fbpx

De kracht van muziek

by

Ik verbaas me steeds weer over de kracht van muziek. Zoals sommigen van jullie wellicht weten heb ik me een aantal jaren geleden verdiept in muziektherapie, en destijds ook als vrijwilliger bij een zorginstelling in de zomervakantie muziektherapie mogen ondersteunen.
Een fantastische ervaring.. Helaas ontbreekt me de tijd om dat vrijwilligerswerk te blijven doen, maar ik wil jullie eigenlijk deze week wel wat meer vertellen over de kracht van muziek in de zin van muziektherapie.

Mensen gebruiken muziek al sinds de oudheid om een beter gevoel te krijgen. Maar muziektherapie is natuurlijk veel meer dan alleen maar een goed gevoel. Bij muziektherapie gebruik je eigenlijk muzikale parameters om emoties te beïnvloeden.

Na de Tweede Wereldoorlog kwam de inzet van muziektherapie in de zorg eigenlijk echt op gang. In die tijd kwam er meer aandacht voor het welzijn van de patiënt, met name psychiatrische patiënten. Dit bood ruimte aan meer creativiteitsontplooiing en therapeutische interventies als aanvulling op de medische behandelingen. Muziektherapie wordt ingezet bij verschillende mensen: mensen met een depressie, met verslavingsproblemen, maar ook bv bij personen met Parkinson, met ADHD of autisme en in de ouderenzorg (bv bij dementie).

Muziek kan een gevoel van vertrouwdheid geven omdat het herinneringen oproept. Door dat vertrouwde gevoel kunnen mensen rustiger worden. Het ritme van muziek kan mensen aanzetten om te gaan bewegen.
Muziek kan ook spanning en stress reduceren, en dan gaat het niet alleen om het gevoel van stress maar ook de lichamelijke stressreacties zoals hoge bloeddruk en hoge hartslag. Het is dan wel belangrijk dat je met de gekozen muziek aansluit bij de behoeftes van de betreffende persoon.

Wat is dan de beste muziek voor het brein, de beste muziek om die gevoelige snaar te raken? Tja, het belangrijkste is dat je de muziekkeuze zo goed mogelijk afstemt op de persoon waarvoor je de muziek speelt.

Ikzelf vind dit dus een heel interessant fenomeen en probeer me in mijn vrije tijd vaak te verdiepen in wat muziek met het brein doet. Wellicht dat dat op een later moment ook zeer van pas komt in mijn eigen muziekpraktijk. Ik zou het onwijs tof vinden om bv met een (klein) ensemble wat dingen op dit gebied te gaan ondernemen, en wie weet liggen er zelfs mogelijkheden voor onze blaasorkesten…
Ook weer zo’n stukje kansen pakken?! Ik ben benieuwd hoe jullie hier tegenaan kijken!

Hygiëne en je koperinstrument

by

Een heet hangijzer in tijden van Corona is natuurlijk altijd hygiëne, en terecht.
Voorafgaand aan lessen en repetities dien je je instrument thuis schoon en droog te maken en je moet uiteraard je handen desinfecteren voor de les of repetitie…

Maar hoe kun je instrument nu zo hygiënisch mogelijk houden?
Een aantal maanden geleden schreef ik dit blogje over het schoonmaken van je instrument, je kunt hier lezen hoe je je instrument kunt schoonmaken…
Hoe vaak moet je dat nu doen? Normaal gesproken doe ik de uitgebreide schoonmaak 1x per jaar zelf, en daarnaast krijgen mijn instrumenten jaarlijks een onderhoudsbeurt bij de professionals van Adams Music.

Nu in tijden van Corona heb ik dat niet veranderd. Wat ik wel veranderd heb ik is dat ik mijn mondstukken 1x per 3 weken reinig… En ik poets de lak van mijn instrumenten vaker omdat ik merk dat (wellicht door het handdesinfectiemiddel) er sneller aanslag op mijn instrumenten komt op de plekken waar ik ze vasthoud in mijn handen.

Enne, natuurlijk zorg ik ervoor dat ik niet met een mond vol etensresten ga blazen (oftewel ik poets mijn tanden voordat ik ga spelen)

Heb jij je schoonmaakrituelen aangepast vanwege Corona?

Musicus 2.0

by

Ik hoor veel mensen al denken: wat is dat nou weer voor hippe term…
En toch dekt dit de lading denk ik..

