In deze periode zo rond Koningsdag, dodenherdenking en bevrijdingsdag wordt altijd duidelijk hoe groot de (traditionele) rol van een muziekvereniging eigenlijk is in een stad, maar toch zeker in een dorp.
Wie groeide er niet op met vlaghijsen en aubade op toen nog Koninginnedag en wie kan zich een Dodenherdenking zonder plechtige koralen, zonder live gespeelde volksliederen en het signaal taptoe infanterie voorstellen? En wie heeft geen herinneringen aan feestelijk optochten en parades op Bevrijdingsdag?
Tja, maar nu in tijden van Corona is alles anders. Live muziek met een amateur orkest is nog niet toegestaan.
De harmonie of fanfare is niet letterlijk zichtbaar in deze tijd.
Maar ik pleit ervoor om als vereniging je best te doen om wel zichtbaar te blijven, juist op dit soort dagen.
Hoe? Heel simpel
Organiseer iets waardoor iedereen 's morgens op Koningsdag en op Bevrijdingsdag het Wilhelmus speelt thuis in de tuin, of maak een mooie stay-at-home video voor Koningsdag en/of dodenherdenking en stel de organisaties waarmee je normaal zo nauw samenwerkt bij de uitvoering van deze traditionele optredens op de hoogte van je activiteiten, zodat ook zij het kunnen opnemen in hun PR.
Laat mensen merken dat muziek belangrijk is, dat het van waarde is voor de maatschappij voor een gevoel van eenheid en saamhorigheid. Straal dat uit met je club.
Ga niet bij de pakken neer zitten, maar laat je horen! Juist nu!
Dat maakt het wellicht straks ook gemakkelijker om aan te kloppen voor subsidie of sponsoring als we straks weer 'mogen'.
#houddemuzieklevend
dirigent achter de schermen
Online repeteren met Jamalus en Zoom
Via via werd ik onlangs gewezen op de mogelijkheid om online te repeteren via het programma Jamulus. Ik had al wat zitten googlen erover, en ik had het eigenlijk even geparkeerd. Er zijn nogal wat technische middelen en kennis nodig om dit op touw te zetten namelijk.
Maar niet veel later, en alweer via via, hoorde ik dat er een heus Digi-orkest zou worden opgezet via datzelfde programma Jamulus.
En ja, er zijn veel technische middelen voor nodig: maar zelf heb ik die allemaal voor handen! Dus ik besloot me aan te melden voor dit mooie experiment. Want benieuwd was ik zeker! En nu is het tijd om mijn ervaringen met jullie te delen!
Voor de online repetitie heb je 2 programma's nodig: Jamulus en Zoom. Zoom gebruik je alleen voor het beeld, want het geluid loopt via Jamulus.
Om dit te doen heb je bekabeld internet nodig (via WIFI is de kans op een instabiele verbinding te groot). Daarnaast:
een koptelefoon (geen bluetooth oortjes want die zorgen voor vertraging), een goede microfoon en een USB-audio-device. Als je deze 3 middelen voor een beetje een voordelige prijs wilt kopen ben je toch al snel zo'n 100 euri kwijt.
Maar goed, ik heb al deze middelen in huis, dus voor mij geen extra investering. Wel een enorm leerzame ervaring!
Zaterdag 20 maart was het zover: de eerste repetitie met het Digi-orkest.
Dirigent Rolf Hoogenberg omschreef ons gevoel eigenlijk het allerbeste: alsof we als blije koeien na een koude winter weer de wei in mochten. Het was genieten om samen te spelen! Ik kon alleen maar lachen en inderdaad voelde ik me een blij ei van hier tot Tokio!
Tegelijkertijd was het ook wel heel erg lastig hoor! Want via Jamalus loopt het geluid dan wel niet meer vertraagd, het beeld van Zoom is wel vertraagd. Dus als dirigent is het lastig communiceren en als orkestlid leer je om echt goed zelf door te tellen, want aan de dirigent zie je niet veel voor wat betreft timing, en als je alleen maar luistert ga je ook achterop raken. Best even wennen dus, zelfs voor een geoefend musicus!
