docent

In dit laatste deel van mijn blogserie over thuis studeren wil ik het met je hebben over hoe je je studietijd kunt indelen.

De meest efficiënte studie-indeling wordt bepaald door een aantal factoren:
– concentratie, en dan met name als je kijkt naar gewoontevorming, regelmaat en variatie
– de noodzaak van variatie (vormen van herhaling)
– het verschijnsel dat dat wat je geoefend hebt in je onderbewustzijn doorwerkt, ook als je er niet aan denken en zelfs als je met iets anders bezig bent.

Dat laatste gebeurt al als je iets één keertje hebt doorgespeeld, maar natuurlijk werkt het sterker als je een stuk vaker en intensiever hebt gestudeerd.

6x 10 minuten aan iets werken geeft meer resultaat dan 1x 60 minuten. Tussen de blokjes van 10 minuten hoef je dan niet per se te pauzeren, maar je zou aan een ander stuk kunnen werken.

Ik zou je eigenlijk willen aanraden om eens te werken met de ‘verdelingsregel van Jost’. Deze regel wordt vooral ingezet bij bv het leren van woordjes (ik ben er dan ook bekend mee vanuit mijn werk in de studiebegeleiding), maar deze regel is ook prima toe te passen op het instuderen van lastige muzikale bewegingen.

Een studieschema volgens deze regel zou kunnen zijn:

A B – C D

A, B, C en D zijn verschillende fragmenten uit 1 stuk, delen uit meerdere stukken, afwisselende fragmenten uit een stuk, technische oefeningen enz.
Elk blokje duurt ongeveer 10 minuten. Dus 10 minuutjes A, dan 10 minuutjes B, 10 minuten C en 10 minuten D.
Als je dat prettig vindt, kun je tussen blokje B en C een korte pauze inlassen van ook weer 10 minuten. Doe dit alleen als je je concentratie kwijt bent. Als het lukt is het beter om de 4 blokken aaneensluitend te doen. Door de afwisseling van de blokken zou dat concentratietechnisch mogelijk moeten zijn. Mocht je het qua conditie niet redden om 40 minuten aan 1 stuk te studeren, kies er dan voor om de 4 blokjes in te korten.

Ondanks alle goede manieren van studeren zul je er toch tegenaan lopen dat je op een zeker moment een beetje ‘stil’ blijft staan in je ontwikkeling. Weet dan dat de ontwikkeling van muzikale en technische vaardigheden bij niemand volgens een regelmatig en geleidelijk stijgende lijn loopt. Na een periode van snelle vorderingen is er altijd ook weer tijd waarin je stil lijkt te staan.
Je moet leren dat dit soort ‘leerplateaus’. onderdel van het studeren zijn, en geen tekortkoming van jou!
De ervaring leert dat er vaak een prikkel of zelfs een soort van muzikale schok nodig is om weer nieuwe vorderingen te gaan maken. Je kunt hierbij denken aan een tof optreden dat je hebt gehad, of een interessante les of masterclass. Of misschien heb je wel inspiratie opgedaan door een concert.

Ik wens je heel veel succes met je thuisstudie. Heb je vragen of wil je advies? Stuur me gerust een mail via info@judithvanboven.nl

En ik heb goed nieuws, want in de zomervakantie zal ik ook een webinar organiseren waarin ik je alles ga leren over thuis studeren én waarin je ook vragen kunt stellen. Wil je daar meer over weten? Hou dan mijn social media kanalen en deze website in de gaten!

De afgelopen weken heb ik jullie uitgelegd hoe je op een verstandige manier een stuk kunt instuderen. Maar je bent natuurlijk nooit met 1 stuk tegelijk bezig (althans, dat is niet heel verstandig), dus vandaag ga ik verder in op algemene studiehandelingen die iedere keer terugkomen.

Inspelen
Inspelen is bedoeld om je concentratie te verhogen, in de goede stemming te komen en je spieren een beetje op te warmen. Er zijn talloze oefeningen speciaal om in te spelen geschreven, maar ik denk dat je het het eenvoudigst kunt samenvatten met deze tips:
– speel iets eenvoudigs, iets ontspannends
– kies een rustig opgewekt stuk
– vermijd extreme belasting (dus niet superhoog of supersnel spelen)
– speel iets wat vrijwel zeker lukt, dan zit je gelijk in een positieve flow

Herhalen
Een paar tips hierover:
– herhaal nooit zomaar omdat er iets fout ging, maar analyseer eerst waarom het fout ging. Anders sluipt er angst voor fouten in je spel!
– herhaal vooral grotere muzikale delen, niet kleine motiefjes. Natuurlijk moet je dat soms doen, maar probeer het te beperken, want het is daarna vaak lastig weer in te passen in het grotere geheel.
– bedenk wat je wilt herhalen en hoe vaak, en houd je eraan!
– probeer bij het herhalen niet teveel gedachteloos te herhalen, dus na 3x herhalen ga je iets aanpassen om jezelf scherp te houden. Je kunt denken aan articulatie, dynamiek, tempo etc..

