fbpx

Uncategorized

Transponeren, zo doe je dat!

door

Muziek transponeren is eigenlijk muzieknoten één of meerdere halve tonen hoger of lager zetten in bladmuziek. Zo geef je een bijvoorbeeld een eigen draai aan een muziekstuk of nummer of je zorgt ervoor dat het nummer nét iets lekkerder speelt voor jezelf. Je kan hiervoor gebruik maken van software, maar je kunt het ook zelf doen in drie stappen die ik je hieronder stap voor stap ga uitleggen. In het begin zal dit best wel even lastig zijn, maar zoals je denk ik wel weet is alle begin even moeilijk. Als je echt iets graag wilt zal het altijd de moeite waard zijn om er tijd en energie in te steken zodat ook jij straks weet hoe je gemakkelijk muziek kunt transponeren! En als je de stappen één voor één goed en rustig volgt zal het je zeker lukken.

Je kan verschillende redenen hebben om muziek te willen transponeren. Die keuze is natuurlijk geheel persoonsgebonden. Zoals bijvoorbeeld voor de stemming; sommige muziekinstrumenten zoals de klarinet zijn bijvoorbeeld anders gestemd, de klarinet is in namelijk in B♭ gestemd. Dit wil zeggen dat wanneer een klarinettist bijvoorbeeld een C speelt van de bladmuziek, zal deze als een B♭ klinken en dus een heel stuk lager dan de toon die gespeelt dient te worden. Dit geldt overigens voor alle noten die de klarinettist speelt.

Maar het kan ook zijn dat je samenspeelt met een zanger of zangeres en de muziek moet aanpassen aan het bereik van de zanger(es).

De meest eenvoudige manier om muziek te transponeren is met zogeheten notatiesoftware. Hier zijn verschillende software voor verkrijgbaar zoals Sibelius, Steinberg Dorico, Presonus Notion of Finale. Ook is er een gratis variant die MuseScore heet. Vervolgens kan je er voor kiezen om alle noten handmatig in te voeren, maar je moet weten dat dit enorm veel tijd zal kosten. Veel gemakkelijker is het om je bladmuziek te scannen en om te zetten in een MIDI bestand waar de software van jouw keuze iets mee kan.

Bij de Sibelius software wordt er een programma meegeleverd waarmee je de bladmuziek kunt omzetten naar MIDI, maar heb je een andere software gekozen kan je altijd een soortgelijk programma aanschaffen, zoals ScanScore. Hierna is het belangrijk om even goed te controleren of de notatie goed is. Misschien moet je een aantal dingen zelf toevoegen om daadwerkelijk aan de slag te kunnen gaan met het transponeren. Let hier even goed op voordat je enthousiast aan de slag gaat en vervolgens merkt dat een aantal dingen in het MIDI bestand niet overeenkomen met je bladmuziek!

Wanneer je muziek met de hand wilt transponeren kun je dit het makkelijkst op muziekpapier doen. In de onderstaande stappen leggen we je uit hoe je nauwkeurig met de hand muziek transponeert;

Waarom zou je met de hand willen transponeren?

Ten eerste; het is enorm leerzaam! Wanneer je een tijdje bezig bent zal je merken dat je steeds meer begint te begrijpen over hoe toonladders en toonsoorten in elkaar steken. De reden om het met de hand te doen kan ook zijn dat transponeren met software om welke reden dan ook voor jou geen optie is.

Stap 1: Bedenk hoeveel hoger of lager je wilt gaan noteren 

Hierbij is het belangrijk dat je denkt in halve tonen. Dit is straks belangrijk voor het toevoegen van de juiste voortekens. 

Stap 2: Noten verschuiven op de notenbalk

Neem de noten uit het bestaande stuk over en teken ze precies genoeg halve tonen hoger of lager in de notenbalk.

Stap 3: Voortekens toevoegen

Vanaf dit punt gaan we geen noten meer verschuiven. Kijk naar de voortekens van het oorspronkelijke stuk.
Ben je omhoog gegaan? Voor iedere halve toon die je omhoog bent gegaan komt er een kruis bij (of gaat er een mol af).
Ben je omlaag gegaan? Voor iedere halve toon die je omlaag bent gegaan gaat er een kruis af (of komt er een mol bij!)

Transponeren, ook wel transponera genoemd maakt niet alleen je muziek ervaring rijker, ook jouw repertoire als muzikant zal groter worden. Je kan een zanger of zangeres begeleiden met een instrument en de toonsoort aanpassen aan het bereik van de zanger of zangeres. Of je kan jezelf begeleiden met een aangepast muziekstuk. Ook kan je een bekend muziekstuk of nummer aanpassen door in een andere toonsoort te spelen waardoor deze ineens heel anders zal klinken. Dit kan erg leuk zijn, maar ook erg mooi! Alsof je zelf iets nieuws hebt gemaakt want dat heb je in feite ook. Muziek transponeren kan je doen met vrijwel ieder instrument. Bovendien kan je de toonhoogte van vrijwel ieder muzieknummer of muziekstuk aanpassen naar jouw eigen inzicht! Kortom: muziek transponeren leren kan je heel veel meerwaarde bieden in jouw muziek en de muziek van anderen. Bovendien is het enorm leuk om je ermee bezig te houden. Dus waar wacht je nog op? Ga jij ook lekker aan de slag met jouw favoriete muziek of je eigen muziek transponeren?

