fbpx

dirigent achter de schermen

Van opmaat tot slotakkoord: Ivo Kouwenhoven treft de juiste toon!

by
Ivo Kouwenhoven, de meeste dirigenten, bestuursleden, en orkestleden van blaasorkesten zullen de naam zeker herkennen. Ivo schreef talloze arrangementen en composities voor (jeugd)blaasorkest.
Ivo is een man naar mijn hart: iemand die (jonge) muzikanten benadert vanuit de muzikant en niet vanuit een boekje of een lesmethode. Ivo is ook de man achter Bas & Viola en het spel ‘de grote muziekrace’..
 
Eerder schreef hij het boek ‘verder kijken dan de muzieknoot lang is’.
Zijn nieuwste boek draagt de naam ‘van opmaat tot slotakkoord’.

En wie nu denkt dat Ivo een handleiding heeft geschreven hoe je jonge leden binnen haalt en levenslang binnenhoudt in je vereniging, komt van een koude kermis thuis.

Maar dat wil niet zeggen dat dit geen goed boek is, integendeel!
Want zoals Ivo zelf niet lesgeeft en dirigeert vanuit een boek of vanuit een partituur, zo is het ook niet de bedoeling dat hij ons als dirigenten en/of bestuurders vertelt hoe we het moeten aanpakken!

Het boek is wel een eye-opener, voor wie zijn ogen tenminste wíl openen!

Het belangrijkste is dat we met zijn allen uitgaan van het kind, het individu, de leerling, hoe je het ook noemen wil. Zet je eigen ego opzij, wees open minded en geef kinderen (en ook pubers!) hun eigen ruimte en neem ze serieus.

In het boek zijn allerlei vlot geschreven korte stukjes te vinden waarin voorbeelden worden gegeven hoe je het zou kunnen aanpakken, voorbeelden van hoe Ivo het aanpakt. Gewoon ideetjes over hoe je anders naar situaties kan kijken. Een aanzet om zelf open-minded te kijken en stil te staan bij hoe je zelf functioneert als dirigent of bestuurslid.  
Ook zijn er treffende gedichten in het boek opgenomen.

Ik heb wederom genoten van het boek van Kouwenhoven, en als ik voor mezelf spreek; dan is de reminder die ik in mijn agenda zet: Luister met je ogen en kijk met je hart! En dat is er eentje die je niet alleen op muziek kunt toepassen maar op heel veel andere situaties waarin je te maken hebt met andere mensen…
 
Het boek van Ivo Kouwenhoven is voor 16,95 te koop via  www.himalayamusic.nl
 

Complementary Colors

by

Op zondag 26 september vond er in Oisterwijk een bijzonder congres plaats: Complementary Colours. Een congres waarin een parallelprogramma voor verenigingsbestuurders én voor dirigenten werd gepresenteerd. Sommige onderdelen werde plenair gepresenteerd, en andere juist weer in deelgroepen.

Het congres was, door het C-woord, tot twee keer toe verplaatst, maar nu kon het dan eindelijk doorgaan.
Zelf kon ik er helaas niet de hele dag bij zijn, want ik mocht weer een concert dirigeren. Ja en werk gaat voor natuurlijk! Ik was dus alleen bij het ochtendprogramma aanwezig, maar dat was al bijzonder interessant met een workshop over de persoonlijkheid en psychologische kenmerken van een dirigent.
Heel leerzaam was het om te duiken in persoonlijkheid en het ontwikkelen van een persoonlijke stijl. Hoe sta je voor het orkest? Hoe ga je om met samen iets doen en toch afstand houden?! Lastige zaken waar iedere dirigent soms mee te maken heeft.
Belangrijkste eye-opener: iedere tegenslag heeft iets positiefs als je ervan wil leren!

Vervolgens was er een zeer levendige lezing door Steven Pont over effectief communiceren, ook erg belangrijk als dirigent. Bokito werd aangehaald om duidelijk te maken dat de relatie en daarmee ook de communicatie het meest wordt bepaald door degene die er de laagste waarde aan hecht...
Op een toffe manier werden een paar hele goede eye-openers naar voren gebracht:
- als je mensen niet snapt, bedenk dan wat hun belang is
- positie geeft taal pas betekenis
- macht inzetten maakt machteloos (want er ontstaat ondergronds verzet)
- niet de situatie, maar de interpretatie bepaalt hoe mensen communiceren

Ik heb heel wat ideeën opgedaan over hoe nu om te gaan met bepaalde uitdagingen en ik ben dan ook blij dat ik toch een halve dag van het congres heb kunnen mee beleven. Een levenslang leren, niet waar?!