Of ik het echt kan gaan gebruiken met mijn orkesten?
Ik denk dat het niet realistisch is om van ieder orkestlid een investering van 100 euro te vragen... Bovendien komt er het nodige bij kijken om alles goed in te stellen voor je kunt gaan repeteren. Ik hoorde van anderen dat er bij orkesten zelfs een soort van 'helpdesk' was ingericht voor leden die vastlopen met de software. Dat is wel noodzakelijk denk ik, want je kunt dat nooit in je eentje allemaal managen.
Ik kan me wel voorstellen dat het voor kleinere ensembles heel bruikbaar is..
Maar ik ben benieuwd hoe jullie hier tegenaan kijken? Zou jij er 100 euro in willen investeren? Zou je op deze manier willen repeteren?
Op 10 april heeft Rolf weer een sessie. Via zijn site kun je je aanmelden. Dan kun je meedoen! Denk eraan dat je dan wel alle spullen moet hebben! Op zijn site vind je wel hele duidelijk handleidingen voor de installatie!
Dit artikel is eerder verschenen in mijn maandelijkse 'Tips & Tricks'.
Wil jij mijn tips & tricks, gericht op blazers ook iedere maand ontvangen?
Meld je dan hier aan!
Ouderen, waarom maken ze muziek óf waarom stoppen ze juist?
In Coronatijd is er wel eens wat tijd over, en zodoende zat ik rond te snuffelen op de website van het LKCA.
En ik vond daar een onderzoek wat ik al eerder had gelezen, maar wat juist nu opnieuw mijn aandacht trok. Het was een onderzoek dat in 2016 was verschenen in het International Journal of Community Music.
Het onderwerp? Wat motiveert oudere amateurmuzikanten om opnieuw te beginnen of te blijven spelen in een ensemble of band en waarom stoppen ze met muziek maken?
Juist in deze Corona-tijd is het lastig om de oudere muzikanten te 'bedienen' als dirigent.
Voor de jongeren kun je quizzen doen, en soms zelfs stay-at-home video's opzetten, maar voor veel ouderen (althans dat is mijn ervaring tot op heden) is dat toch erg lastig. En juist daarom viel mijn oog op dit onderzoek. Ik wilde er inspiratie uit halen!
De onderzoekers van de University of Sheffield (GB) onderzochten twee amateurensembles en interviewden vijf participanten om achter hun motieven te komen. Daarna formuleerden ze vijf profielen van spijtoptanten:
De enthousiaste terugkeerder – van kindsbeen af met muziek bezig en alle steun daarvoor; als jong volwassene gestopt en na het pensioen weer begonnen. De basis uit zijn jeugdjaren maakte dat deze muzikant dertig jaar later zijn muzikale identiteit terugvond. Dit type blijft dus.
Mijn vertaling naar nu: dit is een enthousiasteling die thuis heus lekker speelt en die na de lockdown weer zijn of haar partijtje komt meespelen in het orkest. Enige 'voeding' en inspiratie is uiteraard wel welkom!
De aarzelende pensionado – in jeugdjaren de nodige muzikale scholing gehad, maar veelal op eigen initiatief of door zelfstudie. Hij is wat bescheiden in wat hij bereikt heeft en stopt vanwege gezondheidsredenen: hij kan het niet meer doen volgens de normen van het ensemble.
Mijn vertaling naar deze lockdown: dit is iemand die je in de gaten moet houden. Wellicht dat dit iemand wordt die straks na de lockdown het touwtje in de boot zou kunnen gooien. Hier moeten reddingsboeien voor gereed worden gehouden! Tijdens de lockdown kan zo iemand al veel hebben aan een soort buddy waarmee hij of zij als duo samen kan repeteren. Goed om dat ook te adviseren!
De gestresste afhaker – iemand voor wie doorgaan met het ensemble niet goed is omdat de balans tussen de stress en de uitdaging die het oplevert, verstoord raakt.