Heb je toch nog vragen? Neem dan contact met me op!

Waarom iedere muzikant een eigen repertoirelijst zou moeten hebben!

door

Iedereen die muziek maakt, zou een repertoirelijst moeten hebben! En ik ga je in dit blog-artikel uitleggen waarom en waarvoor dat nou zo belangrijk is!


De voordelen

Ten eerste is het altijd handig als je een aantal stukken paraat hebt die je goed kunt spelen. Wanneer er zich dan een gelegenheid voordoet, heb je altijd een stuk om te laten horen. Dat hoeft niet persé een optreden te zijn.
-Misschien vraagt een familielid of vriend of je iets wilt spelen.
-Je komt ergens waar een mooi instrument staat waar je op mag spelen.
Je zal veel sneller iets laten horen als je weet dat je een stuk goed kan spelen!

Zelfvertrouwen

Zelfs als je alleen maar voor je eigen plezier muziek wilt maken, en eigenlijk niet aan wie dan ook iets wilt laten horen, is het goed om een repertoirelijst te maken. Want als dit op jou van toepassing is, heb je zeer waarschijnlijk weinig zelfvertrouwen. Het maken van een lijst betekent dat je nadenkt over wat je al kan. En dat geeft je zicht op wat je bereikt hebt. Ook al stelt het voor jouw gevoel misschien niet zoveel voor, je hebt het toch maar geleerd en daar mag je trots op zijn! Goed voor je zelfvertrouwen dus! En wie weet, als je zo alles op een rijtje zet vind je het toch wel leuk om een keertje op te treden!

Goed voor als je een dipje hebt

We hebben allemaal wel eens dat je niet genoeg energie hebt om fanatiek op een nieuw stuk te studeren. Op dit soort dagen is het ideaal om aan je repertoire te werken. Het spelen van stukken die je al in je vingers hebt, gééft je vaak weer energie!

Hoe pak je het aan?

De meeste van mijn leerlingen hebben een schriftje voor aantekeningen en huiswerk. Op de laatste bladzijde schrijven we de repertoirelijst. In de muziek studie planner is hiervoor ook ruimte gereserveerd! Wanneer je zelf niet werkt met een schrift, pak dan een stuk papier, gebruik dat ervoor, en zorg ervoor dat je die in het zicht hebt liggen wanneer je gaat studeren.

Wat ?

Begin met onder elkaar te nummeren van 1 t/m 10. Ga bedenken welke stukken je al kan spelen. Kies daaruit de stukken die je het leukste vindt om te doen en schrijf ze in willekeurige volgorde op. Het hoeven er niet gelijk 10 te zijn, maar misschien lukt het je om er 5 op te zetten?

Speciale gelegenheden

Je kunt ook nog wat plek reserveren, naast de 10 “gewone” stukken, voor speciale gelegenheden. Denk aan verjaardagen, en feesten als Sinterklaas, Kerst, enz.
Je kan die al gelijk invullen, of je wacht totdat je met dat soort stukken aan de slag wilt.

En dan…

Je hebt een mooie lijst van stukken die je kan spelen. De uitdaging is dan dat je die stukken ook over een paar maanden nog goed kan spelen. Daar is wel wat “onderhoud” voor nodig! Bijna iedereen worstelt met tijd: het is voor veruit de meeste mensen lastig om de tijd te vinden om trouw te studeren. Als je dan ook die stukken van je repertoirelijst moet blijven oefenen, lijkt dat wellicht een zware opgave. Maar dat hoeft het niet te zijn!

Onderhoud

Een stuk wat je goed in je vingers hebt en al jaren speelt, vergeet je niet zo snel meer. Maar een stuk waar je relatief kortgeleden mee bezig geweest bent, ben je al snel weer (gedeeltelijk) kwijt als je het niet blijft herhalen. Dat komt doordat het dan nog niet goed genoeg in je lange termijngeheugen is opgeslagen. Om ervoor te zorgen dat je goed kan blijven spelen, moet je het dus regelmatig herhalen zodat het goed in je lange termijngeheugen komt.

Speel er 1 per dag

Dat herhalen hoeft niet veel werk te zijn. Als je het lijstje bij de hand houdt, en elke keer als je studeert er 1 van herhaalt, heb je ze als het goed is in 2 weken tijd allemaal wel weer een keer gedaan. Vaak is 1 of 2 keer doorspelen al voldoende, dus het kost je maar een paar minuten. Je kan ermee beginnen en het gebruiken om in te spelen. Of juist ermee eindigen omdat je het leuk vindt. Of allebei…

Als je lijstje zo lang is dat je het niet in 2 weken haalt, dan kan je de stukken die je al heel lang speelt wat minder vaak herhalen.