Als musicus moet je in de huidige samenleving jezelf een beetje opnieuw uitvinden. Sommige collegae vinden dat niet leuk, ronduit vervelend of misschien gewoon heel spannend of zelfs eng.

Ik vind het persoonlijk wel leuk: Ik denk dat het goed is dat je regelmatig gedwongen wordt om te reflecteren op je eigen functioneren.
En dat dan in relatie tot hoe de samenleving er op dat moment uit ziet.

Jezelf opnieuw uitvinden om zo musicus 2.0 te worden, dat is best spannend, maar ook juist heel erg leuk, want het is ook een uitdaging!
Ik schreef vorige week al over een andere manier van lesgeven, maar wat te denken van een stuk marketing (hoe zorg je dat je je doelgroep bereikt?!), een stuk sociaal werk (ja soms voel ik me echt een sociaal werker, en weet je als dat een keer nodig is, dan doe ik dat met liefde. Want het is ook een teken dat mijn pupil mij vertrouwt, en dat is belangrijk om samen een doel te bereiken.

Het heeft er misschien ook mee te maken dat ik van nature behoorlijk leergierig ben: ik wil steeds meer weten en ontdekken en dat komt goed van pas! Ik schrijf nu Musicus 2.0, maar ik denk dat ik in mijn carrière ook nog wel de 3.0 en de 4.0 zou kunnen meemaken!

Is blaasmuziek nog wel hip genoeg voor jeugd?

by

Dat is de vraag die ik deze week gesteld kreeg…
Mijn eerste reactie: jazeker wel! Maar bij deze bevestiging hoort wel een uitleg waarom ik dat denk. En omdat ik denk dat veel van mijn volgers ook met dit issue kampen heb ik besloten er een blog over te schrijven.

Ja, blaasmuziek is zeker nog hip genoeg voor jeugd, maar dan moeten wij (volwassenen/professionals) wel willen meedenken in de tijdgeest van nu.

Vroeger, toen ik zelf een jeugdige leerling was, kreeg ik gewoon les ‘volgens het boekje’. Iedere week je lesje leren, goed oefenen en dan laten ‘overhoren’ door je muziekleraar. Dat is iets wat de jeugd nu minder aanspreekt. Je hebt er hele fanatieke ambitieuze kids tussen zitten, maar de meesten zullen al snel afhaken bij deze manier van werken.
Dus.. toch niet hip genoeg dan??

Jawel hoor, maar wij als docenten moeten de leerling meer eigenaar maken van de les en van hun muziek. Natuurlijk zijn bepaalde basiszaken nodig om jezelf te ontwikkelen, maar dat kan ook heel goed met materiaal dat aansluit bij de belevingswereld van de leerling. Ik heb een trompetleerling die fan is van Billy Eilish. Natuurlijk spelen we dan Billy Eilish. En natuurlijk komen er dan zaken boven die hij nog niet kent of niet beheerst, maar die leer ik hem dan gewoon op dat moment. Het hoeft niet per se ‘volgens het boekje’…
Voor degenen die ermee bekend zijn: het ‘bloem-model’ kun je altijd inzetten, maar het vergt soms net even wat meer creativiteit en tijd om het met voor jou onbekender materiaal op te zetten. Maar hee, ook wij blijven leren, toch?!

Hetzelfde geldt eigenlijk ook voor orkesten: laat jeugd meedenken over wat tof is om te doen met een concert, laat ruimte om eens een improvisatiewerk op het repertoire te leggen..

Of dit dan dé oplossing is? Nee, dat wil ik niet zeggen, maar het is wel een pleidooi om meer tijd en energie te stoppen in de muzikale beleving van ‘de jeugd van tegenwoordig’.
Stop met die hokjesgeest en ga creatief aan de slag: denk out of the box!

Protocollen in de praktijk

by

Nu écht al mijn orkesten weer begonnen zijn met repeteren, en ook de lessen weer hervat worden, wil ik in mijn blog van vandaag dieper ingaan op het werken volgens de protocollen in de praktijk. Ik heb in de afgelopen maanden (sinds onze activiteiten weer mondjesmaat op gang kwamen) verschillende vragen gehad. Vragen variërend van ‘wat vind jij nou van die protocollen?’ tot ‘zijn de protocollen werkbaar?’

