muziek algemeen

Maestro

Als ik zeg ‘Maestro’, waar denk jij dan aan?

Misschien wel aan het ‘Maestro muziekspel’, een soort muzikale bingo uit het lesprogramma ‘Windkracht 10’. In dit lesprogramma voor de basisschool staan de instrumenten uit onze blaasorkesten centraal.

Iedereen kent wel ‘Maestro’ het programma van de NPO waarin BN-ers leren dirigeren. Bij al dit soort ‘talentenjachten’ bekruipt me het gevoel dat het allemaal doorgestoken kaart is, maar vooruit.
Het concept is goed en leert de Nederlandse kijker iets over klassieke muziek en het dirigeren daarvan.
Maestro, ja zo wordt een echte vakman/vrouw op het gebied van het dirigeren genoemd…

Maar dat dirigeren komt lang niet alleen maar neer op netjes de maat slaan en een goede mimiek… (Dat wat vooral in ‘Maestro’ naar voren komt)
Er komt meer bij kijken: een stukje mensenkennis, psychologie, groepsdynamiek, didactiek en natuurlijk ook veel kennis van instrumenten en (klassieke) muziek…

Nu is er een nieuw gezelschapsspel op de markt onder de naam ‘Wie wordt de Maestro’.
Het spel kent twee varianten:
‘Maestro Ensemble’ is het basisspel, wat je al kunt spelen met kinderen vanaf 7 jaar (ik heb het uitgeprobeerd met leerlingen en ze vinden het fantastisch!)
‘Maestro Symphony’ is wat lastiger en is geschikt voor kinderen vanaf 12 jaar. Voor dit spel is het handig als er al enige kennis over klassieke muziek voor handen is.
Bij het basisspel draait het erom om zo snel mogelijk 60 minuten muziek te maken. Dat doe je door zoveel mogelijk muziekstukken uit te voeren. Dat uitvoeren doe je door bladmuziek en instrumenten te kopen of huren. Verder zijn er nog kanskaarten die het extra spannend maken!

Bij het gevorderdenspel draait het niet om wie  als eerste zijn zestig minuten muziek vol heeft, maar wie de meeste punten scoort. Die punten kun je verdienen op verschillende fronten: een gevarieerd repertoire, het inzetten van solisten, verschillende instrumentalisten en bezettingen etc etc… Kortom er worden meer echte ‘maestro’-skills van je verwacht!

Ik ben erg enthousiast over het spel! Leerlingen (zowel kinderen als volwassenen) vinden het leuk, én leren er van.
En eerlijk gezegd: zelf leer ik er ook van! Een absolute aanrader dus, dit spel! Het spel is te koop voor iets minder dan 50 euro. Wellicht een leuk idee voor een muzikale sinterklaasavond?

gehoorbescherming voor musici en amateurmuzikanten

Gehoorbeschadiging wordt veroorzaakt door een combinatie van geluidsvolume – boven de 80 dB wordt het risicovol – en de duur van blootstelling – hoeveel uur zit een musicus in de ‘herrie’.
Inmiddels hebben veertien professionele symfonieorkesten en de overheid  een arboconvenant gesloten die de werkgever verplicht om voorzieningen te treffen, zoals geluidsdemping, optimale orkestopstelling en individuele gehoorbescherming.

Maar ja… voor amateurorkesten bestaan zulke regels en voorzieningen natuurlijk niet. En dat terwijl een gemiddeld harmonieorkest aardig wat decibellen produceert. Veel amateurmuzikanten maken aardig wat muziekuren, dus gehoorbeschadiging ligt op de loer.

Zelf ben ik nog zoekende naar een ideale gehoorbeschermer… Als je met oordopjes in speelt krijg je een heel ander klankbeeld terug. Dat wat je speelt klinkt in jouw oren/hoofd veel harder, terwijl anderen juist zeggen dat je zachter speelt. Ook vind ik het vreselijk lastig om de toon qua klank mooi te houden. Ook door het vertekende beeld door die dopjes…
In een groot orkest speel ik soms wel met 1 dopje in (aan de kant waar de meeste ‘herrie’ zit). Je hoort dan met 1 oor wel normaal, wat het spelen een stuk gemakkelijker maakt, maar je beschermt er natuurlijk maar 1 oor mee.
Ook in lessituaties in ruimtes met een slechte akoestiek, doe ik soms in 1 oor een dopje. Beter dan niks, denk ik dan maar.