Cross-overs, leuk overleven!

by

Volle zalen trekken, dat wil iedere vereniging, als het weer mag!
Maar... hoe doe je dat? Want in een tijd waarin individualisme hoogtij viert, lijkt een muziekvereniging soms wat achterhaald....

Ik zeg met opzet: 'lijkt' wat achterhaald. Want ik denk dat een muziekvereniging heel hip kán zijn, en interessant voor jong en oud. Maar, ik heb het hier al vaker geschreven, dan moet je als vereniging open staan voor het hier en nu! 

Zelf werk ik binnenkort mee aan een heel gaaf project waarin verschillende verenigingen en artiesten samenwerken aan een grote gezamenlijke productie. En ja, dat is soms best uit je comfort zone, maar tegelijkertijd is het inspirerend en geeft het samenwerken met andere kunstenaars een energie-boost, een echte kick!

Let op: ik zeg nu niet dat een muziekvereniging op zichzelf geen bestaansrecht meer heeft, dat is zeker niet het geval, maar ik denk dat je er wel goed aan doet om regelmatig je vleugels eens uit te slaan en zo tot mooie verrassende en vernieuwende uitvoeringen te komen.

Daarmee speel je je als orkest in de kijker, daarmee trek je nieuwe leden, én niet onbelangrijk: daarmee valt er vaak ook nog wel wat subsidie en sponsorgeld binnen te halen!

Ik ben benieuwd hoe jij er tegenaan kijkt!

De vakantie zit er bijna op: omzien en de blik vooruit!

by

Het is alweer de laatste week van de zomervakantie. De weken zijn omgevlogen! 
In deze blog wil ik jullie even meenemen naar wat deze vakantie mij muzikaal heeft gebracht, en wat ik hoop dat het nieuwe seizoen gaat brengen.

Na anderhalf onrustig Corona-jaar besloot ik om deze zomervakantie rustig aan te doen. Geen groots opgezet muzikaal zomerprogramma, maar even rust en tijd voor mezelf.

Nou ja... rust... Het is niet zo dat ik 6 weken plat op mijn kont heb gezet en niks heb gedaan, daar ben ik het type niet voor.
Maar nu alle repetities en lessen stil lagen was er tijd om mijn creativiteit en muzikale energie vrij te laten stromen (of juist niet!).

En zo kwam het dat er tóch wat video's werden opgenomen, gewoon omdat ik daar onwijs veel zin in had, en dat er weer gecomponeerd werd. Omdat er rust en inspiratie was! Het betreft een compositie voor een internationale compositiewedstrijd, dus dat is wel spannend. Het werk is nog niet af hoor, maar er is dan ook nog ruim de tijd om het af te ronden.

Ik heb ook mijn 2e muzikale escaperoom online beschikbaar gemaakt en ik heb hard gewerkt aan het opzetten van een e-learning muziekgeschiedenis. Die e-learning komt in het najaar van 2021 beschikbaar! 

Natuurlijk heb ik ook wat voorbereidingen getroffen voor het nieuwe schooljaar: roosters maken (dat is wat deze week op de planning staat) en al wat planningen maken voor orkesten, hoewel dat vanwege Corona nog lastig is natuurlijk.

En verder heb ik veel gelezen: toffe boeken over dirigenten en hun levens, over orkesten, over wat muziek met ons mensen doet. Ook heb ik in de zomer veel muziek geluisterd; en dat varieert van blaasmuziek tot pop en klassiek en alles wat daar tussen zit..

En wat onwijs leuk was: ik heb tijdens de vakantie mijn voormalig docent HAFA-directie Hardy Mertens sinds lange tijd weer eens live gesproken. We hebben samen gepraat over van alles en nog wat, maar natuurlijk ook veel over muziek, ons werk, onze passie. Wat was het ongelooflijk tof en inspirerend om met elkaar te praten en onze ervaringen en ideeën te delen. We willen dit in de toekomt vaker gaan doen.