Langzaam studeren
Dit is nuttig voor rust en concentratie, om precies te weten wat er nou eigenlijk staat, voor een juiste voorstelling van de klank en volledige controle over bv zuiverheid en bewegingen.
Maar door langzaam studeren leer je niet automatisch snel spelen.
Snel spelen lukt als je niet meer hoeft na te denken over handelingen. Met de metronoom studeren en steeds een tandje sneller is een mogelijkheid. Hierover heb ik ook een filmpje gemaakt.

Volgende week de laatste aflevering van deze blog-serie over thuis studeren. Dan ga ik het hebben over het indelen van je studietijd!

Inmiddels zijn we, na de voorbereiding, de opbouw en de consolidatie, aangekomen bij de bezinking.

Wat is dat nou precies die bezinking?
Als je lang aan een stuk studeert, dan komt er een moment waarop het lijkt alsof je niet meer vooruit gaat. Je krijgt het gevoel dat je niet meer verder komt.
Natuurlijk moet je proberen om te zorgen dat dat machteloze gevoel niet de overhand krijgt.
Dus voordat het zover komt moet je stoppen met studeren en het gestudeerde laten bezinken..
Als je stopt op een moment dat je gevoel nog niet is dood gespeeld, dan werkt het positieve gevoel door in de bezinking.

Je kent jezelf het beste en weet waarschijnlijk als geen ander wanneer je nog nét voor dat dode punt zit. Dat is dus het moment om even te stoppen met studeren van het stuk.
Natuurlijk is er een verband tussen de duur en de intensiteit van het studeren en de duur en het effect van het bezinken.

Realiseer je ook dat in de bezinking alle gevoelens en ideeën over het stuk sterker worden. Dus de positieve gevoelens, maar zeker ook de negatieve gedachten!

Overigens in de bezinking is het niet zo dat je het stuk helemaal niet meer speelt, je moet wel voorkomen dat het stuk te ver wegzinkt in je onderbewustzijn. Daarom is het verstandig om wel regelmatig (maar met flink wat tijd er tussen) het werk doorspeelt…

Ik ga hier geen uitspraken doen van hoelang de bezinking moet duren etc, want dat zijn echt hele persoonlijke zaken. Als je hierover graag advies of tips wilt, dan mag je altijd contact met me opnemen voor bv een (online) coachingssessie.

In de afgelopen weken heb ik de 4 studie-stadia besproken hier. Volgende week zal ik nog dieper ingaan op een aantal verschillende studeerhandelingen, zoals bv de warming-up en de indeling van je studeersessie!

Het is alweer tijd voor deel 3 in mijn serie blogs over thuis studeren..
In deel 1 beschreef ik de voorbereiding, deel 2 ging over de opbouw, en vandaag staat de consolidatie centraal!

Voordat je gaat consolideren moet het beeld dat je van het stuk hebt, helemaal op orde zijn. Je moet dus weten hoe het stuk in elkaar zit, maar ook hoe het zou moeten klinken.

Het doel van deze fase is het stuk echt leren beheersen. In de loop van dit stadium zul je het stuk uit je hoofd kennen, en daarmee bedoel ik dan niet per se dat je het ook uit je hoofd moet spelen!

In deze fase ga je een soort ‘reserve’ kweken, maar pas op! Dat lukt maar in beperkte mate. Ga niet voor 200% zekerheid, want daarmee ga je min of meer uit van je eigen onkunde en dat is een zinloze negatieve studiehouding.
Zorg dus dat het je doel is dat je het stuk volledig beheerst.

Toch kun je wel een beetje ‘reserve’ kweken en ik zal je vertellen hoe je dat kunt doen.
Je kunt dat doen door jezelf steeds net wat moeilijkere opdrachten geven dan strikt noodzakelijk is voor een goede uitvoering:
   – het stuk sneller of juist veel langzamer spelen
   – fragmenten spelen
   – met een andere articulatie
   – met veranderende dynamiek
   – vanaf een ander punt dan het begin
   – maar dan getransponeerd

Daarnaast is het in deze fase superleerzaam om een opname te maken van hoe je speelt en deze daarna zelf kritisch terug te luisteren met de bladmuziek erbij. Maak aantekeningen tijdens het terugluisteren en ga daarmee aan de slag!

