Uncategorized

Als je goed luistert, kun je je klank mooier maken. Maar hoe werkt dat met timing? Hoe kun je je timing verbeteren? Eigenlijk heel eenvoudig; door te voelen en te bewegen. Voelen, bewegen en timen horen namelijk bij elkaar. Hoe beter je in je vel zit, des te beter je timing zal zijn. Voel jij je vrij in je bewegingen? Dans jij in het rond alsof niemand je kan zien? De volgende oefening werkt goed om jezelf swingend te voelen, een goed begin om ook swingend te gaan spelen en improviseren.

Drie manieren van lopen

1. Loop normaal, zoals je altijd loopt. Voel van binnenuit hoe je lichaam aanvoelt. Los, stijf? Hoe is je blik? Hoe is je adem? Onthoudt dit gevoel.
2. Ga expres veel stijver dan normaal lopen. Houd je armen en benen stijf en je rug recht. Wat voel je? Wat gebeurt er met je passen? Hoe is het met je ademhaling? Met je gezichtsuitdrukking? Onthoud wat stijfheid met je lichaamsgevoel doet.
3. Ga veel soepeler lopen dan normaal. Verende, grote passen, je armen slingeren los heen en weer, losse schouders. Voel van binnenuit hoe lekker dit voelt. Probeer dit gevoel te onthouden, en toe te passen, wanneer je je instrument bespeelt.

Nu je jezelf energiek ontspannen voelt, kun je verder gaan met een volgende oefening: het ontwikkelen van een gevoel van puls.
Puls? Nou, puls is de regelmatige beat of groove in muziek, de tel zeg maar. Ritme daarentegen is onregelmatig. In de meeste muziek worden puls en ritme gecombineerd. Veel mensen denken onterecht dat ze pas swingen wanneer ze een ingewikkeld ritme spelen. Maar hee, je kunt al swingen wanneer je alleen de puls speelt. En weet je wanneer je pas echt swingt? Als je de puls voelt!

Je kunt elke puls even belangrijk maken, maar in de muziek hebben verschillende pulsen binnen een maat elk een ander karakter. Zo voelt de puls op de eerste tel van (bijvoorbeeld) een vierkwartsmaat zwaarder (als een rustpunt of baken) dan die op de tweede tel (die voelt lichter en actief). Elke puls in een groepje heeft een eigen, uniek karakter.

Zoek een eenvoudig liedje op en ga experimenteren met timing:
- speel expres wel op de puls
- speel dan expres niet op de puls (voel je die nog wel?)
- speel eens alleen ná de tel
- uiteindelijk speel je af en toe de puls, maar speel je er vooral omheen met allerlei zelfgekozen ritmes

Lastig? Dat kan ik me heel goed voorstellen. Ik help je graag verder in een privé coaching sessie!

Creativiteit kun je niet leren. Je bént namelijk al creatief. Creativiteit zit in je. Het komt er heel natuurlijk uit. Als het niet gehinderd wordt. “Ik ben niet creatief”, hoor ik regelmatig tijdens mijn lessen. Maar als creativiteit er niet uit komt, wordt het tegengehouden, of is het ooit gestopt door iets om iemand in de omgeving. Je creativiteit is dan eigenlijk al in de kiem gesmoord. En stiekem is dat bij heeeeeel veel volwassenen gebeurt, merk ik wel.

Tja, en dan moet je het kind in jezelf terug zien te halen. Kinderen zijn van nature heel spontaan, hebben een ontdekkende houding, experimenteren en proberen, zijn open en vol verwondering. Ze zijn enorm vindingrijk en creatief. En zitten daarmee op de ideale improvisatie golflengte. Hoe was jíj eigenlijk als kind? Observeer kinderen eens, kijk hoe ze bewegen, lachen, spelen en experimenteren.