Het Gelders Fanfare Orkest heeft vorig jaar een pilot gedaan met verschillende soorten gehoorbeschermers. De ervaringen kun je hier lezen!

Hopelijk komt de techniek ooit zover dat er oordopjes op de markt komen die wél ideaal zijn voor muzikanten. Ik houd het uiteraard nauwlettend in de gaten!

Noot voor Nood

Eind december, zo vlak voor kerst, is het weer zover: Serious Request! Dit keer staat het Glazen Huis in Breda. En aangezien ik in de gemeente Breda woon, hoor en lees ik al een hoop over acties die op touw worden gezet.

Eén van die acties is ’24 uur noot voor nood’. Deze actie wordt op 23 en 24 december gehouden in het Onze Lieve Vrouwelyceum in Breda.
De bedoeling is dat er 24 uur lang muziek gemaakt wordt voor het goede doel. Iedere muzikant laat zich sponsoren voor minimaal 1 euro per minuut en al het opgehaalde sponsorgeld wordt gedoneerd aan Serious Request.
Het goede doel van dit jaar is het Rode Kruis, en dan meer specifiek het bestrijden van longontsteking in onder andere de Hoorn van Afrika en landen als bv Haiti. Jaarlijks sterven zo’n 900.000 kinderen aan longontsteking.

Je voelt ‘m natuurlijk al een beetje aankomen: ik ga meedoen aan deze muziekmarathon!
Je kunt van de actie vinden wat je wilt, maar ik vind het een mooi idee dat ik met een mini-concert  niet alleen mensen hier in Nederland blij maak en hen wellicht voor het eerst laat kennismaken met de veelzijdigheid van een euphonium, maar tegelijkertijd ook kinderlevens kan redden…

Ik ga op 24 december ‘s morgens (onder voorbehoud, want de indeling moet nog gemaakt worden) een concert van 10 minuten geven.
Tijdens dat concert zal ik twee stukken laten horen, namelijk ‘Freewheeling’ van Martin Ellerby en ‘Funk’ van Allen Vizzutti.

Mijn vraag aan jullie is tweeledig:
a.  Sta jij ook achter dit mooie initiatief? Sponsor mij dan! Je kunt me per minuut muziek sponsoren.
b.  Speel je een instrument of zing je? Doe dan zélf óók mee aan deze toffe muziekmarathon!

muziekdocent in de 21e eeuw

Afgelopen vrijdag was ik weer even terug op ‘mijn’ Fontys Conservatorium, waar ik tussen 1999 en 2009 mijn tweede thuis had.
Man, wat heb ik daar veel geleerd, veel bloed (nou…. dat viel mee), zweet (dat zeker) en tranen (ook die!) gestudeerd…
Wat was het ook een gezellige tijd! Eindelijk op een school met mensen die mijn droom begrepen, mijn droom deelden!

Wat was het tof om weer even terug te zijn op het oude nest. Wat is er ook veel veranderd…

En veranderen doet er zeker veel, in het werkveld, maar ook in de maatschappij. Dat was mede de reden dat het conservatorium een intervisiedag voor buitenschoolse muziekeducatie organiseerde… Een boeiende ochtend was het, met de presentatie van een onderzoek naar buitenschoolse muziekeducatie in de provincie Brabant, een keynote van Suzan Lutke en verschillende praktijkvoorbeelden van hoe buitenschoolse muziekeducatie in de huidige tijd kan worden vormgegeven.
Het was een dag die bedoeld was om je als muziekdocent te (her)bezinnen op jouw positie in de maatschappij.
Nou, ik kan je zeggen, dat doel is bij mij zeker bereikt!

Met mijn hoofd vol gedachtes en ideeën reisde ik weer huiswaarts, op weg naar weer een aantal buitenschoolse muzieklessen!

In dit blog zet ik mijn gedachtes op een rijtje… Reacties zijn altijd meer dan welkom, ik wissel graag van gedachten met jullie.

