fbpx

spelend musiceren

Startende blazers

by

Ikzelf ben bezig met een redelijk grootschalig schoolproject, maar ik hoor in mijn omgeving meer verenigingen die een schoolproject draaien. Vaak wordt zo'n project afgesloten met een soort instrumentencarrousel waarbij kinderen zelf mogen proberen om geluid te krijgen uit een instrument.

Vanuit ouders komt dan vaak de vraag: is 'ie niet te jong? Daarom vandaag: wanneer start je met welk instrument?

De belangrijkste bepalende factor hiervoor is altijd de lichaamsgrootte, daarom is de specifieke leeftijdsinformatie een beetje vaag, maar het biedt op zijn minst een ruwe richtlijn:

- Fluit: beginleeftijd tussen 7 en 10 jaar, niet vóór de basisschoolleeftijd
- Trompet, hoorn en tenortuba: beginleeftijd rond 8 jaar; de voortanden moeten gewisseld zijn
- Trombone: hier geldt hetzelfde als voor de trompet, alleen is de lengte van de armen ook van belang. Er zijn ook speciale kindertrombones voor de fanatiekelingen!
• Saxofoon: beginleeftijd rond de 10 tot 12 jaar, voor de ongeduldigen ook vanaf 8 jaar.
• Fagot en hobo vanaf een jaar of 11/12

Het is zinvol dat de kinderen door een ervaren muziekleraar met pedagogische opleiding worden begeleid. Professionele instructies voor een juiste houding en gestructureerd, motiverend leren zijn belangrijk zodat er geen blokkadefouten insluipen. Denk dus niet: laat het kind maar eerst wat aanrommelen, als het dan leuk genoeg is mag hij/zij op muziekles! 

Hadden ik trouwens al gezegd dat er bijvoorbeeld linkshandige fluiten, trompetten en andere blaasinstrumenten zijn?

Muziek, geheimschrift?!

by

Laatst gaf ik les op een basisschool. Een jongetje vroeg hoe muzikanten weten wat ze moeten spelen als ze allemaal van die bolletjes op papier zien. Ik zei: 'het is een soort geheimschrift, wat alleen muzikanten leren en kennen'. En dat klopt eigenlijk wel natuurlijk. Muziek is daarmee een wereldtaal die muzikanten overal ter wereld spreken.

Zoals sommigen van jullie wellicht wel weten, publiceer ik op mijn social media kanalen iedere zondag een muzikale puzzel: een woordzoeker, een kruiswoordraadsel, een cryptogram, of een aantal anagrammen. Maar wisten jullie dat er in muziek zelf soms ook woorden verstopt zitten? Zo wordt muziek écht geheimschrift! Je leest er meer over in dit blog-artikel!

Een muzikaal cryptogram
Een muzikaal cryptogram is een reeks muzieknoten die verwijst naar een tekst in letters. Meestal door een soort logische relatie tussen notennamen en letters.
De meest voorkomende en meest bekende voorbeelden zijn van componisten die hun eigen naam of namen van hun vrienden als thema of motief gebruikten in hun composities.
Zeldzamer is het gebruik van notenschrift om gecodeerde berichten door te geven, om bijvoorbeeld spionage te voorkomen. 

Het ontstaan

Tot aan de Barok kwamen dit soort muzikale geheimen in composities niet of nauwelijks voor. De eerste muzikale cryptogrammen zien we bij Josquin de Prez in zijn Missa Hercules Dux Ferrarie. De tijdgenoten van de Prez; Adriaan Willaert en Constanzo Festa volgden zijn voorbeeld.  

Verdere ontwikkeling

Omdat notennamen alleen betrekking hebben op de letters A t/m G, worstelde men met het probleem hoe de rest van het alfabet versleuteld moest worden. Historisch gezien zijn er twee oplossingen, die we voor het gemak de 'Duitse' en de 'Franse' worden genoemd.