Allereerst maar mijn antwoord op de eerste vraag: wat ik van de protocollen vind. Ik vind dat we alles moeten doen om (met elkaar) muziek te kunnen en mogen maken. En als daar deze protocollen bij horen, dan is dat zo en dan houden we ons daaraan. Voor de veiligheid van onszelf en die van anderen binnen én buiten het orkest. Ik wil daar verder geen discussie over eigenlijk. Dit is de manier waarop we op dit moment met elkaar muziek kunnen en mogen maken, dus so be it.

Dan vraag twee; of de protocollen werkbaar zijn..
In de basis is mijn antwoord hierop: ja!
Zowel de protocollen voor de individuele lessen als die voor orkesten zijn werkbaar. Natuurlijk zijn er ongemakken: muzikanten horen elkaar minder goed (hoewel sommigen aangeven dat dat eigenlijk ook wel prettig is want zo kunnen ze niet in de war raken van anderen!!), een mooie balans maken is lastiger…
En bij de lessen: even een instrument van een leerling nakijken mag alleen met handschoenen aan, en er zijn twee standaards nodig..

Maar echt, met een beetje goede wil van iedereen, en niet teveel gemor en negatieve energie is het echt prima te doen…

Hierbij wil ik ook speciaal de mensen noemen die binnen verenigingen verantwoordelijk zijn voor het naleven van het protocol, het gereedzetten en schoonmaken van stoelen, uitmeten van de orkestplattegrond, etc etc…
Zij doen onbetaald maar werkelijk onbetaalbaar werk en verdienen groot respect en waardering!

Wat wel heel jammer is, is dat het geven van concerten nu lastig is.
Je hebt dan niet alleen rekening te houden met de regels voor het orkest, maar ook voor het publiek gelden regels.
Concerten zijn daarom voor veel verenigingen momenteel nog een ver van hun bed show, er zijn zelfs verenigingen die nog steeds (vanwege de beperkte ruimte) niet voltallig kunnen repeteren..
Voor mijn orkesten geldt dat gelukkig niet!

Ik hoop van harte dat iedereen goed mee blijft werken aan de naleving van de protocollen (niet alleen in de muziek-omgeving, maar ook daarbuiten) zodat we met elkaar muziek kunnen blijven maken, maar ik hoop bovendien dat er op 1 of andere manier meer mogelijkheden worden geschept om concerten te geven.

Zoals ik vorige week al schreef: we moeten in kansen denken!
Aangezien er minder publiek binnen mag in zalen kun je een concert misschien wel 2x uitvoeren! Of wat dacht je van een concert opnemen en bv tegen een kleine vergoeding digitaal beschikbaar maken? Ik noem maar wat hè..
Wat voor ideeën hebben jullie daarover? En wat vinden jullie van repeteren/lessen volgens het protocol?

Omkijken en vooruitzien

by


De titel van deze blogpost zou je wellicht eerder verwachten aan het eind van een jaar, maar ik schrijf dit verhaal toch echt hartje zomer. Wél aan het eind van de zomervakantie.. Een zomervakantie die zo anders was dan dat velen van ons zich dat in januari of februari hadden voorgesteld. 

Dat gold ook voor mijzelf zoals jullie weten. Ik ben niet op vakantie gegaan, maar thuis gebleven. En met de zomerse temperaturen van de afgelopen weken was dat zo gek nog niet! Ik heb thuis het nodige kunnen klussen en tegelijkertijd kunnen genieten van de zon en een opzetzwembad in de achtertuin. Sommige dagen was het heel heet en kwam ik niet veel verder dan wat mijmeren in de schaduw…

En precies uit die mijmeringen is deze blogpost ontstaan.

Waarover ik mijmerde? 
Corona, het muziekonderwijs, de hele cultuursector…en hoe het nu verder moet.

Corona legde de cultuursector plat. Concerten en optredens werden (en worden!) afgelast, orkesten (zowel op professioneel niveau als op amateurniveau) werden stilgelegd. Gelukkig mag er inmiddels weer samen gerepeteerd worden, zij het dan op afstand.

Corona liet nog maar weer eens zien hoe individualistisch onze samenleving is, maar tegelijkertijd liet het ons ook inzien hoezeer we toch gesteld zijn op écht contact met mensen. Tijdens de lockdown was ik maar wat blij dat ik mijn beste maatjes weer even zag, en wat mistten mijn orkestleden en ik het samen musiceren…

Tijdens de zomervakantie kwam naar voren dat de subsidiekraan voor culturele instellingen in Nederland flink wordt dichtgedraaid.. Orkesten, theaters, concertzalen… Voorbeelden en idealen voor jonge kunstenaars en muzikanten gaan zo verloren.. 
En ik heb geen glazen bol hoor, maar ik heb zo’n donkerbruin vermoeden dat na de economische crisis die door Corona werd veroorzaakt ook de subsidies voor bv muziekverenigingen zullen worden gekort.