Je kunt als volwassene je levenshouding fantasievoller en ontdekkender maken. Probeer het maar – als je zin hebt – met één of meer van de volgende oefeningen:

1. Doorbreek je routines: verander je ‘vaste’ route. Eet iets wat je niet kent. Of doe eens iets wat je normaal met rechts doet, een hele dag met links (of andersom als je linkshandig bent).
2. Experimenteer met ‘aandacht maakt mooi’. Kijk naar iets gewoons in je omgeving. Geef aandacht aan dat gewone. Kijk lang en met aandacht. Wat is er opvallend, grappig, interessant of leuk aan het gewone? Ervaar hoe het gewone in elkaar steekt. Onderzoek of je, door het gewone aandacht te geven, je het mooi kunt maken.
3. Verwonder je. Maak een wandelingetje. Kijk net zolang om je heen tot je iets ziet dat je verwondert, wat je je heel mooi of bijzonder vindt. Sta stil. Laat je raken.
4. Schakel je onbewuste in. Laat je benen bepalen welke richting je oploopt tijdens een wandelingetje (die was je toch al aan het maken).
5. Maak je hoofd leeg. Bijvoorbeeld door een beetje voor je uit te staren en je tong te ontspannen (dat helpt!)
6. Vergroot je eigenwijsheid: loop rond, kijk om je heen, benoem alles wat je ziet maar geef alles een andere naam. Of deze: zeg iets anders dan je doet (‘ik ga even zitten’, terwijl je opstaat).

Tja en nu denk jij: 'Ja Judith, dat is allemaal hartstikke leuk, maar daar heb ik nog geen noot mee geïmproviseerd. Maar je kunt deze oefeningen vertalen naar jouw instrument:

1. Speel je altijd even hetzelfde riedeltje om op te warmen? Doe nu het tegenovergestelde.
2. Maak een (lange) klank op je instrument. Geef de klank aandacht. Onderzoek of je die klank, door deze meer aandacht te geven, mooi kunt maken.
3. Ga improviseren en verwonder je over de klank van je instrument net zoals je je eerder verwonderde tijdens je wandeling.
4. Schakel je onbewuste in door tijdens een improvisatie je vingers en handen de beslissingen te laten nemen. Laat ze hun gang gaan. Doe niet je best om origineel te zijn. Wanneer je gewoon het eerste wat er in je opkomt speelt, is jouw improvisatie vanzelf helemaal origineel en uniek.
5. Maak je hoofd leeg door zomaar wat voor je uit te doedelen.
6. Vergroot je eigenwijsheid. Speel iets anders dan je zegt te gaan doen: ‘ik ga nu een hele luide, lage toon spelen’, terwijl je vervolgens allemaal zachte, hoge nootjes speelt.
   
   

Allemaal tips waarmee je zelf aan de slag kunt met improvisatie. Maar ik kan me goed voorstellen dat jij het nog eng, spannend of moeilijk vindt. En dat geeft niks! Wil je meer 1-op-1 hulp? Neem dan contact met me op, dan plannen we een coaching sessie in!

tsja... Improviseren leer je niet uit een boekje... 
Want dan ben je veel te veel bezig met het nadenken in akkoorden en toonladders en het verbinden van die verschillende zaken... Het wordt eigenlijk een soort puzzeltje, een oefening, en je bent helemaal niet meer bezig met luisteren naar wat je nou eigenlijk doet!

Improviseren gaat veel meer over op gehoor spelen! Hoe meer je op gehoor speelt, hoe beter dat je gehoor wordt. En, je wordt een véél betere improvisator. Het streven is dat je met dat gehoor melodieën en akkoordprogressies gaat horen. En dat je uiteindelijk lijnen gaat spelen die je in je in je hoofd hoort. Sommigen gaat het spelen op gehoor gemakkelijk af, ze vinden het gemakkelijk om te doen, doen het daardoor vaak, en worden er steeds beter in.

Wanneer je je liever achter bladmuziek verschuilt, ontwikkel je het spelen op gehoor niet, en wordt de stap om het te doen steeds groter. Terwijl je dit juist goed kunt trainen door het een essentieel deel van jouw oefenprogramma te maken.

Maar ja, als je nou wél het liefst achter je bladmuziek wegkruipt, hoe begin je dan in vredesnaam met improviseren?

Allereerst: doe je bladmuziek weg! Ook niet in de buurt om te kunnen spieken. Echt alle boeken en blaadjes en je lessenaar wegzetten bij dit onderdeel. En dan? Alles wat je kunt zingen, kun je ook leren spelen op je instrument. Je hoeft niet op zangles. Je hoeft namelijk niet te leren zingen als een zanger of zangeres. Maar wat jij kun hummen, neuriën, brommen of fluiten, kun je ook op je instrument spelen. Zo wordt jouw instrument een verlengstuk van je muzikale stem in je hoofd.