Je kunt Facebook niet openen of je komt wel weer een filmpje of artikel tegen waarin het goede van muziek wordt verteld. Muziek is goed voor iedereen. Muziek is een taal die iedereen spreekt, is ook een veel gehoorde kreet. Veel projecten voor vluchtelingen draaien om  muziek, omdat je met muziek heel snel iemand bereikt… En dan nog dat Meer muziek in de klas, dat kent tegenwoordig iedereen, toch?
Maar ja, dat gaat dan toch vooral over binnenschoolse muziekeducatie, en aangezien ik geen schoolmuziek gestudeerd heb, is dat niet zo zeer mijn terrein. Of toch wel? Want ik ga regelmatig voor workshops en lessenseries naar basisscholen, en doe dat met superveel plezier…

Mark Rutte op tv die aangeeft dat gevallen muziekscholen (en dat waren er heel wat, zeker in de provincie Brabant), hun teloorgang aan zichzelf te danken hadden én dat de landelijke politiek hierop geen invloed heeft. Nee, dit valt onder de verantwoordelijkheid van gemeenten. Nou, lekker dan! En zeker die quote dat het hun eigen schuld was dat ze hun deuren moesten sluiten, die muziekscholen. Dat doet pijn…

Maar wacht nou ‘s even…. Misschien is het wel zo dat op die muziekscholen nog niet goed werd nagedacht over de positie van muziekonderwijs in de 21e eeuwse samenleving… Waren ze niet goed voorbereid op de vraag die uit de samenleving kwam? Of…?
Teveel overhead? Of…?
Ik kan er geen passend antwoord op geven…

Zelf heb ik ooit ingevallen op een muziekschool als docent, maar verder heb ik nooit op zo’n school gewerkt. Vroeger, van mijn 8e tot mijn 17e volgde ik zelf lessen aan een muziekschool.
De docent bepaalde, vanuit zijn expertise en ervaring, welke lesboeken er gebruikt werden en welke composities er op de lessenaar lagen. Het was methodegestuurd onderwijs. Mij maakte het allemaal niet uit, als ik maar lekker muziek kon maken! Ik studeerde net zolang tot ik het huiswerk van die week goed kon spelen…

Methodegestuurd onderwijs, dat was er ook op het conservatorium.

In de methodiek-lessen leerden we over het zogenaamde bloem-model. Alle aspecten van het musiceren kwamen als blaadjes van de bloem bij elkaar en uiteindelijk leidden deze naar het hart van de bloem, het goed uitvoeren van een bepaald muziekstuk.
Zo werk je bijvoorbeeld aan een toonladder, ritme, ademhaling etc, om uiteindelijk bij dat muziekstuk uit te komen… Je probeert de blaadjes van de bloem zodanig te maken dat ze aansluiten bij de behoeften van een leerling. Dat is iets wat ik in mijn dagelijks lespraktijk nog altijd doe… Een dyslectische leerling benader je bijvoorbeeld meer auditief, pas later ga je naar de noten op papier.

De titel van dit blog is ‘muziekdocent in de 21e eeuw’… Maar wat is er dan zo anders in de 21e eeuw? Volgens alle reclamepraatjes maakt muziek slim, creatief, goed in samenwerken etc…
Maar hoe zit dat dan met de traditionele 1-op-1 lessen? Leer je daar dan van samenwerken? En van die traditionele methodegestuurde opleiding, wordt je daar zo creatief van?
Maar die methode is wel prettig als leidraad toch? Voor wie eigenlijk? Voor de leerling? Of voor mij als docent?

Ik denk dat een methode prettig is als leidraad, voor alle partijen. Maar of dat per se een traditionele methode moet zijn? In mijn optiek is het slim om de methode ook op de leerling af te stemmen. Leerlingen hebben allemaal verschillende intelligenties (zoek maar eens op meervoudige intelligentie) en je kunt ze dus allemaal op een andere manier het beste bereiken en hen laten genieten van muziek en muziek maken! Want dat is toch het uiteindelijke doel. Probeer steeds vanuit de leerling te denken, niet vanuit ‘jouw’ methode.