In de Duitse methode werd de Bes uitgeroepen tot B, en de B werd een H.
De meest voorkomende muzikale cryptogram is misschien wel het BACH-motief.
Andere notennamen werden verkregen door te luisteren hoe je de letter uitspreekt. Bijvoorbeeld de noot es werd de letter S.
Componisten die een minder gemakkelijke naam hadden voor dit systeem, lieten de niet-muzikale letters uit hun naam weg. Je ziet dat bijvoorbeeld bij Brahms (Bes, A, B, Es)

De Franse methode ontstond laat in de 19e eeuw en lijkt eigenlijk meer op een normale codering. Deze methode werd ingevoerd door Jules Ecorcheville, redacteur van het. tijdschrift SIM.
De methode houdt in dat de noten A tot en met G voor de noten A tot en met G staan en daarna begint de telling opnieuw. Dus H klinkt als A en I klinkt als B. Omdat 1 noot op deze manier meerdere letters kan symboliseren, is het ontcijferen van deze cryptogrammen wel een grotere opgave!

Wat kun jij hiermee?

Je kunt natuurlijk denken: ja leuk, maar wat moet ik hiermee?
Je moet er helemaal niks mee, maar misschien is het wel leuk om te kijken of er codes zijn verwerkt in stukken die jij speelt?!
Of misschien kun je zelf een solowerkje schrijven voor jouw instrument met daarin een codewoord? Of misschien wel de naam van je (geheime) grote liefde?! 
Hoe ziet jouw naam er eigenlijk uit in muzieknoten?

Ik hoop dat ik met dit artikel jouw creativiteit een beetje heb aangewakkerd! 
Laat je het me weten als je ermee aan de slag bent gegaan? Ik ben erg benieuwd!

Signaal Taptoe en Last Post

by

Oorspronkelijk was het een signaal dat werd geslagen op de trom of geblazen op de pijperfluit, trompet of hoorn. Dit signaal, ook wel Retraite (terugtocht) genoemd, vindt zijn oorsprong rond het jaar 1600. Het spelen van signalen stond gelijk met het doorgeven van een bevel. Het Taptoe-signaal was voor de soldaten ook het bevel om zich naar de nachtverblijven te begeven, want de ‘tap’ ging ‘toe’.



Wanneer wordt het Taptoe-signaal gespeeld?

Het Taptoe-signaal wordt door militaire musici altijd live gespeeld. Het is de onmiskenbare begeleider van herdenkingen en begrafenissen met militaire eer. Het Nationaal Comité 4 en 5 mei adviseert daarom om ook bij herdenkingen op 4 mei altijd het Taptoe-signaal te spelen.

Wat is het verschil met de Last Post?

De Last Post is de Britse evenknie van de Taptoe. In de zeventiende eeuw namen Engelse soldaten dit signaal vanuit Nederland mee naar huis. Geleidelijk nam de Last Post zijn huidige vorm aan. Deze Britse variant werd dus gecomponeerd op basis van het Nederlandse Taptoe-signaal. Veel Nederlandse militairen die in de Prinses Irene Brigade vochten of hun opleiding in Engeland volgden, koesteren groot respect voor de Last Post.



Kennen ze de Last Post wereldwijd?

De Last Post is volgens het Nationaal Comité 4 en 5 geen algemeen internationaal signaal. Het is voornamelijk verbonden aan de Britse traditie van herdenken. Amerikanen spelen The Taps en de Fransen Au Morts. De Last Post is in Nederland wel bekend door overlevering van de Britse geallieerden. De Nederlandse militairen pleiten er echter voor bij officiële ceremonies het Nederlandse Taptoe-signaal te gebruiken vanwege de lange traditie.

Muziek lezen kan leiden tot oogproblemen!

by

Muziek lezen kan leiden tot oogproblemen!
Dat je door het intensief bespelen van een instrument last kunt krijgen van diverse spiergroepen is al tijdenlang bekend. En ook gehoorproblemen bij musici waren al bekend bij vele musici.
Maar door intensief muziek lezen kunnen ook oogproblemen ontstaan.
In Maastricht is in de Universiteitskliniek voor oogheelkunde een onderzoek gedaan naar visuele klachten en oogproblemen onder orkestleden.
Er werd ontdekt dat veel vooral oudere musici, gemiddeld de helft van de ondervraagden, onscherp zien en last hebben van vermoeide, brandende, droge of jeukende ogen.

De specialisten van de universiteitskliniek schreven deze problemen vooral toe aan ontoereikende verlichting tijdens concerten en de inspanning die nodig is om het kijken naar de dirigent af te wisselen met het lezen van het vaak kleine notenschrift.