Ook dit is iemand die we na de lockdown in de gaten moeten houden. In de lockdown is er wellicht weinig gespeeld en als er straks weer gerepeteerd wordt zal dat best wat moeite kosten zowel fysiek als mentaal. Deze gestresste afhaker is hiervoor gevoelig en zal snel het touwtje in de boot gooien. Het is dus goed om na te denken over hoe je straks weer start met repeteren.
De vermoeide buitenstaander – is vooral op zoek naar een gevoel van erbij horen en stopt als het niet lukt. Verlaat het ensemble om sociale en muzikale redenen.
Als we deze persoon binnenboord willen houden moeten we proberen, ook nu al, het groepsgevoel sterk te houden!
De tevreden herinneraar – Deze stopper heeft warme gevoelens voor de muziek en is al in de jeugdjaren eraan verslingerd. Verschil met het eerste type is de muzikale standaard, de lat die deze participant erg hoog legt: hij of zij stopt wanneer het onder de maat wordt wat hij nog kan.
Deze muzikant in hart en nieren repeteert wellicht tijdens de lockdown lustig door thuis. Maar het kan zijn dat ondanks dat repeteren, het niveau ten opzichte van de rest van het orkest toch tegenvalt als er weer gerepeteerd wordt. Het is zaak om dan als dirigent samen met die persoon te kijken of je dit eventueel kan opvangen door andere partijen te kiezen voor deze muzikant...
Uit het onderzoek blijkt dat mensen heel graag een leven lang muziek zouden maken, maar onderweg komen ze aardig wat trubbels tegen. Dat kunnen sociale, persoonlijke én muzikale trubbels zijn. Meestal stoppen muzikanten vanwege persoonlijke of sociale problemen, en juist níet vanwege muzikale problemen.
Daaruit leid ik af dat je als docent/dirigent toch ook meer oog moet hebben voor deze persoonlijke en sociale problemen, en daar misschien wat meer op in moet spelen. Op die manier kan een leven lang musiceren wellicht toch werkelijkheid worden…
Persoonlijk probeer ik volgens mij altijd wel de mens achter de muzikant in het oog te houden, maar dit bericht is voor mij wel weer een wake-up call om dat nog meer te doen. In deze Corona-periode is dat extra lastig, maar ik ga toch proberen daarmee aan de slag te gaan!
Misschien juist ook bij mijn seniorenorkest waar ik regelmatig te maken heb met ‘herintreders’.
Nu ik deze 5 types muzikanten ken, kan ik daar mijn voordeel mee doen, en dat zal ik ook zeker doen!
Blessures voorkomen
Bij veel bedrijven wordt aandacht besteed aan ARBO-richtlijnen om zodoende allerlei arbeidsgerelateerde blessures te voorkomen..
Als musicus ben je in de meeste gevallen zélf verantwoordelijk voor het beschermen van je lijf tegen allerlei blessures.
Natuurlijk denken de meeste mensen bij blessures gelijk aan gehoorschade die opgelopen kan worden. En ja, ik controleer ook regelmatig met een speciale app of ik mijn oren niet aan téveel dB’s bloot stel.
(Nu met Corona is dat natuurlijk wel veel minder aan de orde.)
Maar als dirigent kun je ook last krijgen van blessures aan armen, schouder, nek en bovenrug…
Het is goed om regelmatig te sporten en op die manier je core goed te trainen, zodat je minder snel vatbaar bent voor dit soort blessures. Belangrijk is het ook om regelmatig voldoende rust te nemen…
Tja, mijn lichaam vormt een belangrijk deel van mijn werk, dus daar moet ik goed voor zorgen.
Anderen doen dat (terecht) niet voor me, dus ik moet echt zelf opletten, in die zin ben ik dus mijn eigen ARBO-bewaker.
Wat ik dan doe om fit te blijven? Ik wandel dagelijks en ben inmiddels ook weer van start gegaan met touwtje springen, dat houdt hopelijk ook het jeugdig enthousiasme in mij vast 😉
Ook doe ik sinds kort wat yoga-oefeningen om flexibel en lenig te blijven, en ik moet zeggen dat voelt wel heel goed!
Als spelend muzikant is het vooral belangrijk om tijdens het repeteren goed op je houding te letten, zodat er niets vast of 'op slot' komt te zitten.
