De Beatles, Elvis, Eric Clapton, Bob Dylan, Bob Marley en John Ewbank. Allemaal grootheden in de wereld van de muziek.. Maar wist je dat deze mensen geen (muziek)noot konden lezen?!
Als docent ben ik iemand die open staat voor andere dan de gebaande wegen, en daarbij komen steeds vaker leerlingen bij me die vragen: zijn die noten eigenlijk wel nodig?? Moet ik wel noten lezen?? Kan ik niet gewoon lekker spelen??
Met de huidige technologieën kun je toch gewoon wat spelen en met bv de iPad een begeleiding fabriceren??
Tsja, deels hebben ze wel gelijk vind ik. Bladmuziek is heel handig, en ikzelf vind het fijn om van bladmuziek te spelen, maar ik merk ook dat het soms in de weg zit.
Je merkt het bijvoorbeeld als je met een jonge leerling start met instrumentale lessen. De eerste (proef)lessen is er vaak nog geen boek voor handen en leer je zo’n kind vooral de techniek van blazen, je legt uit hoe het instrument werkt, en spelenderwijs komen er zo ‘liedjes’ uit het instrument..
Als later het boek opengaat, merk je dat leerlingen dat soms als blokkade voelen.
Maar ik merk het ook bij mezelf: ik kan werkelijk muzikaler spelen en opgaan in de muziek als ik loskom van de bladmuziek.
Muzieknotatie is geen absolute voorwaarde om je dromen en ambities waar te maken. Jammer genoeg zitten veel mensen een soort van vast in ‘het systeem’ van muziek leren.
Muziek leer je vanuit een boekje en je leert eerst die noot en dan die noot en….. Veel kinderen verliezen daardoor al snel het plezier in waar het eigenlijk om draait: fijn muziek maken!
Moet je dan muziekschrift leren lezen maar helemaal afschaffen? Nee, dat wil ik zeker niet beweren…
Want het is ongelooflijk handig om te snappen en voor je te zien hoe muziek in elkaar zit.. Maar het hoeft niet per se in een bepaalde volgorde, en het is heel goed om regelmatig gewoon lekker te ‘pingelen’ en liedjes uit je hoofd te spelen of proberen op gehoor mee te spelen met bv YouTube of Spotify. Dat geeft veel plezier, maar helpt leerlingen ook om hun muzikale gehoor te trainen en vrijer en creatiever te spelen.
Dit is dus eigenlijk een pleidooi om kinderen (en ook volwassen leerlingen) een passende lesmethode aan te bieden. Níet op volgorde van een bepaald boek, want zo doen we het altijd. Nee! Kijk naar de leerling, hoe hij of zij reageert en pas je strategie daarop aan. En daarbij altijd in je achterhoofd houden dat het plezier in het muziek maken en het creatief bezig zijn voorop moet blijven staan…
En ja, dat kost je soms wat meer improvisatie en energie als docent, maar het is ook juist verfrissend om geen 13 in een dozijn leerlingen af te leveren, maar 13 muzikale individuen die met plezier muziek maken en een eigen muzikale identiteit hebben!
En per saldo kost het zeker niet meer tijd dan de ‘reguliere lesaanpak’ om een leerling klaar te stomen voor een examen. Maar leerlingen voelen zich er prettig bij omdat het nauw aansluit bij hun belevingswereld en persoonlijkheid.
Oftewel: ‘muziek op maat’ voor iedere leerling!