En dan nog iets anders: muziek is goed voor iedereen! Toch?!
Maar als dat zo is, moeten we dan ook niet voor elke aparte doelgroep een apart programma aanbieden?
Ik kan er zo al wel een aantal bedenken (waarvan ik enkele voorbeelden ook al aan het uitwerken ben)
– Met muziek meer zelfvertrouwen (voor faalangstige jongeren)
– Werelds feest (voor jongeren met verschillende culturele achtergronden)
– Blaas je best (voor leerlingen van harmonieën en fanfares)
– 2 maten rust (voor (jong)volwassenen met een ernstige ziekte)

De lessen van deze verschillende programma’s kunnen elkaar wellicht best gedeeltelijk overlappen… Maar hier komt ook een stukje marketing om de hoek kijken. Ja, ook daar moet de hedendaagse muziekdocent in thuis zijn!

Zelf ben ik de afgelopen tijd al erg druk geweest met het nadenken en brainstormen over mijn lespraktijk, en welke plaats ik als docent inneem in de maatschappij. De intervisiedag heeft me geholpen verder te denken over deze zaken. Wordt dus zeker vervolgd.

Wil je reageren? Heb je ideeën? Laat het me weten!

Blessures bij het musiceren

Muziek maak je niet alleen met je instrument, maar vooral ook met je lichaam. Voor zangers en dirigenten geldt zelfs: het lichaam is hun énige instrument. Om ontspannen te kunnen musiceren is een goede lichaamsbeheersing dus essentieel. Een verkeerde houding of techniek kan tot allerlei klachten leiden, zoals pijn en ontstekingen aan spieren, pezen en gewrichten of problemen met de ademhaling of stembanden.
Pijn, krachtverlies en stijfheid beïnvloeden de muzikale prestaties. Door een stijve nek of een pijnlijke schouder ga je anders bewegen. Zo raken de spieren uit balans. Ook kan pijn je ademhaling, concentratievermogen, slaappatroon en stemming negatief beïnvloeden. Je dreigt dan in een vicieuze cirkel te belanden, waardoor je niet meer optimaal kunt functioneren.

Een goede lichaamsbeheersing is van levensbelang voor en musicus, maar ook voor een amateurmuzikant die (vele) uren per week studeert.

Je kunt hiervoor naar een Mensendieck therapeut gaan die je leert om je lichaam beter te beheersen, maar ook de Alexander techniek wordt veel gebruikt.

Ik zal uitleggen wat het verschil is tussen die twee:

Bij Mensendieck draait het erom dat veel klachten kunnen worden behandeld of liever nog voorkomen met behulp  van een Mensendieck therapeut.  . De oefentherapeut maakt patienten bewust van hun houding en manier van spelen in relatie tot de klachten die ze hebben, maar ook van de reactie van het lichaam op pijn, (over)belasting en spanningen.
Samen gaan patient en therapeut op zoek naar de oorzaak van de klachten. Onder begeleiding van de therapeut leert een musicus zo een gezondere houding en manier van spelen. Zo leer je verkeerde (speel)gewoontes herkennen en doorbreken, wat uiteraard beter is voor jou en je lichaam, maar ook voor je muziek!

De Alexander Techniek leert musici hoe ze efficienter kunnen omgaan met hun bewegingsmechanisme.
Ook wordt deze gebruikt om klachten te voorkomen en verhelpen, podiumangst te verminderen en beter te presteren!

Omdat musici veel van zichzelf in de muziek leggen, wordt er niet alleen gekeken naar enkel fysieke factoren. Ook wordt je bewuster van dingen als: Hoe ga ik om met druk? Wat denk ik precies voor dat moeilijke loopje? Door o.a. antwoord te geven op deze vragen, raak je geoefend in het opsporen van overbodige mechanismen en gedachten die de muziek en de uitvoering ervan hinderen.

Alexander Techniek biedt je de mogelijkheid om belemmerende en vaak hinderlijke mechanismen mentaal te leren stoppen, zodat de muziek vollediger tot zijn recht kan komen. Door het benaderen van je lichaam en geest als een eenheid en het zuiver focussen van je gedachten, ben je beter in staat om geco?rdineerd te handelen.