Ga aan de slag, probeer het! En luister vooral naar wat je doet, want zoals Duke Ellington zei: „If it SOUNDS good, then it IS good”

Handvaten

Dat klinkt natuurlijk veel makkelijker dan het in jouw beleving is! Daarom hier wat handvaten om aan de slag te gaan!

In jouw hoofd zit vast en zeker een heel audio-archief. Je muzikaal geheugen is gevuld met liedjes uit je jeugd, kerstliedjes, verjaardagsliedjes, klassiekers, hits van toen en nu, filmmuziek, tv-tunes, meer dan je denkt. Probeer maar eens een liedje uit je geheugen na te spelen. Zing, hum, neurie of doedel het eerst, en speel het vervolgens, stukje voor stukje, of noot voor noot, na. Je kunt het jezelf moeilijker of gemakkelijker maken op verschillende manieren. Hoe groter de afstand tussen de noten, hoe lastiger dit te horen is. Hoe sneller iets gespeeld wordt, hoe moeilijker.

Wanneer je het lastig vindt om een liedje uit je hoofd te spelen, begin dan eerst met één noot. De meest eenvoudige oefening is om een noot na te spelen die je zingt, of op een ander instrument (zoals piano) speelt, of die iemand anders voor jou speelt. Veel HAFA-muzikanten hebben dit in hun lessen wel al regelmatig gedaan.

Ben je juist toe aan een wat grotere uitdaging? Wil je verder komen? Speel dan eens een stukje van een solo na. Schrijf het niet op. Herhaal het tot het in je systeem gaat zitten, en ga dan pas verder. Wanneer je een deel van een solo op die manier hebt uitgezocht kun je stukjes solo nader bekijken. Neem een loopje (ook wel lick, of riff) en bekijk de context (zoals de akkoorden/toonsoort). Pas het loopje eens toe in een andere toonsoort.

Kies oefeningen die bij je niveau passen. Wanneer het je afschrikt om een solo uit te zoeken, dan ben je daar nog niet aan toe. Wanneer je een oefening ontspannen kunt doen, en het leuk vindt om te doen, zit je goed!

Er zijn veel handige programma’s en apps om muziek langzamer af te spelen, stukjes te herhalen of toonsoorten te veranderen. Deze programma’s zijn ideaal om mee op het gehoor te leren spelen. Ik zal hier een volgende keer meer over vertellen!

Wil je toch meer hulp? Boek dan een coachingsessie bij mij, dan help ik je persoonlijk verder.

De titel van deze blog is misschien voor sommigen wat dubieus, maar toch is het waar we het over gaan hebben vandaag: een snelle tong trainen. 
Zo aan het begin van het seizoen, na een (lange) vakantie is het voor veel koperblazers weer even zoeken naar het juiste embouchure en veelal hoor ik: die snelle noten dat lukt nog niet mijn tong is nog een beetje lui.
Een goed moment dus om het gebruik van de tong eens even goed onder de loep te nemen!

Een goede aanzet

Een goede aanzet op een koperen blaasinstrument maak je door TU of TA of TI te zeggen. De beweging die je tong dan maakt, dat is de beweging waarmee je een mooi directe aanzet krijgt.
Als je de noot stopt mag je NIET je tong gebruiken, je krijgt dan een lelijk abrupt eind van een noot!

Behalve de TU-aanzet, wordt ook de DU-aanzet gebruikt.
De beweging van de tong is dan langzamer en de vorm van de tong is ronder in plaats van gespitst. Hierdoor krijg je een mooie ronde portato-toon.

