Vandaag starten we met een serie over koperblaasmondstukken. Henk Rensink, die tot voor kort mondstukaanmetingen deed, is helaas gestopt met zijn praktijk, maar een goed mondstuk is wel van levensbelang voor een mooie klank én plezierig spelen.
Vandaar dus deze serie!
De keuze voor het beste mondstuk is vaak een veel groter probleem dan de keuze van een instrument. Veel muzikanten, vooral beginners, selecteren vaak een mondstuk met bijvoorbeeld een wijde en ronde rand omdat het comfortabel aanvoelt op de lippen. Ze realiseren echter niet dat een mondstuk met bijvoorbeeld een scherpere rand een aanzet biedt met meer zekerheid, of dat een iets minder wijde rand o.a. meer flexibiliteit biedt. Dus let op: “Het mondstuk dat het beste aanvoelt, hoeft zeker niet altijd het beste te spelen.”
Professionele muzikanten in grote symfonie orkesten en gevorderde studenten geven vaak de voorkeur aan grote mondstukken als de Vincent Bach maten 1X,1B, 1C, 1¼C, 1½B, 1½C, 2½C, of 3C. Deze muzikanten willen graag wat een groot mondstuk hun biedt, namelijk een zo groot mogelijke en brede toon en geen achteruitgang van de kwaliteit en het volume bij het spelen in het hoge register.
Amateur-muzikanten die relatief weinig spelen zouden beter uit de voeten kunnen met een kleiner mondstuk.
Een mondstuk met grotere cup laat meer liptrillingen toe, waardoor dus het volume van de toon zal toenemen. Een groter mondstuk heeft de neiging de ruimte tussen de lippen een klein beetje te openen waardoor er een zuivere toon ontstaat omdat de lippen elkaar niet raken. Ook zal het gebruik van een groot mondstuk de muzikant voorkomen noten in het hoge register te forceren en zullen de lippen bij het spelen in het hoge register gestimuleerd worden om correct gebruikt te worden zonder er te veel druk op uit te oefenen.
Een koperblazer moet voor een mondstuk kiezen wat hem of haar een solide en compacte toon verschaft, met een groot volume. Dit mondstuk zal de toonkwaliteit van een minder goed instrument verbeteren en zal een goed instrument nog beter laten spelen. Verwacht natuurlijk niet dat je de problemen van een gebrekkig en slecht instrument hiermee oplost.
Een zorgvuldig gekozen mondstuk zal een positief effect hebben op het embouchure, de aanzet, tongtechniek en het uithoudingsvermogen van de speler.
Kies niet voor een bepaald mondstuk omdat een bepaalde muzikant ook dit mondstuk gebruikt. Kies het mondstuk dat jou de beste klank geeft. Muzikanten hebben namelijk nooit dezelfde lippen of tanden. Wat voor de één ideaal is, kan voor een ander totaal onbruikbaar zijn.
Het zou dus verstandig zijn om in bijvoorbeeld een winkel verschillende mondstukken uit te proberen. Laat jezelf ook geen mondstukken verkopen die “net zo goed” zullen zijn als Bach (of een ander merk) of een mondstuk met toevallig hetzelfde nummer als dat van een ander merk.
Volgende keer gaan we dieper in op wat elke koperblazer over mondstukken zou moeten weten!