Al met al was het dus een ontspannende, creatieve en toch muzikale vakantie!

Tja, en dan het komende seizoen. Ik hoop van harte dat we weer enigszins terug kunnen naar normaal, dat we weer echt concerten kunnen geven met publiek.
In mijn agenda staan gelukkig al weer wat concerten gepland: met orkesten, maar ook met wat kleinere ensembles en ook in verrassende combinaties met andere kunstvormen.
Mijn allergrootste wens is dat de blaasmuzieksector deze crisis overleeft, en ik ben er van overtuigd dat dat mogelijk is, als iedereen gaat inzien dat we een eigentijds karakter moeten gaan krijgen, zonder daarbij onze identiteit te verliezen.

Reflectie en de toekomst van onze sector

by

De laatste maanden heb ik het vaak gehoord: Ach de blaasmuziek die heeft zijn langste tijd wel gehad. Corona was echt de nekslag voor onze sector... Leden en leerlingen zijn gestopt. Het orkestspel niet gemist tijdens de lockdown? Een andere hobby gevonden misschien?! Nee, de blaasmuziek die gaat het niet redden.

Maar wat nou als we eens wat meer gaan reflecteren met zijn allen? Ik denk dat de blaasmuziek nog een heeeeeeeel lang leven beschoren is, mits we met zijn allen onze ogen en oren goed open houden en vooral ook naar onszelf en onze eigen rol kijken.

Waarom ben jij of bent u lid geworden van een muziekvereniging? Omdat het fijn is om samen muziek te maken? Omdat het gezellig is? Omdat je met muziek vriendschappen op doet voor het leven?
Hoe is dat voor jou? En hoe is dat voor andere leden van jouw vereniging, of voor leden van andere verenigingen?

En als je dat dan weet... Hoe kun je daar dan op inspelen zodat mensen wél binnenboord blijven?

Kijk eens wat verder dan: we doen altijd 1x per jaar een bbq en verder draait het vooral om de concerten, en ja die hadden we de afgelopen tijd niet zoveel...

Met 1 van mijn orkesten hebben we in de lockdown wekelijks een online activiteit ontplooid. Bijna iedereen was er steeds bij, en er zijn nul (0!) leden vertrokken... De gezelligheid, de vriendschappen die was er ondanks Corona toch gewoon. Mensen hadden het idee toch ergens bij te horen!

Dat gevoel is belangrijk, want daardoor willen mensen ook echt 'werken' voor komende muzikale activiteiten. 
Tegelijkertijd moet je dat gevoel warm zien te houden dat mensen ergens bij horen... Een muziekvereniging is niet alleen maar muziek, het is vooral ook een sociaal gebeuren, en ik denk dat daar de sleutel ligt tot het behoud van onze mooie sector! 

Want als we er samen voor gaan, dan klinkt er voorlopig nog geen slotakkoord!


Zomervakantie!

by

En toen was het dan toch echt zomervakantie! De afgelopen week gingen een aantal muzikale werkzaamheden nog door, maar nu ligt alles echt even stil..
En hoewel ik echt dol ben op mijn werk, ben ik ook echt blij dat er nu even niks moet en heel veel mag!

Het afgelopen seizoen was een heel vreemd seizoen, waarin ik ongelooflijk veel geleerd heb en waarin ik ook blij was dat ik op andere manieren toch iets kon betekenen voor mijn leerlingen en orkesten.
Maar tegelijkertijd heeft het seizoen me daardoor wel veel (meer) energie gekost dan normaal.. En begrijp me niet verkeerd, dat heb ik met heel veel liefde en plezier gedaan, maar dan is het wel goed dat er nu even tijd is voor rust en ontspanning!

Lekker even genieten van helemaal niks, een goed boek (of een leuke chick-lit ;)), lekkere muziek, goed eten, uitstapjes. Alles om weer even helemaal op te laden voor het komende (hopelijk normale) seizoen.

Af en toe zal ik jullie deze zomer verrassen met een leuke video, want ik ben wel van plan af en toe wat leuke dingen op te nemen. En er wordt ook gewerkt aan een e-learning en een nieuwe compositie, maar dat gaat allemaal heel relaxed... Ik probeer wel gewoon iedere week een blogje te schrijven voor jullie, waarschijnlijk met wat muzikale vakantie-inspiratie erin!