Het is daarom aan te raden om regelmatig een video-opname van jezelf te maken om te bekijken hoe je er bij zit of staat en of dat allemaal goed gaat.
En ook voor spelende muzikanten geldt natuurlijk dat je minder snel last krijgt van blessures als je fit bent, dus regelmatig bewegen en sporten is een heel goed idee!
Muzikale uitdagingen in Corona-tijd
Ik zat afgelopen weekend vol ongeloof en afschuw naar de beelden te kijken van protesten en rellen in Eindhoven, Amsterdam en andere plaatsen. Natuurlijk, je kunt het niet eens zijn met de gang van zaken, en dan mag je dat laten weten. Maar je gaat niet andermans spullen slopen of mensen van hulpdiensten aanvallen!
En ja, ik vind het ook vervelend al die Corona-regels, maar hoe meer je toch met grote groepen bij mekaar komt, hoe langer we met die ellende zitten, denk ik dan met mijn boerenverstand.
Wat bezielt die mensen? Verveling? Balorigheid? Hebben ze geen opvoeding gehad, maar alleen voeding? Ach weet je… Ik kan dat niet veranderen. Wat ik wel kan doen is proberen jullie, mijn volgers, en ook mezelf muzikaal te blijven prikkelen in Corona-tijd. Want zo blijven we lekker bezig met muziek, en muziek leidt af en geeft positieve energie. En dat kunnen we wel gebruiken.
Daarom dus nu een aantal verrassende muzikale uitdagingen voor deze Corona-tijd.
1. Maak je eigen variant van een song of een solostuk wat jij mooi vind
2. Schrijf je eigen solo-stuk! Je vindt hier een Youtube-video van mij over het maken van je eigen dodecafonie.
3. Ga aan de slag met bv Garageband om een eigen blues te componeren! Ook hierover heb ik een video voor je gemaakt.
4. Mis je het samenspelen? Zoek iemand waarmee je (op afstand) kunt samenspelen, dit is hét moment om eens verrassende combinaties te maken!
5. Je kunt ook aan de slag gaan met multi-track opnames, bv met de app Acapella!
6. Verdiep je eens in de historie van je instrument, zoek alles op wat erover te vinden is.
7. Je kunt je natuurlijk ook verdiepen in een bepaalde componist of een bepaald genre om daarover alles te weten te komen.
Last but not least: neem muziekles of volg een leuke workshop! Veel docenten (waaronder ikzelf) verzorgen ook online lessen en workshops.
Juist nu is dat superleuk om te doen. Ik heb bijvoorbeeld workshops in ademhaling, improviseren, componeren, podiumangst overwinnen. Wil jij iets anders? Neem dan gerust contact met me op. Samen komen we er wel aan uit!
Meer weten? Kijk dan eens hier!
De magie van muziek
Muziek heeft iets magisch. Het kan je raken.. zonder woorden.. Muziek kan je echt voelen! Vorige week vroeg iemand me: 'Judith, hoe zit dat nou? Wat is eigenlijk de magie van muziek?'
Ik had niet 1-2-3 een antwoord paraat, maar ik ben er wel over na gaan denken.
Ik bedoel: muziek is mijn leven, ik zou niet weten wat ik zonder muziek moest. Maar als je me vraagt wat nu precies de magie ervan is? Lastig hoor!
Toch wil ik er dit blog artikel aan wijden. Waarom? Omdat ik denk dat het belangrijk is dat mensen, juist in deze tijd, de magie of misschien beter gezegd de kracht van muziek erkennen.
Veel muziek is voor mij gekoppeld aan herinneringen. Als kind was ik gek van Kinderen voor Kinderen, ik kende de teksten letterlijk uit mijn hoofd. Daarna kwamen de Childs Brothers, ik heb die cd's grijs gedraaid!
Bij ons thuis was het veelal blaasmuziek wat er te horen was, maar gaandeweg ging ik me meer interesseren voor 'echt' klassieke muziek. En zo heb ik gedurende de jaren een aardige rugzak vol magische muziekmomenten bij elkaar verzameld. Niet allemaal klassiek hoor, er zit ook genoeg popmuziek tussen!