En toen ik dat allemaal las dacht ik… is er dan eigenlijk nog wel toekomst voor onze sector? 

En direct daarna: Jazeker is er toekomst! Maar dan moeten we wel op een andere manier gaan kijken en acteren. Niet alleen maar dingen doen omdat we het altijd zo gedaan hebben. Dit is júist de tijd om te veranderen.. Kansen zien en pakken!

Aan de slag met muziek op een manier die past onze samenleving, bij hoe mensen nu in het leven staan.. Laten zien aan lokale en landelijke bestuurders dat onze muziekverenigingen van waarde zijn voor de samenleving. En dan niet alleen roepen dat muziek slim maakt en dan met een boek van Erik Scherder (met alle respect voor deze man overigens) gaan zwaaien.

Een leerling wil niet simpelweg boekjes doorwerken. Ja, die leerlingen zullen er zijn, maar dat zijn dan vaak natuurtalentjes die enorm intrinsiek gemotiveerd zijn… Maar muziek is toch voor iedereen? Muziek verbindt! Suzan Lutke stelt in haar boek ‘Als de muziek er al is’
zelfs dat ieder kind, iedere leerling al muziek in zich heeft… En daar ben ik het volmondig mee eens! Muziek is voor iedereen en ván iedereen.
In mijn beleving moeten muziekdocenten zichzelf opnieuw uitvinden (voor zover ze dat nog niet gedaan hebben) en aan de slag als muziekcoach! 
Luister naar je leerling, luister naar de muziek van je leerling en bepaal samen routes naar een volgend doel. Maak leerlingen eigenaar van de muziekles! 

En eigenlijk geldt dat denk ik ook voor orkesten, hoewel het daar natuurlijk wat lastiger is omdat je met meer personen van doen hebt… Maak mensen mede eigenaar van de muziek. 

Maar laten we in vredesnaam uitdragen dat muziek voor maar vooral ook ván iedereen is. Maak de muzikale groep sterker zonder het individu uit het oog te verliezen…

Ga die samenwerking aan met een Arabische instrumentalist, zoek samenwerking met een rapper of een hiphopper… Zomaar wat ideetjes. Laat je zien op social media met hippe filmpjes, houdt de muziek levend, laat de kracht van muziek zoveel mogelijk zien, want ik geloof heilig dat op die manier onze muziek levensvatbaar blijft! 

Dat is 1 kant van de medaille. Maar dan blijft natuurlijk nog wel steeds die financiële uitdaging: professionele docenten en dirigenten komen niet gratis lesgeven en dirigeren, bladmuziek is niet goedkoop en ook het organiseren van concerten kost geld.. En je mag mij een enorme positivo noemen hoor, maar ook hier geldt denk ik dat je moet zoeken naar nieuwe mogelijkheden en kansen, want die zijn er zeker denk ik. Maar die kansen liggen soms ‘out of the box’, dus de zaak is dat wij met zijn allen leren ‘omdenken’.

Ik wens jullie allemaal een levendig muziekseizoen!

Studeren met hitte

by

Zomer in Nederland is deze weken vooral heet, heter heetst…
Persoonlijk vind ik het heerlijk om te genieten van deze zomer, zeker nu we niet naar het buitenland gaan voor vakantie. Ik geloof dat ik nog niet eerder zo bruin ben geweest als dit jaar..
Wat wil je: veel wandelen, en ook veel genieten van en in ons zwembad (dat al sinds Pinksteren staat!)…

Maar hitte brengt voor muzikanten en musici ook wel wat hinder met zich mee.
Veel mensen laten met dit weer hun instrument maar in de koffer, te warm!