Fijne zomer!

Kinderen, technologie en muziek

by

Kinderen zijn, of we dat nu willen of niet, onlosmakelijk met moderne techniek verbonden. Gevaren van excessief gebruik van mobiele telefoons of andere digitale apparaten, een voorbeeld is digitaal pesten, liggen op de loer, maar opvoeders kunnen de technologie ook dusdanig inzetten dat deze een positieve invloed heeft op de ontwikkeling van het kind.

In de muzikale opvoeding zie je dat techniek en muziek ook niet meer los van elkaar te zien zijn. Ik richt mij in dit artikel niet op de passieve beleving van muziek door middel van luisteren, maar meer op het actief muziek maken. Was je nog niet zolang geleden voor het leren bespelen van een instrument aangewezen op oefeningen en instructies op papier, al dan niet in direct contact met je leraar, nu kun je je via YouTube allerlei vaardigheden eigen maken.

Of je leert een instrument te bespelen via een online cursus (bijvoorbeeld met Yousician ). Voor dj’en op de tablet zijn ook diverse programma’s beschikbaar. Ook ben je nu in staat om jezelf al zingend en vloggend met je mobiel op te nemen via het populaire Musical.ly of om complete- of ensemblemuziek te produceren op basis van tracks met behulp van een app als Garageband met softwarematige synthesizers, geluiden, samples van instrumenten.

Het aanbod Nederlandstalige apps is helaas schaars, maar onder begeleiding zijn de Engelstalige toepassingen wel bruikbaar voor kinderen.
Als Nederlandse app is Earz aanbevelenswaardig. Het is een uitgebreid programma, waarmee je spelenderwijs je muzikaal gehoor ontwikkelt, noten leert lezen en je je muziektheorie eigen maakt.

Maar even terug naar mijzelf en mijn collega's muziekdocenten, en niet te vergeten de verenigingen waar wij lesgeven.. 
Is ons beroep dat straks uitgestorven? Is een muziekvereniging gedoemd tot mislukken als alle 'senioren' straks hun instrument aan de wilgen hangen?

Ik denk van niet! Maar we zullen dan wel de technologie moeten omarmen en de techniek moeten inpassen in onze lessen. En verenigingen zullen ook out of the box moeten gaan denken om de jeugd erbij te houden. En altijd in het achterhoofd houden dat techniek een grote rol speelt in de wereld 

De toekomst van de muziekvereniging

by

In Corona-tijd hebben veel orkesten stilgelegen, concerten waren er niet, ze waren als het ware onzichtbaar.
Veel mensen in de samenleving zijn de plaatselijke harmonie uit het oog verloren in de afgelopen maanden (soms zijn er ook zelfs leden vertrokken) en subsidiekranen worden geleidelijk aan dichtgedraaid. Kortom: hoe moeten orkesten overleven?

Ik denk dat verenigingen hun toekomst grotendeels zelf in de hand hebben. Ik ben me ervan bewust dat ik hiermee nogal een heftige stelling neerleg. Maar ik ben oprecht van mening dat verenigingen behoorlijk wat invloed hebben op hun eigen toekomst! Hoe? Dat zal ik uitleggen!

Zichtbaarheid
Het is van het grootste belang dat de vereniging zichtbaar is: in het dorp of in de stad bij belangrijke evenementen, maar ook online op social media zoals Facebook, Youtube en Instagram. Een aantal verenigingen is in Corona tijd veel online bezig geweest, het is belangrijk om dat ook na Corona vast te houden! Veel mensen zitten immers dagelijks op social media en volgen vaak ook het nieuws via social media. 

Meegaan met de tijd, verbindingen leggen

Een tweede belangrijk advies wat ik heb is: ga mee met je tijd! De wereld is niet meer hetzelfde als pak 'm beet 20 jaar geleden, dus de vereniging moet daarop anticiperen. Met een up-to-date aanpak krijg je wellicht nieuwe aanwas, maar ook zullen sponsors makkelijker 'toehappen'.
Probeer ook verbindingen te leggen: verbindingen met andere kunstvormen, maar misschien ook wel met hele andere sectoren. Voor de hand liggend is wellicht de horeca, maar er zijn nog veel meer sectoren te bedenken waarmee je een toffe samenwerking kunt aangaan voor uitvoeringen!