Of speel ze allemaal

Misschien heb je wel een vaste dag in de week waarvan je weet dat je door vermoeidheid moeite hebt om iets nieuws in je op te nemen. Gebruik die dag dan om je repertoirelijst eens (grotendeels) door te spelen. Je bent dan toch heel zinvol aan het studeren en het kost je veel minder energie. Het geeft je dan ook nog een goed gevoel, dat je toch gestudeerd hebt, terwijl je anders het misschien had overgeslagen.

Heb jij al een repertoirelijst? Hopelijk heb ik je overtuigd van het nut ervan!

Over slordige rockers en de overlap tussen opera en het levenslied!

door

Laatst sprak ik een meisje van 13 die helemaal weg was van Gregoriaanse gezangen.. Ze kon er uren naar luisteren en deed dat dan ook. Het was het moment dat ik me andermaal afvroeg waar muziekvoorkeuren toch ontstaan. Gelukkig is daar inmiddels het nodige onderzoek naar gedaan!

Sociale omgeving bepaalt je muziekvoorkeuren

Eén ding weten muziekonderzoekers zeker: je persoonlijke achtergrond heeft aanzienlijke invloed op je muzikale voorkeur. ‘Je opleidingsniveau, de cultuur waarin je opgroeit, de buurt, de muziek thuis, je vriendenkring, die verklaren bij elkaar al heel veel’, zegt Tom ter Bogt, hoogleraar popmuziek en jeugdcultuur aan de Universiteit Utrecht. ‘Je wordt in feite besmet door je sociale omgeving. Daarin hoor je de muziek die je leuk gaat vinden.’

Afkeer is ook smaak

Omgekeerd sluit die muziek vaak aan bij de kringen waarin jij je bevindt. ‘Neem Frans Bauer’, zegt Ter Bogt. ‘Die heeft de achtergrond om oprecht te kunnen zingen over dingen die gewone mensen bezighouden: liefde, verraad, zorgen, vrolijkheid. Vandaar dat hij zo aanspreekt. Maar ook buiten de muziek zijn er factoren die je voorkeur beïnvloeden. Imago bijvoorbeeld. Als een zanger zichzelf presenteert als de gewone jongen die muziek maakt voor het volk, denken gewone mensen: dit is onze man. Een ander deel haakt dan juist af.’ Want afkeer definieert je smaak ook. Ter Bogt: ‘Kijk naar hoe jongeren zich tegen de muziek van hun ouders afzetten. 

Puber ontwikkelt smaak voor de rest van zijn leven

Al die kleine en grote sociale en cultu­rele invloeden vormen een mal waarin jouw muzikale voorkeur zich vormt. Dat gebeurt al in je tienerjaren, weet Ter Bogt uit een eigen studie onder 325 jongvolwassenen en hun ouders die hij in 2011 publiceerde. ‘Het zijn de jaren waarin je je identiteit ontwikkelt, waarin je veel ontdekt over jezelf, je relaties, je seksualiteit. Muziek hoort daarbij. Het is de soundtrack bij al die ontwikkelingen. De kans is groot dat je de liedjes uit die tijd de rest van je leven leuk blijft vinden.' Je muzieksmaak ontwikkel je grotendeels als je jong bent. Een recent dataonderzoek van The New York Times bevestigt dat. Op Spotify analyseerde die krant de profielen van luisteraars van Amerikaanse nummer-1-hits tussen 1960 en 2000. Conclusie: de liedjes werden het meest gestreamd door mensen die ten tijde van de hitnotering tieners waren, tussen de elf en zestien jaar oud.

Smaak is uit te breiden

Over de sociale en culturele invloed op muzieksmaak bestaat dus weinig twijfel. Maar haal je er biologische aspecten bij, dan gaan de opvattingen uiteenlopen. Zo zijn er wetenschappers die menen dat muzieksmaak niet alleen aangeleerd is (nurture), maar dat er ook aangeboren eigenschappen zijn die invloed hebben op je muzieksmaak (nature).

Ter Bogt is niet een van hen. ‘Je kunt zeggen: intelligente mensen houden vaker van complexe muziek, intelligentie heeft deels een genetische oorzaak, dus wordt muzieksmaak genetisch bepaald. Maar zo ver durf ik zelf niet te gaan. Het is nooit goed onderzocht.’

Je kunt je muzieksmaak blijven ontwikkelen

Voor Mark Reybrouck, hoogleraar musicologie  aan de Belgische KU Leuven, gaat het begrip nature verder dan alleen genen en erfelijkheid. ‘Nature is de biologie: onze oren en de manier waarop wij geluidsfrequenties verwerken. Nurture is wat wij er psychologisch mee doen.’ Aan dat natuurlijke deel kunnen we weinig veranderen: dat is gedurende de evolutie van onze soort zo ontstaan.
Maar als mens evolueer je ook gedurende je leven. ‘Je psychologie, je emoties, wat je interessant vindt, je voorkeuren… Al die zaken kun je jezelf leren of laten leren.’ En zolang jij je blijft ontwikkelen, zegt Reybrouck, kan je muzieksmaak dat ook.

Switchen tussen muziekstijlen gebeurt niet vaak

‘Je zult in je leven niet steeds switchen tussen stijlen’, verduidelijkt Ter Bogt. ‘Wel kun je je smaak uitbreiden.’ Zo ontdekte hij dat mensen op latere leeftijd meer openstaan voor complexe muziek als klassiek en jazz. ‘En misschien draai je nu wel de hiphop die je op school stiekem al supertof vond. Of de muziek van je ouders.’