Muziek heeft altijd ongelooflijk veel voor me betekend, en nog natuurlijk! Misschien wel iedere dag een beetje meer?!
En als je het goed beschouwt zijn het maar trillingen, trillingen in de lucht. Maar ja, wel trillingen die bij mij regelmatig zorgen voor rillingen!
Muziek roept emoties op, herinneringen, beelden. Het bepaalt mijn stemming.. En ik kan er eindeloos van genieten.
Wat mij betreft is muziek superbelangrijk voor het menselijke welbevinden. Niet alleen is het goed voor de ontwikkeling van de hersenen van kinderen en jong-volwassenen, het houdt ook je hersenen scherp als je wat ouder bent.
En wist je dat de werking van muziek al aanwezig is als je nog in de buik van je moeder zit?
Muziek is ook een soort gevoels-manager: het kan stemmingen beïnvloeden, ze versterken of juist afzwakken. Het is toch fantastisch dat simpele trillingen in de lucht zoveel voor je kunnen betekenen?
Muziek is ook een verbinder, en dat is iets wat we denk ik heel erg nodig hebben in onze samenleving, in onze wereld. Het verbroedert.
Genoeg redenen toch om muziek levend te houden? Laten we de (lokale) politiek vragen om samen met ons de muziek levend te houden!
#houddemuzieklevend
Tja, een nieuw jaar, nieuwe kansen.. Op 1 januari keek ik, zoals velen van jullie denk ik, naar het traditionele Nieuwjaarsconcert vanuit Wenen. Onder leiding van Ricardo Muti werd een fraai concert weggezet.. Heel vreemd zo zonder publiek.Je zag en voelde bijna de opluchting bij het losbarsten van het online applaus...
Maar wat op mij even zoveel indruk maakte als dit concert was de speech van maestro Muti na afloop van het concert.
Een speech over de kracht van muziek...
Een speech die zozeer aansluit bij mijn #houddemuzieklevend.. Want muziek verbindt mensen. Mijn voornemen voor dit jaar is om ook dit jaar de muziek levend te houden.
Hoe? Ik ga proberen weer een aantal mooie video's op te nemen nu we nog in lockdown zitten, maar daarnaast zal ik ook proberen op allerlei manieren mijn volgers, mijn leerlingen en mijn orkestleden te inspireren.
Heb jij een leuk idee wat daarbij past? Laat het me weten, en wellicht ga ik ermee aan de slag! Want samen houden we de muziek levend!
Omkijken en vooruitzien
Dit jaar werd alles anders dan anders. We hebben hobbels genomen, zijn in het diepe gegooid, moesten onze normale werkwijzen aanpassen, klommen weer op, werden even zo hard weer terug geslingerd, verloren dierbare zaken en dierbaren op onze weg.
Maar... laten we niet vergeten: er ontstond ook zoveel moois!
We ontdekten nieuwe dingen, leerden bij, maakten passen op de plaats, hadden tijd voor andere zaken, andere keuzes om te maken en waardevolle momenten samen.
Niet elke verandering hoeft slecht te zijn, sterker nog: ik ben ervan overtuigd dat verandering juist ook goed kan zijn.
Afgelopen jaar was voor veel mensen een heftig jaar, misschien wel te heftig voor sommigen.
Zelf ben ik best wel een positief ingesteld mens. Na een korte teleurstelling krabbel ik altijd wel weer op en daarmee borrelen er ook weer tientallen ideeën op.
Ik hoop dat 2021 ons meer vastigheid gaat bieden, meer perspectief, maar bovenal veel gezondheid.
Mijn credo sinds de start van de corona-crisis is 'houd de muziek levend'. Ik denk dat het met alle hindernissen het afgelopen jaar toch best aardig gelukt is. Maar ik hoop van harte dat het komend jaar veeeeeeeeeeel beter gaat lukken.
Dat hoop ik ook en vooral voor de verenigingen waar ik werk. Verenigingen die me de ruimte gaven om mijn werk tijdens lockdowns op andere manieren in te vullen om zo de muziek levend te houden. Verenigingen waar tal van mensen druk zijn om de toegestane activiteiten coronaproof te laten verlopen.