Denk 'out of the box' en ga eens bij elkaar zitten en noteer alle 'dromen'. Je zult zien dat er meer kan dan je denkt, en dat blaasmuziek dan levend(ig)er is dan ooit!


9 tips voor iedere muzikant!

by

Je raakt nooit uitgeleerd. Daar zijn we het hopelijk over eens. Hier tien tips die je zullen helpen om geïnspireerd te raken en blijven, en om te blijven groeien. Groeien in je spel, je ambacht, maar ook als mens; als persoonlijkheid, en in je karakter. Al die aspecten zijn namelijk onlosmakelijk met elkaar verbonden.

1.     Blijf les/coaching volgen

Misschien heb je al zo lang les gevolgd, en denk je: “Nu is het wel genoeg geweest. Ik ga nu aan de slag met alles wat ik heb geleerd.” Dat kan. En dat klinkt ook wijs. Maar de praktijk leert dat door lessen te blijven/gaan volgen, je doelgerichter bezig blijft met wat je wilt bereiken. Het helpt je te blijven focussen en is ook een goeie stok achter de deur. Misschien moet je de leswijze veranderen: verander eens van docent. Of ga na jaren van wekelijks les volgen, een maandelijks coachingtraject aan, met bijvoorbeeld eens per maand les. Het automatisme is er dan uit, een het geeft verfrissing en ook diepgang. Misschien is er een muzikant en/of docent in Parijs waar je echt wel graag een les van wilt volgen. Spaar ervoor, stel een doel, maar een afspraak, boek een hotel en plan die reis. Je bent het waard!
Het is een misverstand dat je op een gegeven moment uitgeleerd bent. Maar verandering van spijs doet eten, dus denk eens na over een andere vorm van onderwijs/training. Blijven leren is ook nog eens bewezen heel erg goed voor je brein en gezondheid te zijn!

2.     Verbreed je horizon

Laat je inspireren door muziekstijlen, andere instrumenten, andere mensen en zienswijzen. Natuurlijk heb jij je eigen stijl, smaak en voorkeur. Dat valt alleen maar toe te juichen; it defines who you are! Maar door je horizon te verbreden, word jij als muzikant/artiest of worden jullie als band geïnspireerd en uit je comfort zone gehaald. Het is wetenschappelijk bewezen dat je door nieuwe dingen uit te proberen meer en beter leert, wat je ontwikkeling en groei goed zal doen.

3.     Spreek met personen uit de muziekwereld die je inspireren

Je doet en kunt zoveel als je zelf weet. Trek je op aan mensen die verder zijn dan jij en praat met hen. Ga naar lezingen. Boek een persoonlijke coachingssessie. Deze mensen zijn vaak enthousiast over hun vak en hun bereikte doelen en zullen je vaak graag willen vertellen en inspireren. Doe er je voordeel mee!

4.     Vermijd luiheid

Als je denkt dat je er bent: think twice! Je bent er nooit! Met deze instelling blijft je namelijk eager en dat is precies wat je nodig hebt om te groeien. Door actief te blijven in bijvoorbeeld studeren, hou je bijvoorbeeld je conditie en flexibiliteit op peil. Stilstaan is achteruitgang.

5.     Blijf actief deelnemen

In het verlengde van het voorgaande punt: zoek de praktijk op. Van praktijkervaringen groei je. Van fouten maken groei je namelijk – en fouten zul je zeker maken, en dat mág, nee dat moet!
En door nieuw opgedane inspiratie (en optredens geven die) en het stellen van een doel (een optreden) verleg je je grenzen. Daarnaast verbreed je je netwerk, want je leert meestal nieuwe mensen kennen.

6.     Lees inspirerende boeken, kijk inspirerende docu’s of films

Ikzelf lees veel boeken over musici en dirigenten. Inspirerend! Want de weg naar de top is lang, en die zien we meestal niet. Het helpt je om te weten hoe de succesvolle muzikanten hebben moeten struggelen op het moment dat jij ’t even niet meer ziet zitten. De weg naar doorbraak, bevrediging of succes gaat namelijk niet over rozen, en gaat altijd via ongeplande omwegen.