Persoonlijkheid maakt uit: rockers zijn slordig

In 2008 onderzochten Ter Bogt en Marc Delsing in Nederland het verband tussen persoonlijkheidskenmerken en muziek­smaak, en begin vorig jaar verscheen een soortgelijke studie van Amerikaanse en Engelse wetenschappers (onder meer van Stanford University en de University of Cambridge) onder 22.000 deelnemers.

Beide onderzoeken concluderen dat je op basis van muzikale voorkeur best een persoonlijkheidsschets van iemand kunt maken . ‘Ben je slordig, dan houd je van rockmuziek’, verduidelijkt Ter Bogt. ‘Of andersom. Want wat de kip is en wat het ei, weten we nog niet. Mensen die klassieke muziek luisteren, staan open voor nieuwe ervaringen, maar zijn ook depressiever. Het is overigens geen wet van Meden en Perzen. Als je extravert bent, is het niet zo dat je per se ook van hiphop houdt.’

Smaak werkt genre-overstijgend

Ter Bogt gaat in zijn onderzoek uit van genres, de Amerikaanse en Engelse onderzoekers kozen voor omschrijvingen die ‘genre-overstijgend’ zijn. Zij deelden het muzikale landschap op in de onderdelen ‘mellow’, ‘pretentieloos’, ‘verfijnd’, ‘intens’ en ‘hedendaags’. Die stromingen waren vijf keer vertegenwoordigd in een mix van 25 fragmenten die de proef­personen steeds los moesten beoordelen.

Dat levert interessante informatie op, vindt Reybrouck. ‘Veel mensen denken dat ze houden van klassiek, pop of jazz. Uit deze studies blijkt dat er ook overlap is. Als je mensen laat reageren op muziek die niet gelabeld is, pikken ze er factoren uit die ze mooi vinden. Iemand die van intense muziek houdt, rock of punk, kan dus ook van Stravinsky houden.’ Ook voor fans van bijvoorbeeld Frans Bauer valt er nog genoeg moois te ontdekken, legt Reybrouck uit. ‘Ga eens naar opera luisteren. Qua sentiment is een opera op momenten niet heel anders dan het levenslied. Alleen is opera net wat verfijnder.’

Openheid stimuleren? Ga nieuwe muziek ontdekken!

Maar is het erg als je daar geen zin hebt? Dat je lekker naar Justin Timberlake wilt blijven luisteren omdat je met hem bent opgegroeid? Dat je nerveus wordt van alternatieve bandjes en opera? Toch wel, oordeelt Reybrouck. Volgens hem is het belangrijk nieuwe muziek te ontdekken, omdat het openheid stimuleert.

Zo kun jij als muzikant van een voetballer leren!

door

Om uit te blinken in een sport, moet je hard trainen. Om uit te blinken in muziek maken, moet je hard studeren. Maar niet alleen hoe hard je studeert of traint zorgt ervoor dat je goed wordt. Het is eigenlijk nog veel belangrijker dat je op een slimme manier studeert. En daar kunnen wij muzikanten nog veel leren van sporters.


Voetbal

Voetbal is niet mijn favoriete sport. Dat is een understatement, want ik heel eerlijk gezegd heb ik echt een hekel aan voetbal!

Inzichten

Wat ik wel waardeer is de toewijding van een voetballer, of beter gezegd van een sporter in het algemeen.
Ik zie altijd veel overeenkomsten tussen sporters en musici. In topsport wordt veel meer onderzoek gedaan naar hoe je sporters het beste kunt trainen en begeleiden en met die onderzoeken doe ik graag mijn voordeel: de inzichten uit de onderzoeken probeer ik toe te passen op muziek studeren.

Even terug naar het voetbal.

Heb jij je wel eens afgevraagd hoe het komt dat er zoveel goede voetballers zijn in Brazilië en Argentinië? Ik eerlijk gezegd niet, al was zelfs mij dat wel eens opgevallen ?
Nou, zelfs daar is dus onderzoek naar gedaan, hoorde ik eerder deze week. En als ik dat hoor, ben ik wel weer nieuwsgierig, ook al gaat het om voetbal!

Futsal

Ze hadden vooral naar Brazilië gekeken. Wat opviel was dat kinderen daar heel veel Futsal spelen (zaalvoetbal). En het talent wat daar ontdekt wordt, halen ze niet gelijk naar het grote voetbalveld. Want het Futsal blijkt een ideale kweekvijver om voetbaltalent verder te ontwikkelen.

Kleiner is beter

Er zitten veel voordelen aan het Futsal:
-Het is met minder spelers, dus je krijgt vaker de bal en hebt daardoor meer oefen momenten
-Het veld is kleiner, daardoor heb je je tegenstanders steeds bovenop je lip zitten en word je gedwongen om snel te reageren
-Balcontrole is heel belangrijk
-Door het kleinere veld heb je ook beter overzicht over het hele spel, wat goed is voor je tactische inzicht
Al deze vaardigheden komen later goed van pas op het grote voetbalveld!