Aan veel conservatoria is Alexander Techniek tegenwoordig een vast onderdeel van het curriculum. Musici en conservatoriumstudenten staan vaak onder grote druk om zo goed mogelijk te presteren. Denk bijvoorbeeld aan optredens, voorspeelklassen, examenstress, het samenspel met collega-musici en je (onberispelijke) persoonlijke prestatie. Je wilt niet verstek laten gaan omdat je bijvoorbeeld last hebt van je pols!
Bovendien bestaat dan de kans dat je plek wordt ingenomen door een andere kandidaat. Veel musici trekken vaak pas laat aan de bel als er iets mis is. Dit is jammer, want hoe eerder je een klacht signaleert hoe beter je hem in de regel kan verhelpen.

Ikzelf heb gelukkig geen klachten, maar wil me toch verder gaan verdiepen in Mensendieck en de Alexander techniek. Voor mezelf, maar ook om mijn leerlingen en orkestleden daarmee te kunnen helpen!

Het seizoen is weer begonnen

Het is inmiddels september en gisteren heb ik mijn eerste repetities weer gedirigeerd. Ook mijn muzieklessen starten weer vanaf deze week, dus het ‘normale leven’ is weer begonnen!

Ik heb een heerlijke vakantie gehad waarin ik heb genoten van mijn vrije tijd, mijn website heb vernieuwd, instrumenten schoon heb gemaakt, veel muziek heb geluisterd en veel heb gelezen, heerlijk heb uitgerust en inspiratie heb opgedaan voor het komende seizoen.

Wat het komende seizoen gaat brengen?
Een hoop leuke concerten met de verschillende orkesten, zowel spelend als dirigerend. Natuurlijk ook weer aantal leerlingen die dit jaar op examen gaan. Super om ze daarbij te coachen en begeleiden!

Daarnaast is het nog wachten op de uitslag van de compositiewedstrijd waaraan ik deelneem, maar in ieder geval wordt mijn stuk professioneel opgenomen! Hoe gaaf is dat?!

Ik heb me, na deze buitengewoon inspirerende compositie-escapade voorgenomen om ook het komende seizoen minimaal één compositie te schrijven… Het hoe en wat moet nog wat vorm krijgen, maar het seizoen is ook pas net begonnen!

Hopelijk lukt het ook om dit jaar ook mijn privélespraktijk wat meer te gaan uitbouwen, en dan speciaal voor díe leerlingen die het lastig vinden om in de ‘gebruikelijke’ pas te lopen. Dus bijvoorbeeld voor mensen met dyslexie of andere lichamelijke of geestelijke beperkingen… Later meer hierover op mijn website…

Voor nu wens ik iedereen een buitengewoon plezierig en succesvol muzikaal seizoen toe!

een muzikaal uitje in de vakantie

Zo tegen het einde van de vakantie heb ik nog een uitgaanstip voor jullie!

Toen ik nog voor de klas stond als muziekdocent ben ik zelf vaak met een groep scholieren naar Brussel geweest naar het Muziek Instrumenten Museum.

In dit museum zijn heel, heel, heel veel muziekinstrumenten te bewonderen. En nee, niet alleen in een vitrine met glas ervoor en dat was het dan. Er is een heus sonorisatiesysteem waarmee je de muziekinstrumenten ook kunt beluisteren. Vaak worden er ook concerten georganiseerd in de concertzaal….

Je kunt er ook naar de bibliotheek met heel veel bladmuziek, er is zelfs een vioolbouwersatelier waar je kunt meekijken hoe een viool wordt gebouwd. Je leert hoe instrumenten zich hebben ontwikkeld en welke plaats ze in iedere samenleving hadden en hebben.

Wil je liever dichterbij huis blijven, of is Brussel een beetje eng na de afgelopen terreuraanslagen? Dat snap ik best, en dan heb ik nog een andere tip voor je: Museum Vleeshuis in Antwerpen! In dit museum wordt dieper ingegaan op de muziekgeschiedenis. Welke plek had iedere muzieksoort in de samenleving, hoe is het ontstaan, voor wie werd die muziek gemaakt…

Kortom, twee bijzondere uitjes voor iedere muzikant/musicus!

Veel plezier!

Oh, enne, heb jij ook een goede tip voor een muzikaal uitje? Laat het me weten!