Ook het voorspelen aan kritische luisteraars is goed om in deze fase te doen. Vraag niet simpelweg je man of je vrouw, je vader, moeder, broer of zus, maar ga na wie jou echt goede opbouwende feedback kan geven… Dat is in vele gevallen natuurlijk je docent, of misschien jouw dirigent. Of misschien heb je een bijzonder goede muzikant in je vriendenkring die je verder kan helpen!

Vind je het lastig om het thuis studeren zelf op te pakken en wil je daar eens over sparren met me?
Dat kan altijd, stuur me gerust een mailtje via info@judithvanboven.nl
Ook als je mij als kritische toehoorder wilt inzetten mag je altijd contact met me opnemen!

Volgende week deel 4 in deze serie, dan zal ik het gaan hebben over het bezinkingsstadium.

Vorige week behandelde ik het voorbereidend studeerstadium, vandaag komt het opbouwstadium aan bod!

In het opbouwstadium is het belangrijk dat je een voorstelling gaat opbouwen van het stuk als geheel, de onderdelen moeten eigenlijk als puzzelstukjes in elkaar worden gepast.
Het kan dan natuurlijk zijn dat je dan weer tegen nieuwe problemen aanloopt. Als dat zo is moet je toch nog weer eventjes terugschakelen naar het voorbereidend stadium.

Studeermanieren in het opbouwstadium zijn onder andere:
– een groot fragment of een heel deel van een werk steeds opnieuw doorspelen. Als het een snel deel is, doe dit dan eerst in een rustig tempo.
– speel daarna het fragment of het deel in het juiste tempo
– grote fragmenten mentaal studeren
– een enkele keer mag je het grote fragment ook in een te hoog tempo spelen, daardoor leer je waar nog zwakke plekken zitten, en hoe snel je je grenzen bereikt. Maar dit is niet de allerprettigste manier van studeren, dus niet te vaak doen!

Bij punt 3 zie je staan mentaal studeren. Ik kan me voorstellen dat je geen idee hebt wat dit inhoudt.
Daarom hier een korte uitleg: Mentaal studeren is eigenlijk de beweging volledig en exact, in het juiste tempo kunnen denken en daarbij eigenlijk in gedachten ondergaan wat je zou voelen als je het werkelijk speelde en je daarbij ook de klank tot in de finesses voorstellen.
Dus kort gezegd is het je leren voorstellen hoe het gaat, hoe het voelt en hoe het klinkt. Dat kan terwijl je de bladmuziek erbij hebt, maar uiteindelijk kan het ook zonder bladmuziek.

Mentaal studeren is 1 van de allerbeste methodes om de concentratie te trainen en je kunt het altijd en overal toepassen, het maakt immers geen geluid!
Bij mentaal studeren komen ook allerlei bijzaken aan de orde. Wat dacht je bijvoorbeeld van gevoelens van onzekerheid, angst, enthousiasme of vermoeidheid die bij het spelen zijn opgetreden. Dan blijkt pas hoezeer gevoelservaringen tijdens het studeren een gewoonte dreigen te worden. Denk maar eens aan het gevoel van onzekerheid voor een grote lastige sprong en de opluchting als het gelukt is.

Als je nog nooit aan mentaal studeren hebt gedaan, dan is het verstandig om het langzaam op te bouwen:
– begin met korte fragmentjes
– begin met een deel van de bewegingen, bv eerst alleen je vingers en nog niet de adem en juiste houding erbij, maar doe dit niet te lang
– maak de opbouw van het stuk bewust: dus herken terugkerende motieven en thema’s, doorzie het toonsoortenverloop, weet waar je bent, leer ook de begeleiding kennen!

Ik kan me voorstellen dat dit allemaal wat veel informatie is.. Wil je meer weten over hoe je jouw studie-aanpak kunt verbeteren?
Neem gerust contact met me op, ik kan je (indien gewenst ook online) van advies voorzien!

Volgende week deel 3: het consolidatiestadium!

De komende 4 weken zal ik hier wekelijks een blog posten over hoe je thuisstudie aanpakt. Want nu repeteren met orkesten nog een tijdje niet mogelijk is, kun je natuurlijk wel thuis goed studeren zodat je straks met het orkest goed aan de slag kunt!