En als je nu denkt: ach dat zijn beroepsmusici, die doen niks anders dan spelen…’
De kliniek heeft ook amateurmuzikanten ondervraagd en die spraken over dezelfde moeilijkheden.
Hoe je dit soort problemen kunt voorkomen?  
Regelmatig je ogen laten checken bij een oogarts. Daarnaast is het belangrijk dat er aandacht is voor verlichting tijdens repetities en concerten.
Voor mensen die vanaf een tablet spelen is het belangrijk om goed advies in te winnen over de afstand waarop deze tablet van je af moet staan.



10 STUDIETIPS!

by

 

 

TOP-tips voor het verzorgen van jouw koperinstrument!

by

Ja, de meeste koperblazers weten echt wel hoe ze met hun instrument moeten omgaan, maar de laatste tijd krijg ik toch veel vragen en zie ik ook steeds mensen die het eigenlijk niet helemaal goed doen. Daarom vandaag top-tips voor koperblazers!

  • Maak na het spelen het mondstuk droog om de volgende keer bacil vrij te kunnen spelen;
  • Gebruik ventiel-, coulisse en cilinderolie regelmatig: ze mengen met water, ze zijn zeker niet giftig, ze lossen vuil op en hebben een conserverende werking;
  • Olie na het spelen: in feite is dit vóór de volgende keer en hierdoor wordt oxidatie en aantasting door speekselzuren verminderd;
  • Af en toe een beetje ventielolie in de mondstukbuis voorkomt oxidatie;
  • Het eerste ventiel vangt meestal het meeste vuil, dus geef deze iets meer aandacht;
  • Het instrument blijft prettiger spelen wanneer het een keer per 2-3 maanden in een lauw warm bad met (bv) groene zeep wordt gelegd;
  • Gebruik nooit een poetsmiddel om een gelakt instrument te poetsen, veelal heeft het middel en schurende werking;
  • Poets een verzilverd instrument alleen met een geschikte poetsdoek en gebruik GEEN zilverpoetsmiddelen;
  • Het aanbrengen van een dun waslaagje op de lak bij de hand contactpunten verminderd de inwerking van transpiratie;
  • Verwijder na elk gebruik het vocht uit het instrument;
  • Gebruik alleen geschikt buizenvet, geen zuurhoudende vaseline;
  • Stem het instrument pas wanneer het warm geblazen is, de stembuis positie is nooit hetzelfde omdat dit temperatuurafhankelijk is;
  • Laat het mondstuk nooit op het instrument zitten;
  • Zet thuis de instrumentkoffer nog even open zodat resterend vocht nog enigszins kan verdampen

En misschien wel de beste tip: is er iets met je instrument wat je niet kunt plaatsen? Ga nooit en te nimmer zelf lopen klooien, maar ga naar een gerenommeerde instrumentreparateur!

Conditie voor blazers

by

Als blazer heb je een aardig goede conditie nodig. Mensen vragen mij de laatste tijd vaak om tips om te werken aan hun conditie. Het zal zeker ook te maken hebben met het feit dat veel muzikanten maandenlang nagenoeg stil hebben gelegen en nu weer willen opbouwen en er daarbij tegenaan lopen dat ze conditie te kort komen.
Daarom vandaag een aantal dingen die ons muzikanten fit houden!

    1. Power Yoga; yoga die gefocust is op kracht, balans en adem.
    2. Core stability oefeningen; oefeningen die de spieren in je torso aansterken
    3. Oefeningen voor een correcte houding
    4. Armspieroefeningen
    5. Intensieve cardio-oefeningen: hardlopen, zwemmen, wielrennen, roeien etc...
    6. Nek- en schouder stretch oefeningen
    7. Alle buitenhobby's waarbij je gaat zweten en diep moet ademhalen
    8. Meditatie; goed voor je focus en ontspanning en rustige stabiele ademhaling

Of ik zelf alle 8 genoemde tips regelmatig in praktijk breng? Ik houd het vooral bij de combinatie van 5 en 7: wandelen, fietsen en hardlopen in de buitenlucht. Vooral meditatie vind ik ook echt heel fijn om te doen (niet alles werkt, je moet even je weg vinden wat voor jou fijn is)
Het geeft mij echt een rustig en relaxed gevoel..