Tong Trainer

• Speel eerste met de metronoom op 80 een serie van achtste noten op een toon uit het middenregister. Dit is om het correcte staccato gevoel op te wekken. Let op, de aanzet moet hard en scherp klinken strak getimed zijn.
• Na verloop van tijd zal je bij deze oefening de neiging krijgen om DA i.p.v. TA-aanzetten te spelen. Dit moet worden voorkomen.
• Neem nu een toonladder uit het middenregister en speel deze van boven naar beneden in 1 adem door, met twee (achtste) aanzetten per toon.
•  Als je beneden aangekomen bent neem je snel één keer adem en speel je de toonladder weer met twee aanzetten per toon omhoog. Dit kun je herhalen met drie aan-zetten per toon (triolen) en daarna met vier aanzetten (zestienden). Daarna zestiende triolen en als finale tweeëndertig-ste aanzetten.
• Steeds de toonladder van boven naar beneden spelen in één adem, daarna lucht innemen en weer omhoog. Het is de bedoeling dat de staccato TA-aanzet steeds gelijk blijft.
• Na verloop van tijd zal het vermoeid aanvoelen. Dit is omdat je bij het goed uitvoeren van deze oefening een groep spieren traint, die normaal gesproken niet zo extreem in actie is. Probeer als je met de oefening start een natuurlijk staccato te spelen. Het moet ontspannen en natuurgetrouw klinken en aanvoelen. Als je gelijk al verkrampt heeft het geen zin.
  
  
  Daarnet schreef ik dat je een noot niet mag stoppen met je tong, maar bij het spelen van een reeks staccato tonen is het simpelweg niet te doen om alle tonen te stoppen met behulp van je middenrif. Het ontspanningsproces duurt immers te lang. Je moet ze dan wel stoppen met de tong.  Je tong stopt dan als het ware steeds de luchtstroom, en je maakt dan met je tong dezelfde beweging als de beweging die je maakt bij 1 enkele aanzet! Het belangrijkste is dat je luchtstroom constant blijft, zorg daarom dat je embouchure en je keel ontspannen blijft tijdens de activiteit van je tong! 
  

Help, ik kan het niet alleen...

Ik kan me voorstellen dat je vol vuur aan de slag gaat met deze oefening, en tot de conclusie komt dat je toch wat meer input nodig hebt, wat 1-op-1 hulp. Dat kan natuurlijk altijd. Via deze link kun je een coachingsessie met mij boeken, ik help je dolgraag verder!

Ik weet nog goed dat ik zelf muziekexamens deed. Ik zat destijds op de Zeeuwse Muziekschool en ik was elke keer weer behoorlijk nerveus. Natuurlijk ging het allemaal goed en slaagde ik alle keren met prachtige cijfers.
Destijds werd theorie nog mondeling bevraagd tijdens het praktijkexamen. 
Mijn leerlingen van nu hebben 2x examen: 1x theorie en 1x praktijk... 

Er is van alles te zeggen over de waarde van diploma's en de manier van lesgeven. Sommigen zeggen dat diploma's tegenwoordig worden 'cadeau gegeven', anderen vinden dat leerlingen veel te lang doen over het behalen van een diploma. En weer anderen vinden de diploma's volstrekt zinloos.

In de basis is het het allerbelangrijkst dat een kind (maar zeker ook een volwassen leerling) met plezier muziek leert maken. Daarbij zijn een aantal vaardigheden van belang en die kún je toetsen tijdens een examen... 
Ik merk dat veel leerlingen het gewoon heel erg tof vinden om echt ergens naar toe te werken, en dat geldt voor mij als docent ook. 

Toch vind ik niet dat examens heilig zijn voor bv plaatsing in een ander orkest of iets dergelijks. Dat is steeds erg afhankelijk van de persoon. Net zoals eigenlijk het hele muziekonderwijs meer toegespitst zou moeten zijn op het individu en niet op 'hoe het hoort of hoe het al jaren gaat'.

Natuurlijk gun ik leerlingen hun examen, maar alleen als dat past bij de leerling! Een examen moet geen heilig moeten zijn!

Maar hoe toets je dan die o zo belangrijke vaardigheden? Je kunt dat ook prima doen tijdens een voorspeelmiddag of -concert waar je leerlingen ook zelf in de organisatie laat meedenken... Zo wordt het ook echt iets van henzelf en dat maakt het vaak veel leuker!

Jij hebt het vast ook weleens: Er zit een melodie in je hoofd en je komt maar niet op de naam. Google en ook andere zoekmachines bieden dan geen uitkomst. De afgelopen jaren zijn er zoekmachines voor muziek ontworpen, die werken op basis van audioinvoer. Dat wil weggen het inzingen van een melodie, muziek uit een speaker, of het ritmisch tikken van een melodie op de spatiebalk, of het inspelen van een melodie op een virtueel klavier. Apps als Shazam, Soundhound en MusicID  werken alleen bij de input van bestaande officiële uitgaves van muzieknummers. Je houdt je smartphone bij de luidspeaker van de radio en deze apps geven aan om welk nummer het gaat en op welke cd deze terug te vinden is. 