Hoe vertaal je dat naar muziek?

Het belangrijke inzicht wat je uit dit verhaal kunt halen, is dat als je iets kleiner maakt, je er intensiever mee bezig bent. Daardoor leer je het beter: je maakt minder fouten en ziet veel meer de details en je ontwikkelt je motorische geheugen veel beter door de vele herhalingen.

Maak het kleiner

Hoe bedoel ik dat?
Als je een muziekstuk aan het studeren bent en je speelt het steeds vanaf het begin tot het eind, dan zullen de moeilijke gedeeltes altijd moeilijk blijven. Je bent te globaal bezig, onthoud niet precies de details, en de moeilijke stukjes oefen je te weinig.

In de praktijk

De beste manier om een muziekstuk te oefenen is om het in kleine stukjes te doen. Kies (afhankelijk van het aantal noten die er in 1 maat staan), 1 of 2 maten en herhaal die net zo vaak totdat je ze 3 keer achter elkaar foutloos kunt spelen. Ga dan pas door naar het volgende stukje. Vergeet daarbij de overgang van de ene maat naar de volgende niet goed te oefenen! Het lijkt misschien dat je op die manier maar heel langzaam vooruit gaat, maar het tegendeel is waar! En kan je een stuk al goed spelen op een paar moeilijke maten na? Dan pak je steeds weer die moeilijke maten apart en speel je die net zolang totdat ook die goed gaan!

Veel plezier met studeren!

Muzikale voornemens voor 2023!

door

Het is inmiddels januari 2023... Het nieuwe jaar is begonnen!
Heb jij (muzikale) goede voornemens? Is het je wel eens opgevallen dat ze vaak gaan over stoppen met slechte gewoontes? Stoppen met roken, minder snoepen, minder tijd doorbrengen op je mobiel, meer sporten, vaker familie bezoeken etc...

Wat zou er gebeuren als je je voorneemt meer te gaan genieten van de goede dingen in je leven? ’s Avonds een wandelingetje met je geliefde. Op zondagochtend rustig ontbijten met elkaar en luisteren naar heerlijk relaxte muziek. Muziek, daar heb je het al... Ik doe je vandaag wat suggesties voor muzikale voornemens.

1.

In plaats van standaard de TV aan te zetten, ga ik een avond per week een uur luisteren naar muziek. En ondertussen een beetje mijmeren of een goed boek lezen. Voor mij is het de ultieme manier om tot rust te komen en de batterij weer op te laden. Heel geschikt dus voor de zondagavond, om relaxed de nieuwe week in te gaan. Gewoon even een uurtje voor mezelf met heerlijke muziek. 

2.

Ik probeer minsten 10x naar een live concert te gaan dit jaar. Want samen met andere fans genieten van een goed live optreden, levert een onvergetelijke avond op en bergen inspiratie en motivatie om zelf ook weer lekker te gaan musiceren!

3.

In 2022 stelde ik een zomerse playlist op voor mezelf. In 2023 wil ik meer verschillende playlists voor mezelf samenstellen die passen bij bepaalde gevoelens!

Wat ga jij doen om in 2023 meer te genieten van muziek? Kun je iets met een van deze goede voornemens, of heb je andere ideeën die passen bij jouw leven, jouw situatie?

Hoe dan ook, ik wens je veel muziek in het nieuwe jaar! 

Met mentale training op naar succesvolle concerten in het nieuwe jaar!

door

Mentale repetitie is een techniek die veel wordt gebruikt door topsporters en andere mensen die optimale prestaties moeten leveren. Denk dan bijvoorbeeld aan topadvocaten, mediators of zakenmensen, maar ook sollicitanten. Vaak gebruiken mensen deze toepassing zonder er erg in te hebben en lijkt het gewoon deel uit te maken van de natuurlijke denkpatronen.

Door onszelf bewust te zijn van dit proces, kunnen we mentale repetitie zeer effectief inzetten bij het bereiken van onze doelen. Je hebt er niet meer voor nodig dan verbeeldingskracht. En niet alleen verbeelding op visueel vlak. Hoe beter je in staat bent om te zien, horen, voelen, horen en proeven hoe je het proces gaat verlopen om je doel te bereiken, hoe effectiever de uitkomst zal zijn.

Wat is mentale repetitie eigenlijk?

Mentale repetitie is het proces waarbij je in je geest stap voor stap het proces doorloopt en beleeft, dat nodig is om je doel te bereiken. Door dit proces keer op keer te doorlopen, ben je uiteindelijk beter in staat een prestatie te leveren. 

Een atleet zal om zijn schaatsrecord te kunnen verbeteren een aantal cruciale stappen moeten doorlopen. Door bijvoorbeeld de rondetijden op de klok te visualiseren, zijn krachtige slagen over het ijs en het bijbehorende gekras in te beelden en zichzelf binnen de tijd over de finish te zien komen, zal hij beter in staat zijn doel te bereiken. Maar ook voor muzikanten is mentale repetitie een ongelooflijk sterk middel!

Hoe krachtig is de ingebeelde praktijk?