Ik wil jullie graag laten zien en lezen dat met wat aanpassingen studeren met dit weer prima kan, daarom hier een paar tips:

– zorg dat je zoveel mogelijk in de ochtend studeert en las vaker pauzes in om even te drinken (voor degenen die mijn eerdere blogs en/of mijn webinar over thuis studeren hebben gevolgd: las bij voorkeur geen extra pauze in in je studieschema, maar kort de tijden per onderdeel in!)
– zorg dat je de koelste ruimte van je huis gebruikt om te studeren, en zorg eventueel voor een ventilator of airco.
– wat ook goed helpt is natte sokken aantrekken of een vochtige handdoek in je nek leggen, zo koel je je lichaam.
– een droge handdoek in de buurt is fijn om je zweterige handen en je gezicht af en toe even te drogen
– een tip die ik zelf kreeg deze week: zet planten in de kamer waar je studeert. Planten die regelmatig water krijgen laten de temperatuur in een ruimte al gauw met een paar graden dalen. En bovendien staat het gezellig en leveren ze zuurstof: win-win dus!
– vermoei jezelf in deze tijd niet met ‘zware’ stukken! Probeer vooral conditie te houden en plezier te hebben in het musiceren!

De oorwurm

by

Je herkent het vast: een (fragment van een) muziekstuk of liedje dat in je hoofd zit en wat je maar niet kwijtraakt… Ik heb dat deze zomer nogal vaak. Ik vind het niet vervelend hoor, want ze roepen meestal ook herinneringen op of bepaalde gevoelens…

En wie dacht dat ik dan vooral zomerliedjes in mijn hoofd heb, die heeft het dus compleet mis, want mijn oorwurmen variëren van klassieke concertstukken tot popsongs, van filmmuziek tot 100% NL toppers en nog meer..
(Ken je die quote: ‘je leert een mens kennen door zijn playlist te luisteren’?, Nou veel mensen zouden versteld staan van mijn playlist, maar dat terzijde)

Ik las dus dat 90% (ja echt!) van de mensen minstens 1x per week zo’n oorwurm heeft. En bij mensen die zelf zingen of een instrument bespelen komt het nog veel vaker voor!

In de eerste alinea schreef ik dat oorwurmen herinneringen en gevoelens oproepen. En wat wil nou het toeval? Oorwurmen ontstaan dus júist omdat ze geassocieerd worden met herinneringen. En ze ontstaan ook als je je in voorspelbare omgeving bevindt.

Maar goed, herinneringen of niet.. Soms wil je er toch vanaf, van die oorwurmen..
Maar hoe? Sommige mensen zetten de radio aan, of de tv, ik heb ook wel eens gehoord dat je het stuk of het liedje helemaal moet uit zingen of neuriën om het ‘kwijt’ te raken.
Er zijn ook mensen die zelfs zweren bij 1 bepaald lied of stuk waar ze altijd naar luisteren als ze een oorwurm willen ‘lossen’, dat noemen ze dan een cure song.
Ik heb deze week een andere oplossing geprobeerd: ik heb kauwgom gekauwd! Waarom?
De oorwurm wordt meestal ondersteund met motoriek. Door kauwgom te kauwen kun je kauwen in een ander ritme dan de oorwurm en zo kun je hem dus kwijtraken. Bij mij werkte het, maar dat kan natuurlijk toeval zijn…

Wie gaat dit ook proberen deze week??

(ik heb mijn informatie verkregen uit het boek Singing in the Brain van Erik Scherder)

Lekker (muzikaal) lezen in de zomer

by

Vorige week schreef ik over hoe mijn zomer er dit jaar uitziet en wat ik allemaal doe in deze vrije tijd.

Iets wat ik ook veel doe is lezen. Normaal gezien is daar weinig tijd voor, maar in de vakantietijd is er juist tijd genoeg. Wat ik dan lees? Oooh, dat kan echt van alles zijn, ik hou ervan om heerlijk met een tijdschrift en een groot glas verse muntthee achter in de tuin te zitten.

Maar ik lees ook echte boeken, en dat zijn soms ook boeken over muziek.. Ik kreeg afgelopen week een berichtje van 1 van mijn lezers/volgers met de vraag of ik niet eens wat muzikale boekentips kon delen.. Ik heb dat al eerder gedaan in dit blog, maar ach, het is inderdaad wel tof om dat nog eens te doen, want ik vermoed dat er best wel wat mensen zijn die interesse hebben in muzikale leesvoer.

Ik heb daarom een lijstje gemaakt gerangschikt op categorieën.