Musipedia

Musipedia beschikt over een breed spectrum aan invoermogelijkheden: via een virtuele piano, via de computermuis, of via een aangesloten microfoon of via zgn "contour based search" voor als je niet precies weet hoe de melodie verloopt of via ritmisch tikken op het toetsenbord.

Folktunefinder

Folktunefinder is een zoekmachine voor volksmuziek met een database van 200.000 melodieen. Toets hiervoor op de website zonder op het ritme te letten een paar tonen van de melodie in op een klavier of een viool/banjo toets en de zoekresultaten worden zichtbaar.

Watzasong

In Watzatsong kun je ook een zelf ingezongen of ingespeeld stukje muziek als vraag voorleggen aan de online community, verbonden aan deze applicatie.


Vanaf nu vind jij iedere song die in je hoofd zit moeiteloos terug met 1 van deze apps!

De afgelopen week heb ik gebruikt om lekker wat rust te pakken en interessante boeken te lezen over muziek.. Ik heb veel gelezen over muziek en emotie, en daar wil ik jullie vandaag ook kort iets over vertellen!

Want: Hoe komt het toch dat we zo snel emotioneel betrokken kunnen zijn bij een bepaald nummer? Hoe bepaalde muziek de complete sfeer in een ruimte kan veranderen. Hoe muziek een belangrijke rol speelt bij onze herinneringen?De juiste muziek maakt een leuk feestje, helemaal geweldig. En precies dat ene nummer zorgt ervoor dat een begrafenis extra emotioneel wordt. Ook bepaalde herinneringen worden getriggerd door muziek die we toen, op dat moment, hoorden.
Muziek doet op de 1 of andere manier iets met ons brein, maar hoe dan en wat gebeurt er dan? Ik ga proberen het kort uit te leggen.

De invloed van muziek op ons brein

Er zijn al verschillende onderzoeken naar gedaan, en elke keer blijkt weer dat muziek een enorme invloed heeft op ons brein. Het roept emoties op, en door muziek worden allerlei gebieden in de hersenen actief en komen ook (extra) met elkaar in verbinding. De hersengebieden waar ik het dan over heb, hebben te maken met beloning, geheugen, zelfreflectie en sensorische en motorische processen.

Tijdens het luisteren naar muziek worden verbindingen gelegd tussen beide hersenhelften. De rechterhersenhelft, die zich voornamelijk bezig houdt met de non-verbale zaken zoals ruimtelijk denken, verbeelding en emotie, vormt beelden en emoties bij de muziek die we horen.De linkerhersenhelft, het verbale gedeelte waar zaken zoals taal worden geregeld, richt zich op het ritme, de betekenis van de tekst en analyseert de partituur.

Voordelen van muziek voor onze hersenen

Maar nu we dat weten, weten we we ook dat we onze hersenen gezond kunnen houden door muziek te luisteren, of nog beter, muziek te maken. In de linker hersenhelft worden bepaalde delen extra gestimuleerd wanneer je leert muziek te maken. Vooral het ritme, de coördinatie, je geheugen en de fijne motoriek (afhankelijk van het instrument dat je bespeelt) zullen verbeteren.

Maar ook je rechterhersenhelft wordt aan het werk gezet. De verbeelding, creativiteit en harmonie worden op scherp gezet. Het spelen van muziek heeft grote invloed op de emoties, je kunt bijvoorbeeld de empathie bevorderen door muziek te maken. De hersenen zullen nieuwe verbindingen leggen, tijdens het maken van muziek.

Niet voor niets wordt muziek zelfs ingezet als therapie. Het is een fantastische manier om nieuwe strategieën te leren en jezelf beter te leren kennen. Je ontdekt wat emoties betekenen die je op de achtergrond voelt. Muziek heeft de kracht om je twee hersenhelften te verbinden, het maakt je gelukkiger en gezonder. Wat heb ik toch een prachtig vak!

Nog 1 dingetje: het is natuurlijk niet zo dat je je hersenen met alleen muziek maken en/of luisteren op scherp moet houden. Ook beweging (bv wandelen) levert een goede bijdrage aan de toestand van je hersenen!