Als ik denk aan al die vrijwilligers, dan voel ik me ongelooflijk dankbaar dat ik voor en vooral ook mét hen mag werken!
Samen gaan we voor een beter 2021!
Hoe heeft de componist het bedoeld?
Tja, dat is een vraag waar je als musicus, en zeker als dirigent regelmatig mee wordt geconfronteerd.
Veel dirigenten nodigen componisten van werken die op de lessenaar liggen uit om hun werk uit te leggen aan dirigent en orkest. Ik heb zelf een aantal van dat soort sessies meegemaakt en dat is reuze boeiend!
Maar vaak blijven we toch zitten met die ene vraag: hoe heeft de componist het bedoeld? En toch zeker als het gaat om werken van componisten die al lang niet meer leven..
Je kunt het hen niet meer vragen.. En nu hoor ik jullie denken: ja maar Judith, je kunt dat toch gewoon beluisteren op Youtube, of Spotify of op een cd'tje desnoods?
Maar die vlieger gaat niet helemaal, ik denk zelfs helemaal niet op! Want de opnames die je kunt beluisteren zijn nog redelijk recent, op moderne instrumenten etc, dus of dat dan precies is wat de componist heeft bedoeld? Ik vraag het me af hoor..
Je kunt je verdiepen in de tijdsgeest van de componist, dat zal je helpen om het allemaal wat beter te plaatsen, maar of we ooit zullen weten hoe de componist het precies bedoeld heeft? Ik denk het niet, maar misschien is dat ook juist wel tof! Zo blijft de muziek iets magisch hebben.. En wij als musici, dirigenten en muzikanten? Wij kunnen alleen maar ons best doen om de muziek levend te houden en recht te doen!
Bij blijven…
Lifelong learning.. zo heet een bekende jaarlijks terugkerende dirigentenmasterclass-week..
Maar de term wordt vaker gebruikt, en terecht vind ik. Ik bedoel: je studeert op een zeker moment af aan je opleiding, maar dan houdt het niet op!
De wereld om je heen blijft zich ontwikkelen, nieuwe technieken, nieuwe methodes, andere inzichten.. Dat geldt volgens mij voor alle branches, maar zeker ook voor de muziekwereld.
Daar waar je vroeger als docent vooral je leerlingen 'het ambacht' leerde, nu ben je veel meer bezig met het aansluiten bij de belevingswereld van je leerling..
We hebben veel meer geleerd over de effecten van muziek en de effecten van bepaalde methodes...
Ik ben dus echt zo'n musicus die zelf ook graag wil blijven leren. In deze tijd van Corona valt het niet mee. Onlangs werd een congres waar ik hoopte veel te leren afgelast. Begrijpelijk en goed ook. Gezondheid is belangrijker!
Maar gelukkig zijn er ook veel mogelijkheden in de digitale wereld, en dat is dus ook waar ik me deze weken veel begeef om extra kennis op te doen!
Zo ben ik momenteel bezig met het leren over het opzetten van een online muziekcursus, maar ook ben ik bezig met psychologische effecten van lesmethodes en manieren van werken met een orkest... Superleuk, heel erg interessant en inspirerend! Bij blijven kost tijd maar geeft zoveel energie!
En dat bracht me eigenlijk ook op het volgende: stel jij bent een koperblazer die een aantal jaren geleden les heeft gehad.. Ook jij kan bij blijven! Door af en toe eens een coaching sessie te plannen bij een coach of docent. Dat kan natuurlijk bij mij, dat zou ik tof vinden, maar je kunt ook een andere docent kiezen.
Je hoeft niet meteen echt les te gaan nemen, soms is een enkele sessie, een soort workshop al genoeg om je weer inspiratie te geven.
Goed idee, toch?! Wil je een coaching bij mij boeken?
Dat kan, het kan zelfs online, meer corona Proof kan het niet! Ik werk via Muziekonderwijs, zodat jij verzekerd bent van een veilige lesomgeving én een veilige betaling...
Ik hoop van je te horen/lezen!