De afgelopen weken werd me een aantal keer gevraagd naar vibrato spelen. Hoe doe je dat op een koperinstrument en hoe zorg je dat het niet 'te veel' wordt? Ik besloot er daarom een blog aan te wijden!
Vibrato is er echt alleen maar om een toon te kleuren en moet dus ook als zodanig toegepast worden. Natuurlijk is het een persoonlijk iets, maar het vibrato moet altijd in dienst van de muziek staan!
- Het vibrato wordt nog wel eens op een overdreven wijze uitgevoerd om technische tekortkomingen te verbloemen. Daarom moet een beginnende leerling altijd eerst met een strakke goed door adem gesteunde toon leren spelen voor je vibrato kunt gaan leren.
- De verschillende muziekstijlen uit de muziekgeschiedenis van de 20e eeuw kennen vele verschillende toepassingen van het vibrato. Zo was het in de twintiger en dertiger jaren te doen gebruikelijk om met een sterk en wijd vibrato te spelen (Louis Armstrong). In bijv. de 'cool jazz' werd er zo min mogelijk gevibreerd. Als het al gebeurde dan deden ze het aan het eind van de toon.
- Het vibrato kan grote invloed uit kan oefenen op het karakter van de muziek.
Er zijn verschillende soorten vibrato:
- dynamische vibrato. Dit houdt in dat je met een bepaalde regelmaat hard en zacht speelt. Je doet dat door het aanspannen en ontspannen van het middenrif.
- lipvibrato wordt er een regelmatige golfbeweging uitgevoerd rondom, boven, onder (of in combinatie) het tooncentrum. Het gaat dus om een variatie van de toonhoogte. De snelheid van deze golfbeweging kan gevarieerd worden en is afhankelijk van de smaak van de speler.
Het lipvibrato wordt meestal bewerkstelligd door het bewegen van de onderkaak. Simpel gezegd maak je hierbij een soort 'wawa' beweging met je onderkaak.
Het is NIET de bedoeling dat je met je hand (en dus je instrument) beweegt of met je hoofd schudt om een vibrato te bewerkstelligen.
- Onthoud dat het vibrato het embouchure nooit wezenlijk mag veranderen. Om goed te leren omgaan met vibrato raad ik de leerling aan om allereerst heel veel goede opnames te beluisteren, en de daarop uitgevoerde vibrato's nauwkeurig na te bootsen.
Je kunt het vibrato trainen door het ritmisch gelijkmatig (metronoom) uit te voeren op de verschillende tonen van een toonladder uit het middenregister. Let hierbij op de klankconstantie en de regelmaat van het vibrato. (wawa)
- Onthoud bij het studeren van vibrato dat het om een toegevoegde waarde gaat. Het is niet een op zichzelf staand iets. Een slechte toon gaat niet beter klinken door een sterk vibrato.
Wil je met jouw vibrato-techniek aan de slag en wil je daarbij mijn hulp?
Dat kan, via deze link kun je direct een sessie boeken!