BOEKEN OVER DE KRACHT VAN MUZIEK
– Iedereen is muzikaal (Henkjan Honing)
– Van trilling tot rilling (Roger van Boxtel)
– Ons muzikale brein (Daniel Levitin)
– Singing in the brain (Erik Scherder)

BOEKEN OVER DE VERHALEN ACHTER KLASSIEKE MUZIEK
– Alles begint bij Bach (Merlijn Kerkhof)
– Waarom ‘Für Elise’ een vergissing was (Piet de Loof)
– Stemmen (Judith van der Wel)

BOEKEN OVER DIRIGENTEN
– Een dirigentenleven (Luuk Reurich)
– Als je het een beroep kunt noemen (Niek Nelissen)
– De mythe van de maestro (Norman Lebrecht)

ROMANS OVER MUZIEK
– Het geheim (Anna Enquist)
– De nacht van Don Giovanni (Kurt Ortheil)
– Het Mozartcomplot (Scott Mariani)
– Begeerte heeft ons aangeraakt (Bert Natter)
– Onder de korenmaat (Maarten ‘t Hart)

Ik hoop dat ik jullie zo een beetje op weg heb geholpen naar leuke boeken die met muziek te maken hebben.

De lijst is lang niet volledig hoor, dus als jij zelf een goede tip hebt die in 1 van de categorieën past, dan hoor ik dat natuurlijk ook graag!

Er zit muziek in mijn zomer

by

Ik krijg van veel mensen de vraag hoe ik eigenlijk zelf mijn zomervakantie doorbreng dit jaar.
En hoewel ik in mijn blogs graag zinnige informatie met jullie deel, wil ik voor deze keer een uitzondering maken en jullie vertellen hoe mijn zomer er dit jaar uit ziet.

We zouden naar Griekenland gaan, bijna 2 weken cultuur en natuur snuiven.. De vakantie kon in principe doorgaan, maar met alle Corona-perikelen leek het ons geen fijn idee om dan met een vliegtuig op vakantie te gaan. Bovendien zou onze vakantie, door de regelgeving in Griekenland, er ook anders uitzien dan we graag zouden willen. Dus contact gelegd met onze reisorganisatie Eliza was here, en gelukkig boden zij ons een gratis omboekmogelijkheid. Griekenland houden we dus nog tegoed.

We blijven dit jaar dus in Nederland. Er was nog even een plan voor een weekendje ergens in België, maar ook dat hebben we afgezegd. Ikzelf heb 6 weken vakantie, (waarvan er nu alweer anderhalf voorbij zijn, haha) dus tijd genoeg om te ontspannen en relaxen zou je zeggen.

Ik heb natuurlijk deze zomer het programma ‘Judith’s musical summer vibes’ opgezet. Dus ik heb wel wat muziekdingetje te doen: video’s opnemen, webinars voorbereiden en ook wat coachings geven aan mensen die ook thuis zijn en deze tijd juist willen aangrijpen om hun muzikale skills een boost te geven.

Daarnaast heb ik in de Corona-tijd mijn schildercapaciteiten (her)ontdekt, dus ik probeer het huis mooi op te schilderen, en dat is erg leuk en ontspannend om te doen, is voordeliger dan het laten doen en geeft bovendien veel voldoening de komende tijd (toch weer een paar jaar)! En er zijn natuurlijk meer klusjes in en om het huis die vaak wat zijn blijven liggen.. Gordijnen wassen, ramen lappen.. Genoeg te doen dus!

Maar er moet ook ontspand worden, en de vragen die ik krijg gaan met name daarover. De mensen die mij kennen weten dat ik een bezig bijtje ben en niet goed stil kan zitten, maar ik kan jullie verzekeren.. Op den duur komt het moment dat het me wel lukt in zo’n lange vakantie. Nu we niet weggaan moet ik er wel wat meer moeite voor doen, want thuis blijf je wel meer bezig natuurlijk.

Dus ik plan heel bewust ook rust in! Dat kan zijn lekker een middag liggen lezen in de zon (en in het zwembad in de tuin), een fijne verwenbeurt bij mijn kapper, een heerlijke wandeling (deze week loop ik 4x 10km), een dagje sauna of een museumbezoek, en natuurlijk ook tijd doorbrengen met vrienden, dat is altijd ontspannend!

En als ik mijn hoofd niet goed ‘stil’ krijg, dan weet ik gelukkig voldoende ademhalingsoefeningen om mezelf snel tot rust te krijgen. Wat dacht je bijvoorbeeld van deze oefening? Deze gebruik ik trouwens ook vaak als start van een studeersessie!

Ik hoop dat jullie nu een beetje een beeld hebben van mijn vakantie dit jaar!