7.     Volg workshops en masterclasses

Zorg dat je op de hoogte blijft van activiteiten zoals masterclasses of workshops. Er worden regelmatig dat soort inspirerende sessies georganiseerd door muziekverenigingen of muziekwinkels! 

8.     Blijf kritisch naar jezelf luisteren

Als docent ben ik voor meer complimentjes naar jezelf. We zijn vaak zo kritisch op onszelf. Maar tegelijkertijd ben ik ook voor een grote denkbeeldige spiegel waardoor je niet te snel tevreden bent over je spel. Maak opnames van jezelf (audio en video) en analyseer jezelf als zijnde een buitenstaander of een docent. Hoe soepeltjes gaat alles? Hoe is je frasering, je sound, hoe overtuigd kom je over, hoe is je communicatie naar de bandleden of je publiek? Raffel je de boel af of ben je secuur? Val je vaak in herhaling met bepaalde ritmische motiefjes? Of misschien met een bepaalde volgorde van grepen? Luister kritisch (en geef jezelf ook complimenten!) en maak een plan aan hoe je die punten kunt aanpakken en verbeteren.

9.     Deel je opgedane kennis en kunde

Je leert van het leren aan anderen. Dat klinkt misschien een beetje gek, dus ik zal het je even uitleggen. Je kunt alleen maar iets helder en duidelijk uitleggen en overdragen als je het zelf ook écht snapt en onder de knie krijgt. Het is dus eigenlijk bijna een reality check. Daarnaast geeft het enorm veel voldoening om te delen en uit te delen. Dat is wat heel veel (muziek)docenten ook motiveert om les te geven: je hebt zelf zoveel geleerd, je wilt dat delen met anderen om je heen.
Leren, delen, leven.

Heb jij ook een tip? Deel die dan via social media met mij en mijn volgers. Want leren doe je van en met elkaar!

125 jaar Scheldezonen – denken in kansen

by

Vandaag, woensdag 26 mei 2021, viert muziekvereniging de Scheldezonen - Hoogerheide, een vereniging waar ik werkzaam ben als dirigent én koperdocent, haar 125-jarig jubileum. Precies 125 jaar geleden werd de vereniging opgericht. En zoals vele verenigingen kende de clubs ups en downs.

Tja, en de huidige tijd is voor muziekverenigingen natuurlijk ook geen pretje.. Voor welke vereniging wel vraag je je af... 

Maar ik denk dat deze, niet eens zo grote, dorpsvereniging het helemaal niet zo slecht doet!

In Corona-tijd zijn de lessen allemaal online gegeven, en het harmonieorkest heeft inmiddels 8 (!) samenspeelvideo's opgenomen.

Reken maar dat dat niet meeviel, veel muzikanten misten toch hun buurman of -vrouw om zich een beetje aan op te trekken.

Maar de andere kant is dat de deelnemers aan deze video's allemaal hun best hebben gedaan het beste eruit te halen.
En in dat opzicht zijn ze, ondanks alles, toch gegroeid! En stiekem ben ik daar als dirigent dan ook wel weer een beetje trots op...

Denken in mogelijkheden

Natuurlijk had men het jubileumjaar groots voorgesteld: mooie concerten met veel publiek en vooral fantastische muziek. Dat zit er nog even niet in. Weliswaar gloort er licht aan het eind van de tunnel voor wat betreft het starten met samen repeteren. Maar het kost wel wat tijd om na zoveel maanden weer een mooi samenhangend geheel te creëren.

Maar bij de pakken neer zitten? Nee hoor!
De vereniging heeft al voor hetere vuren gestaan.

Vanavond wordt het jubileumjaar (online) feestelijk geopend door leden en leerlingen van de vereniging... En verder wordt steeds gekeken wat wel kan! En dat is precies wat nodig is in deze tijd!
DENKEN IN KANSEN en NIET IN PROBLEMEN.

Veranderingen in de sector

Ja, en dan zullen er door dat denken in kansen soms dingen moeten veranderen, niet meer kunnen zoals we het gewend waren. Maar anders is niet vanzelf slecht of minder.. Misschien zelfs wel leuker, verrassender en zeker leerzaam! En ik denk dat we daarom allemaal in kansen moeten denken. Niet teveel leeuwen en beren, maar nieuwsgierig op zoek naar mogelijkheden!