Ik verdeel het studeerproces eigenlijk in 4 stadia, omdat ieder stadium een heel eigen karakter heeft.
De stadia zijn als volgt:
– voorbereiding
– opbouw
– consolidatie
– bezinking

Vandaag bespreek ik het eerste stadium, de voorbereiding. Dit stadium verdeel ik onder in een paar stappen.
1. Eerste kennismaking
Je ontdekt of het stuk een stapje vooruit is ten opzichte van wat je al kunt, dan kun je gelijk in het juiste tempo doorspelen. Als blijkt dat het stuk niet een stapje maar een sprong vooruit is ten opzichte van wat je al kunt: dan begin je met langzaam doorspelen.
2. Als je dat gaat doen ontdek je waarschijnlijk drie soorten passages: eenvoudige passages die gelijk goed gaan, gemiddelde passages, die wat tijd vragen en moeilijke passages die goed aangepakt moeten worden.
3. Dat aanpakken doe ik zoveel mogelijk technisch/analytisch: ik analyseer wat het probleem is en hoe ik dat moet aanpakken en dan stel ik daar een soort ’trainingsprogramma’ voor op.
4. In deze stap ga ik nadenken over interpretatie. Zolang ik er nog niet zeker van ben hoe het moet worden probeer ik zoveel mogelijk te variëren in interpretatie om zo tot een definitieve interpretatie te komen. (Als je te doen hebt met een orkeststuk, is het raadzaam om voor de interpretatie te rade te gaan bij jouw dirigent!)
5. Daarna ga je verspreide fragmenten uit je hoofd leren.

In dit stadium is het belangrijk om NIET:
– al zaken vast te leggen als de interpretatie nog niet doordacht is
– te starten met studeren zonder dat je overzicht hebt over het stuk

Je kunt door naar stadium 2 als de voordracht en interpretatie vaste vormen beginnen aan te nemen en als de moeilijke passages geen struikelblok meer vormen.

Meer over het stadium opbouw lees je volgende week in dit blog!

We zitten inmiddels alweer vele weken in de intelligente lockdown. Zoveel mogelijk mensen werken thuis, kinderen zijn nog thuis van school en leren thuis (op dit moment hebben ze vakantie), en de mensen in de zorg zijn drukker dan ooit.

Ook alle orkesten liggen al enkele weken stil. Gelukkig kunnen de meeste lessen individueel wel doorgaan dmv videobeltoepassingen zoals Skype.

Maar hoe blijf je al die weken gemotiveerd voor muziek in deze intelligente lockdown?
Sommige orkesten blijven op de achtergrond actief dmv bv huiswerkopdrachtjes van de dirigent, multiscreenvideo’s etc.. Dan heb je een beetje houvast als muzikant, en een doel om mee aan de slag te gaan.

Maar wat als jouw orkest/vereniging dat niet doet? Je raakt een beetje uitgekeken op je partijen, of misschien blijf je steeds op hetzelfde vastlopen… Je raakt je motivatie dan kwijt. Dat is zonde natuurlijk, want muziek is een prachtig fenomeen dat nooit stopt, ook niet tijdens een intelligente lockdown.

Daarom hier wat (onverwachte) handvaten om toch lekker aan de slag te blijven:
– zoek online eens naar wat nieuw repertoire (veel materiaal is voor weinig of zelfs gratis te downloaden)
– je kunt natuurlijk ook een nieuw speelboek aanschaffen!
– speel het repertoire dat je nu aan het oefenen bent eens helemaal anders: boogjes worden even puntjes, snel wordt even heel langzaam en andersom… Vaak helpt dit je over een dood punt heen!
– neem contact op met je dirigent en vraag of hij of zij je verder kan helpen als je vastloopt met orkestrepertoire.
– ga op zoek naar muziek om je heen, ik heb bv vorige week muziek gemaakt met potten, pannen en glazen..
– ga muziek luisteren, muziek die je nog niet kent.. Wedden dat je daarna weer zin krijgt om zelf aan de slag te gaan? (een uurtje YouTube levert mij bv vaak heel veel energie en inspiratie op)
– leer iets nieuws, ga je verdiepen in iets nieuws of iets wat je nog nooit hebt gedaan.

Mocht je graag meer tips of info van mij willen, of wil je hulp van mij met jouw muzikale activiteiten in deze tijd? Dan mag je me altijd mailen via info@judithvanboven.nl

Ik kan je ook helpen in een online sessie!