Onderzoek laat zien dat het in de geest doorlopen van de ingebeelde praktijk een zeer positieve invloed heeft op de uitvoering in de werkelijke praktijk en vaak resulteert in betere prestaties dan wanneer deze voorbereiding niet wordt getroffen. Naast atletische  en muzikale prestaties kan mentale repetitie ook worden toegepast in andere contexten, zoals bijvoorbeeld het onderwijs.

Ook chirurgen kunnen ‘mental rehearsal’ inzetten om de op hande zijnde operatie voor zichzelf voor te bereiden. Door de actie en het resultaat ‘alvast’ te beleven, is de persoon in kwestie veel beter in staat het beoogde resultaat te bereiken dan iemand die deze voorbereiding niet heeft getroffen.

Intensiveer mentale repetitie met submodaliteiten

Submodaliteiten zijn binnen NLP (Neuro Linguistisch Programmeren) de bouwstenen die worden gebruikt om representatiesystemen (visueel, auditief, kinesthetisch, olfactorisch en gustatoir) weer te geven. Denk bijvoorbeeld aan het representatiesysteem Visueel, dan is scherp of helder een submodaliteit. Deze submodaliteiten kunnen worden ingezet om de kracht van mentale repetitie te intensiveren en dus een beter resultaat te krijgen.

Door bij het visualiseren van het proces te ‘spelen’ met deze submodaliteiten kan de inleving in de situatie worden vergroot, ofwel, de betrokkene voelt zich meer geassocieerd met de situatie. Andersom kunnen submodaliteiten ook worden gebruikt om te dissociëren in een ongewenste situatie. Dat klinkt wel heel ingewikkeld hè? Ik zal een voorbeeld geven:
Een zoon wordt tijdens zijn therapie voor mishandeling geleerd beter om te kunnen gaan met de geestelijke mishandeling waaraan hij door zijn vader voortdurend wordt blootgesteld. Door de stem van de vader in zijn verbeelding af te knijpen, de gestalte van zijn vader vager en kleiner te maken, zal hij de aanwezigheid van de vader minder overweldigend overkomen, waardoor hij beter daarmee kan omgaan.

Andersom kunnen submodaliteiten ook worden ingezet bij het bereiken van andere doelen. Een sprinter kan de focus op zijn baan alvast intensiveren door zijn blik op de finish te richten, maar ook door het gejuich van het publiek in zijn verbeelding al luider te laten klinken. Hij kan zijn tv-interview alvast visualiseren en het gewicht van de Olympische medaille reeds om zijn nek te voelen.

Door te werken met submodaliteiten kunnen gewenste situaties worden geïntensiveerd en de daarmee gepaard gaande gevoelens en emoties meer intens worden ervaren.

Oftewel als je mentale repetitie goed inzet kan dat een belangrijke sleutel zijn voor geslaagde concerten in 2023! Wil je er meer over weten, of er onder begeleiding mee aan de slag? Neem dan contact met me op om een coachingsessie in te plannen!


Mijn laatste blog van 2022!

door

Wat is het jaar toch weer omgevlogen! Vandaag schrijf ik mijn laatste blog van 2022.  Tijd om even terug te blikken op het afgelopen jaar. 

Muzikaal was het toch nog een vreemd jaar, aangezien we begonnen met een lockdown. Inmiddels is alles weer een beetje bij het oude. Wat was het fijn om weer te mogen repeteren en concerten te geven! Het lijkt wel of ik sinds de lockdowns weer meer geniet van concerten.

Maar de andere kant: als ik naar mezelf kijk was de Corona-tijd toch ook een leerzame en daarmee waardevolle periode. Een periode om creativiteit in alle rust te laten bloeien.

Al met al kijk ik muzikaal gezien terug op een waardevol jaar, en ik kijk enorm uit naar 2023. En ik begin 2023 goed met een aantal mooie concerten in januari en februari in het verschiet.

Gelijk al op 7 januari 2023 speel ik in mijn geboortedorp Krabbendijke. 
In januari trek ik met het seniorenorkest van Amor Musae weer naar Veldhoven voor optredens tijdens de senioren expo aldaar.

Op 5 februari is er dan een optreden met mijn ensemble de Muzieketiers tijdens de Oeledienst in de grote kerk van Breda.

En op 12 februari staat het winterconcert van harmonie de Scheldezonen op de planning! 

Hopelijk hebben jullie ook allemaal al mooie concerten in het verschiet.
Ik wens jullie in ieder geval allemaal een ongelooflijk mooi uiteinde van 2022 en voor 2023: alle goeds, veel muziek, maar vooral ook veel gezondheid!

Luister nou!

door

Als dirigent, maar ook als muziekjuf zeg ik vrijwel dagelijks tegen mijn orkestleden en pupillen: luister maar eens naar die of die opname. Of ga eens zoeken wat er op spotify allemaal voor moois te vinden is qua repertoire voor jouw instrument.
Bij ons thuis was in mijn jeugd ook bijna altijd muziek: er werden cassettebandjes (jaja;)) en soms zelfs lp's gedraaid en later ook cd's. Zelf kreeg ik op mijn 10e een eigen stereotoren, zodat ik ook naar mijn eigen muziek kon luisteren op mijn kamer. Maar is luisteren echt zo belangrijk?