Natuurlijk moet je vooral doen wat je leuk vindt, en wat voor jou goed voelt. Uiteindelijk gaat het om jou.. Dus ik zou je willen adviseren om gewoon eens wat dingen uit te proberen en daaruit jouw perfecte conditie-pakket samen te stellen!

De kracht van muziek

by

Muziek luisteren, maar vooral ook zelf muziek maken is erg gezond voor ons als mensen. Muziek is goed voor onze hersenen, motoriek en geven ons een gelukkiger gevoel. Onze gevoelens staan dan ook vaak in connectie met de muziek die ons op dat moment aanspreekt. Wanneer je een fijn gevoel hebt luister je vaak naar wat meer vrolijke muziek. Wanneer je down bent daarentegen naar wat meer droevige muziek. Waarschijnlijk kan je jezelf hier wel in vinden. Toch? Muziek is onlosmakelijk met ons verbonden en geeft ons een gevoel dat niet te beschrijven valt. Het kan steun bieden in mindere tijden en ons gelukkige gevoel versterken. Muziek is het ritme van het leven!

Muziek luisteren

Misschien ben je dol op één bepaalde soort muziek, maar er zijn ook veel mensen onder ons die toch vaak wel interesse hebben in meerdere muziekstijlen. Luisteren naar muziek kan je gelukkiger maken en je door moeilijke tijden heen slepen. Dit is zelfs wetenschappelijk bewezen! Ieder land, iedere cultuur heeft nagenoeg zijn eigen taal. De enige taal die we allemaal kunnen begrijpen is muziek. Muziek is het uiten van gevoelens en emoties. Zelfs als je de taal waarin een nummer wordt gezongen niet kunt verstaan, kan het gevoel van de muziek overgebracht worden. Dat is juist het mooie van muziek! Daarnaast verenigt muziek en creëert muziek ambiance. Het draagt bij aan het beleven van het moment en brengt mensen samen. Muziek is standaard opgenomen in ons leven. Kun je je bijvoorbeeld een film, een feest of een sportevenement voorstellen zonder muziek? Als je er even bij stil staat waarschijnlijk niet. Muziek is erg belangrijk als het gaat om gevoel overbrengen en de juiste sfeer creëren.

Muziek maken

Naast muziek luisteren kun je natuurlijk ook zelf muziek maken. Enorm leuk om te doen en absoluut een uitlaatklep voor al je gevoelens en emoties! Maar wist je dat muziek maken ook erg goed is voor je hersenen? Wanneer je muziek maakt zorgt dit voor verandering in de grijze stof van je hersenen waardoor je de verbindingen laat toenemen die verantwoordelijk zijn voor het luisteren en de motoriek. Niet alleen muziek maken heeft dit effect. Ook muziek luisteren. Beiden is goed tegen stress, is goed voor de hersenen, je algemene humeur en geestelijke gesteldheid en kan zelfs helpen bij het verminderen van dementie! Ook zorgt muziek voor meer ontspanning, verminderen van depressie en verlaging van de bloeddruk. Heel veel extra gezondheidsvoordelen dus die erg mooi meegenomen zijn! Muziek maken is daarnaast ook een erg leuke bezigheid waar je al je creativiteit op los kunt laten.

De positieve effecten van muziek luisteren en maken

Naast het feit dat muziek erg goed is voor onze hersenen en lichamelijke en geestelijke gesteldheid heeft muziek nog meer voordelen. Hieronder zetten we de positieve effecten van muziek voor je op een rijtje;