Het is weer die tijd van de meivakanties.. Veel mensen blijven thuis of gaan dagjes weg, en het weer ziet er nog niet per se veelbelovend uit. De afgelopen dagen kreeg ik geregeld tips om muzikaal aan de slag te gaan in deze korte vakantieperiode. Vandaar dit artikel!

Wat ik zelf altijd heel leuk vind in de vakantie is om weer eens oud repertoire op te pakken en te kijken en ervaren hoe goed ik dat nog beheers. Maar het tegenovergestelde is ook tof: juist iets nieuws doen.

Sowieso zoek ik in de vakantie altijd zaken die anders zijn dan anders, dat geeft me altijd echt het vakantiegevoel en het gevoel van 'opladen'.

Dat kan met nieuw repertoire, maar ook met spannende leuke creatieve processen. In een vakantie heb ik bv uitgevonden hoe ik een toffe online escaperoom zelf kan maken. Maar ik ben ook een keer met huis- tuin- en keukenspulletjes muziek gaan maken en zo zijn er meer dingen.

Een boek lezen over muziek kan ook heel fijn zijn, of gewoon lekker gaan luisteren naar onbekende muziek! 

Wil jij nou echt actief aan de slag met muziek of je instrument? Kijk dan eens in mijn educatieve Youtube-playlist, daar kom je vast iets interessants tegen!

Gehoortraining is een vast onderdeel van beroepsmatige muziekopleidingen. Ik heb in mijn conservatoriumopleiding heel wat uurtjes solfège gevolgd en nog veel meer uren zitten oefenen.
Ook bij de muziekexamens (theorie en praktijk) komt gehoorscholing tegenwoordig ruimschoots aan bod. Vaak krijg ik vragen waarom dat nou moet, en wat leerlingen hier nou toch aan hebben.. Ze zien het als een vervelend iets… Iets moeilijks!

Allereerst wat verstaan we onder de term gehoortraining? Kort samengevat is gehoortraining gericht op het op gehoor benoemen en uitschrijven van muziek.

Die vaardigheid kan weer een hulpmiddel zijn bij het uitvoeren, improviseren op of bewerken van bestaande muziek.  Indirect helpt het bij het harmoniseren van melodieën of het componeren van nieuwe muziek. Dat is gelijk het antwoord op de ‘waarom’-vraag.

Waaruit bestaat zo’n gehoortraining? 

• Het leren benoemen en noteren van intervallen (melodisch en harmonisch)
• Het leren herkennen en noteren van ritmes.
• Het benoemen en noteren van akkoorden (harmonisch en melodisch)

Oefeningen

Het doen van korte oefeningen op de computer is een ideale manier om je hierin te trainen. Daarvoor bestaan verschillende handige computerprogramma’s en inmiddels ook apps voor iPad, iPhone en andere tablets. Eartrainer kent voor zelfstudie zo’n 160 aparte oefeningen en is zowel geschikt voor de beginnende als gevorderde muzikant.

De beste betaalde software voor de computer is earmaster, de beste gratis software is solfege, en de leukste sites om gehoortraining te doen zijn www.teoria.com en www.learn2hear.com
Ga voor het leren herkennen van ritmes naar Rhythm Pro HD, een app voor de iPad.

Het in notenschrift opschrijven van een liedje

Al deze oefeningen en tools zijn er uiteindelijk op gericht een muziekstuk, een liedje op gehoor in notenschrift te noteren. dat kun je het beste doen door een muziekstuk op te zetten.

• Bepaal vervolgens eerst de toonsoort met behulp van je instrument. Meestal kun je dat bepalen aan de hand van de slotnoten.
• Schrijf nu de melodie uit in maatsoort, toonhoogte en ritme. Controleer met je instrument erbij of de noten kloppen. Met andere woorden: speel wat je hebt genoteerd en controleer of dit overeenkomt met dat wat je hebt gehoord.

Het klinkt allemaal erg moeilijk, en ik kan me ook voorstellen dat het zo overkomt, maar zie gehoorscholingsoefeningen als een uitdagend spel dat je helpt om je muzikale vaardigheden te verbeteren. Sommigen spelen spelletjes als Candy Crush, muzikanten kunnen met gehoorscholing-apps aan de slag!