrijk is) zodat je op verschillende manieren je onrust onder controle kunt krijgen. 
We gaan ook aan de slag met imaginatie, aandacht en cognitie en ankeren.

Podiumangst is een soort oerangst, je raakt hem nooit helemaal kwijt, maar ik kan je wel leren om er beter mee om te gaan!

Bij de workshop hoort een leerwerkboek, waarin je de leerstof en de oefeningen uit de workshop nog eens kunt nalezen. Bovendien zitten er nog extra invuloefeningen in het werkboek.

Heb je interesse? Mail me dan via info@judithvanboven.nl 

Een mooi muzikaal seizoen gewenst!

by

Jullie hebben mijn blogs een tijdje moeten missen, ik ben er even tussenuit geweest!
Terwijl ik dit schrijf ben ik net terug van een heerlijke vakantie in de Provence. Ik heb enorm genoten van het schitterende landschap. Jammer genoeg was dit niet de tijd van de lavendel, maar het was alsnog heerlijk om te genieten van het schitterende landschap vol wijnranken, kersenbomen en olijvenbomen.
Mijn letterlijke hoogtepunt was het (op de e-bike) beklimmen van de Mont Ventoux. Niet zozeer het beklimmen, maar wel het afdalen was echt een overwinning op mezelf. 
Het uitzicht was prachtig, en wat was ik trots toen ik het gedaan had, en wat kreeg mijn zelfvertrouwen een enorme boost!

En eigenlijk is dat heel goed: jezelf regelmatig prikkelen om eens iets buiten je comfortzone te doen, want daardoor groei je! 

Zo werkt het ook met muziek..Ook daar is het goed om soms eens iets te doen wat buiten je comfortzone zit: misschien wel improviseren, of een muziekstijl spelen waarvan je denkt dat die je niet zo ligt. Of een solo-optreden geven voor een groot publiek. Uit je hoofd spelen, terwijl je dat normaal nooit doet.. Er is genoeg te bedenken...

Ik wil jullie eigenlijk allemaal aanraden om het komende seizoen iets te gaan doen wat buiten je muzikale comfortzone ligt. 
En geniet dan, net zoals ik, vooral ook van de weg er naar toe, want ook dat is waardevol!

Ik wens jullie allemaal een fantastisch en leerzaam muzikaal seizoen toe met veel groei, genoegen en applaus!

Oh enne, ik wil jullie natuurlijk ook dit seizoen weer zo goed mogelijk coachen bij het bereiken van jullie muzikale doelen. Om dat zo goed mogelijk te doen, en aan te sluiten bij jullie wensen en doelen, heb ik een enquete opgesteld.
Het invullen ervan kost maar een paar minuutjes tijd, en levert mij én jou iets op:
Ik krijg input over wat jij graag wil weten en leren. Jij krijgt op termijn de blog-artikelen en workshops die je zo graag wilt. En je krijgt ook nog eens 10% korting op een coachingsessie of workshop! Dat is WIN-WIN-WIN, toch?!