Onlangs is er in de Verenigde Staten onderzoek gedaan naar het belang van luisteren naar muziek voor muzikanten. 
Er werd onderscheid gemaakt tussen passief en actief luisteren. Bij actief luisteren moet je denken aan doelgericht meeluisteren naar hoe jouw partij gespeeld moet worden.
Bij passief luisteren kun je denken aan bijvoorbeeld het op de achtergrond luisteren van repertoire waarop je aan het studeren bent als je in de auto zit.

En wat blijkt: beide manieren van luisteren zijn zeer goed voor ons als muzikanten. Je zou verwachten dat actief luisteren beter is, maar uit het onderzoek is gebleken dat ritme en dynamiek na passief luisteren van een werk al vooruit gaan. Het enige verschil zit hem in de trefzekerheid van tonen. Die is na actief luisteren significant beter dan na passief luisteren.

In het algemeen is uit onderzoeken gebleken dat het luisteren naar muziek ervoor zorgt dat bepaalde delen van het brein die verantwoordelijk zijn voor het onthouden van zaken worden geactiveerd.

Is luisteren naar muziek dan alleen maar goed? 
Nou, je moet wel goed nadenken over hoe je het aanpakt. Als je een stuk echt nog wilt leren kennen is het steeds maar weer beluisteren van een opname prima. Wil je meer je eigen interpretatie ontwikkelen, kies dan steeds voor verschillende opnames van hetzelfde werk.

De conclusie is eigenlijk dat luisteren naar muziek veel voordelen heeft voor muzikanten. 
Zorg dat je verschillende opnames van 1 werk beluistert.
Maar ben je nou heel erg moe, of misschien wat ziekjes of moet je veel reizen en heb je daardoor geen tijd om te studeren? Luister dan het repertoire wat je moet studeren. Het is geen vervanger van zelf studeren, maar het helpt wel degelijk!

Ik stap zometeen in de auto met een playlist van alle werken die ik op dit moment dirigeer!

De Alpenhoorn, een instrument met een enorme geschiedenis!

door

Gisteren trad ik tijdens het jubileumconcert van Orkest Pro Musica op als solist op een Alpenhoorn. De afgelopen weken ben ik dan ook druk geweest met het studeren op dit instrument. Veel mensen stelden me allerlei vragen over het instrument en de geschiedenis ervan. Daarom besloot ik er een blog aan te wijden.

Net als didgeridoos, indiaanse trompetten van bamboe of hout en Afrikaanse houten hoorns behoren ook alpenhoorns tot de oorspronkelijke blaasinstrumenten van hout. De alpenhoorn wordt in Zwitserland voor het eerst officieel vermeld in het midden van de 16e eeuw door de natuurgeleerde Conrad Gesner.

Communicatie met mens en dier
De alpenhoorn was lange tijd een werktuig van de herders. Hij diende ertoe, om de koeien van de weide naar de stal te roepen, wanneer het tijd was om te melken. In een gravure van 1754 zie je, hoe een herder de koeien bij het naar de alpenweide trekken met de klanken van de alpenhoorn voor het laatste steile gedeelte van het pad motiveert. Op een achterglasschildering uit het Emmental van 1595 wordt op de alpenhoorn geblazen, vermoedelijk om de koeien tijdens het melken te kalmeren. Het alpenhoornblazen 's avonds is ook een traditioneel thema in de kunst. Dit spel diende als avondgebed en werd vooral in gereformeerde kantons uitgeoefend, terwijl in de Duitstalige katholieke kantons in Centraal-Zwitserland de Betruf (alpenherdersgebed) meer verankerd is. Maar de belangrijkste functie van de alpenhoorn was de communicatie met de alpenherders van de naburige Alpen en met de mensen onder in het dal.


Nationaal symbool
Toen in de loop van de tijd de kaasproductie zich steeds meer van de alpenweide naar de melkfabrieken in de dorpen verplaatste, werd na 1800 ook de alpenhoorn steeds zeldzamer. Nadat hij op traditionele feesten nauwelijks meer te horen was, liet de Bernse voorzitter van de kantonraad Niklaus von Mülinen in de jaren 1820 alpenhoorns maken en in Grindelwald aan begaafde spelers uitdelen. Weliswaar had de alpenhoorn zijn oorspronkelijke functie in de bergen min of meer verloren, maar als muziekinstrument won het de harten van de toehoorders – en werd zo een toeristische attractie en symbool voor Zwitserland. 


Koperen blaasinstrument
De stemming, waarin een alpenhoorn gespeeld kan worden, hangt van zijn lengte af. In Zwitserland is de fis/ges-alpenhoorn met een lengte van 3,5 m toonaangevend. Ondanks of juist ook dankzij zijn eenvoudige bouwwijze is een alpenhoorn tamelijk moeilijk te bespelen. Want, terwijl alle andere blaasinstrumenten in de loop van de tijd technische ontwikkelingen ondergingen (klankgaten, kleppen), heeft de alpenhoorn tot op heden zijn oorspronkelijke vorm bewaard. Muzikanten rekenen het instrument van hout overigens tot de koperen blaasinstrumenten, omdat je er met dezelfde blaastechniek tonen aan ontlokt. Maar in zijn unieke klank verenigt hij de rijkdom van een koperen blaasinstrument met de zachtheid van een houten blaasinstrument. 