Vakantietijd, inspiratie opdoen

Nu de zomervakantie echt losgebarsten is en ik dus écht geen muzikale verplichtingen heb, is een tijd van rust aangebroken.
Veel mensen vragen zich af hoe ik mijn vakantiedagen dan invul, en of ik dan helemaal niets muzikaals doe…

Daarom vandaag dit blog!

Niks doen is niet zo aan mij besteed, ik blijf hoe dan ook een bezig bijtje…. Maar ja, wat ga je dan doen als je eigenlijk niets ‘moet’?

Ik maak altijd een lijstje van wat ik wil doen in de vakantie:
– instrument schoonmaken (tips en tricks hiervoor lees je hier)
– andere culturen leren kennen (en dan ook de muziek van die andere cultuur, dus ik probeer tijdens buitenlandse trips ook altijd iets van de lokale muziekcultuur mee te pikken)
– boeken lezen (dat kan varieren van boeken over beroemde dirigenten en componisten, maar ook psychologisch getinte boeken over bijvoorbeeld groepsmanagement of omgaan met leerlingen met beperkingen)
– nieuwe muziek studeren
– muziek luisteren (van klassiek tot pop en verder)
– zoeken naar nieuw lesmateriaal/apps om te gebruiken in mijn lespraktijk
– plannen maken voor het komende seizoen

De komende weken zal ik jullie steeds iets over één van deze punten vertellen, zodat jullie met mij mee wat inspiratie kunnen opdoen!

Heb je zelf misschien nog goede inspiratie voor mij? Ik houd me van harte aanbevolen!

Koperblazers en hitte

Het is zomer in Nederland! Superfijn dat we nu eindelijk kunnen genieten van zon, zee, strand en barbecue…
Maar deze tropische dagen hebben ook nadelen.. Hier wat tips om toch nog wat te studeren op je blaasinstrument; ook handig om te gebruiken bij repetities en concerten!

  •  Kies voor korte studeersessies (liefst niet tussen 11.00 en 17.00, maar daarvoor of daarna)
  • Drink tussendoor genoeg water (maar géén ijskoud water)
  • Neem extra tijd voor de cooling-down (dus lage noten spelen en alle spieren lekker weer ontspannen)
  • Zoek de koelste plek die je kunt vinden, bij voorkeur een kamer met een ventilator (airco werkt bij mij altijd op mijn adem)
  • Stop als je je niet lekker voelt

Heb je deze dagen nog een zomerconcert in de buitenlucht?

 

  • Neem je zonnebril mee en zet hem op, ook een petje kan helpen
  • Smeer je goed in met zonnebrandcreme
  • Neem voldoende water mee
  • Speel niet koste wat kost alles, maar probeer elkaar een beetje af te wisselen binnen de sectie

En de belangrijkste tip: maak je niet te druk om de warmte!

Succes!

Stil nou!

In deze periode van zomerconcerten gebeurt het regelmatig:
Publiek zit op een (al dan niet zonnig) terras te luisteren naar de muziek, maar intussen wordt er ook gezellig gekletst..
Dat kletsen leidt soms tot irritatie en concentratieproblemen bij dirigent en orkestleden…
Zelf heb ik daar gelukkig niet (meer) zo’n last van, bij sommige concerten past het prima als er intussen gezellig geborreld en gekletst wordt.

Maar ooit, lang geleden is natuurlijk die concertetiquette ontstaan. Zoals dat je stil moet zijn tijdens een concert, dat je niet tijdens het applaus al mag weglopen. Om nu de oorsprong van deze concertetiquette te leren kennen heb ik het boek ‘Stilte!’ van Cas Smithuijsen aangeschaft acheter viagra en ligne canada. De oorsprong van dit alles ligt in Noord-Italië in de 13e eeuw.

Hoe het verder allemaal zit mogen jullie zelf lezen in dit interessante boekwerk van Smithuijsen.
Feit is wel dat we tegenwoordig juist veelal méér interactie willen met het publiek. We willen als orkest niet meer ‘ingelijst’ spelen, maar echt een band met het publiek opbouwen. Hoeveel jaren zouden nodig zijn om dat te bereiken?