De onmiskenbare alpenhoorn-fa
Vroeger bepaalde de lengte van de zilverspar de hoogte van de grondtoon. Tegenwoordig worden volgens beproefde massa's de gewenste stemmingen bereikt, die het samenspel met gelijkgestemde alpenhoorns of andere muziekinstrumenten veroorloven. In het getempereerde toonsysteem wordt de octaafinterval in 12 halve tonen ingedeeld. Deze zogeheten chromatische toonladder kan op de alpenhoorn echter pas vanaf de vierde octaaf worden voortgebracht. Met name vermeldenswaardig zijn drie tonen, die in het getempereerde toonsysteem niet voorkomen. De 7e natuurtoon is een iets te hoge b, de 11e ligt tussen f en fis (de bekende alpenhoorn-fa), de 13e klinkt iets hoger dan as. 

De vervaardiging van alpenhoorns
Hoewel het gebruik en het spel van de alpenhoorn tussen de 16e en 20ste eeuw verschillende keren veranderde, is de vorm van dit instrument niet fundamenteel veranderd. De alpenhoorn is nu nog een lange, conische buis, aan het einde gebogen als een koehoorn. Tot in de jaren 1930 werden voor de bouw van de alpenhoorns, jonge op steile plaatsen krom groeiende pijnbomen gebruikt. Omdat dit alpiene hout langzaam groeit, liggen de jaarringen dicht bij elkaar. De stammen werden volledig opengesneden, uitgehold en weer samengevoegd. De huidige alpenhoornbouwers gebruiken ook andere houtsoorten zoals de es of vreemde materialen: zo zijn er ook hoorns van carbon. Ook de bouwtechniek is veranderd, doordat meestal losse delen (handbuis, middenbuis, eindbuis en beker) op elkaar gelijmd en vervolgens in de vorm gesneden worden. Beide methoden – het uithollen of stuk voor stuk samenvoegen – vergen ongeveer evenveel handwerk. Het bewerken met de guts duurt meer dan zeventig uur, voordat de wanddikte 4 tot 7 millimeter bedraagt. De uitgeholde, samengevoegde stukken worden met ringen samengehouden. Een kleine houten steunvoet stabiliseert de alpenhoorn. Daarna worden de hoorns met pitriet (rotan) omwikkeld. Vroeger werden ook stroken linnen, metalen ringen, botten of hout en stroken schors van de kersenboom of berk gebruikt. Sinds ongeveer honderd jaar helpt een mondstuk, bij het blazen en kunnen de tonen zodoende beter gecontroleerd worden. Je kunt de Alpenhoorn bespelen met een mondstuk dat vergelijkbaar is met dat van een tenortuba/euphonium of trombone.

Alpenhoorn als muziekinstrument
De Zwitserse jodelvereniging, waartoe de alpenhoornblazers behoren, heeft tegenwoordig in Zwitserland en de hele wereld zo'n 1800 leden die alpenhoornblazer zijn – en de tendens is stijgend. Zijn grote optreden beleeft de alpenhoorn telkens op het eedgenootschappelijke jodel-feest, bij de optochten van de Zwitserse klederdrachtvereniging, evenals tijdens het jaarlijkse, internationale Alpenhoornfestival in Nendaz. Daarnaast vind je alpenhoorns o.a. ook in de klassieke muziek (Sinfonia pastorella voor alpenhoorn en strijkers in G grote terts, Leopold Mozart of Parthia op boereninstrumenten van Georg Druschetzky), in de jazz of in de meest uiteenlopende experimenten in de moderne muziek.


Ik vond het een hele uitdaging om de Alpenhoorn tijdens een concert te bespelen, en ik kan jullie vertellen dat het inderdaad niet gemakkelijk is, maar wel heel erg leuk!

5 gouden regels voor een ontspannen optreden

door

Alweer de laatste aflevering van mijn blog-serie over podiumangst overwinnen. 
In deze laatste blog deel ik 5 gouden regels met je die je eigenlijk in je hoofd moet prenten, of steeds voor een concert eventjes moet doorlezen.

Als het goed is ben je goed voorbereid op jouw concert: je hebt het repertoire goed ingestudeerd, dus je bent absoluut bij machte om het concert succesvol te laten verlopen. Er zijn 5 regels die je je voor altijd in je oren zou moeten knopen:|

- Vertrouw op je eigen automatische piloot

- Oordeel (tijdens het concert) niet over wat er gebeurde, wat er gebeurt of wat er nog gaat gebeuren

- Ga niet gissen wat het publiek over jouw of jouw performance denkt

- Wees echt in het moment

- Geniet! Je doet iets bijzonders!

Ik hoop dat je iets hebt gehad aan mijn blog-serie over podiumangst overwinnen. Wil je graag meer weten, of dieper op de materie ingaan? Ik help je graag met mijn workshop 'Vol vertrouwen het podium op'! Enne, die workshop kun je met een groep volgen, maar ook lekker in je uppie in een veilige omgeving.