  • Muziek vermindert pijn. Dit kan acute of chronische pijn zijn. Het is namelijk aangetoond dat muziek een natuurlijk pijnbestrijdingsmiddel is.
  • Muziek zorgt ervoor dat je beter eet. Muziek luisteren tijdens de maaltijd zorgt samen met het dimmen van de lichten voor een relaxte sfeer waardoor je onbewust rustiger gaat eten. Dit is erg goed voor je gezondheid want het zorgt ervoor dat je niet teveel eet.
  • Het helpt bij depressie. Zoals al eerder gezegd heeft muziek een positief effect op het verhelpen van een depressie. Dit komt doordat je met muziek beter kunt ontspannen en beïnvloed menselijke emoties. Muziek kan hierdoor depressieve en angstige gevoelens verminderen.
  • Muziek verbetert je sportprestatie. Met een muziekje aan train je harder, maar ook effectiever. Daarnaast zou muziek een positief effect hebben op het spierherstel.
  • Muziek zorgt voor minder stress in je leven. Wanneer je denkt aan het ultieme geneesmiddel voor minder tot geen stress, dan is dat muziek! Vooral rustige muziek heeft een geweldig effect doordat deze muziek zorgt voor een lagere productie van stresshormonen. Bovendien komt er door muziek te luisteren endorfine vrij in je hersenen wat ervoor zorgt dat je stemming verbetert.
  • Het zorgt ervoor dat je beter kunt slapen. Even lekker muziek luisteren voordat je gaat slapen zorgt voor meer ontspanning. Zo kan je de stress en de drukte van de dag loslaten. Muziek helpt om sneller, dieper en beter te slapen.
  • Goed voor je ruimtelijk inzicht. Door muziek als hulpmiddel te gebruiken kun je je IQ voor ruimtelijk inzicht tot wel 9 punten omhoog brengen! Dit zorgt ervoor dat je beter kunt inschatten, een meer precieze voorstelling kunt maken en beter te navigeren en meten.
  • Muziek stimuleert de bloedvaten. De emoties die vrijkomen tijdens het luisteren van muziek is goed voor een betere werking van de bloedvaten. Door het positieve effect wordt namelijk de bloedsomloop gestimuleerd.
  • Muziek versterkt je geheugen. Hierdoor is muziek ook zo goed om dementie te verminderen! Geheugenverlies komt het meeste voor bij oudere mensen, maar ook jongere mensen kunnen er last van krijgen. Volgens experts kan muziek vele gebieden in de hersenen stimuleren. Zowel her korte termijn geheugen als het lange termijn geheugen.

Wil jij (weer of meer) muziek uit jezelf halen? Neem dan snel contact met me op!

Muziek: goed voor je hersenen!

by

Vroeger geloofden we dat de hersenen statisch waren; dat het niet verandert nadat we een bepaalde leeftijd hebben bereikt. Maar die theorie is sindsdien onjuist gebleken – we weten nu dat de hersenen zich gedurende het hele leven blijven ontwikkelen, zolang ze worden uitgedaagd. Het vermogen van de hersenen om zich te ontwikkelen wordt neuroplasticiteit genoemd. 

En een manier om die plasticiteit te behouden, is door muziek te spelen. Elke keer dat je iets nieuws leert, transformeren je hersenen. Wanneer je een nieuw nummer op de gitaar leert of je gezichtsvermogen verbetert, veranderen de neuronen in je hersenen en ontwikkel je nieuwe hersencellen en verbindingen daartussen. Dit betekent dat je hersenen nooit volgroeid zijn. Het zal zich ontwikkelen naarmate je nieuwe vaardigheden leert en nieuwe ervaringen opdoet. Dit wordt neuroplasticiteit genoemd. Maar de plasticiteit van je hersenen blijft niet je hele leven hetzelfde. Je hersenen kunnen nieuwe kennis snel ontwikkelen en absorberen als je een kind bent, maar het wordt minder ‘elastisch’ met de leeftijd. Dat wil zeggen, tenzij je je hersenen traint!Tsja, en daar komt dus muziekles volgen: want het leren van muziek kan je neuroplasticiteit enorm verbeteren!Hieronder lees je hoe dat werkt!

Je hersenen zullen gedurende je hele leven moeten worden getraind om jouw neuroplasticiteit te blijven ontwikkelen en behouden.


Met muziek ben je nooit uitgeleerd

Als we jong zijn, leren we basisvaardigheden zoals veters strikken en lezen  . Als je ze eenmaal hebt geleerd, dan kan je het. Je hoeft er nu niet eens meer over na te denken als je je schoenveters knoopt, of als je buiten een uithangbord ziet. Dus je hersenen hebben de neurale verbindingen gevormd, maar je hebt de limiet van je leren bereikt op dat vlak.Met muziek zijn er eindeloze vaardigheden en technieken om onder de knie te krijgen, wat constant leren vereist!Zelfs als je een volledig repertoire onder de knie hebt, valt er altijd nog zoveel meer te leren. Veel professionele muzikanten en zangers blijven hun hele leven les volgen! Dus muziek stelt je in staat voortdurend nieuwe vaardigheden te leren, waardoor je de neuroplasticiteit van je hersenen voortdurend kunt verbeteren en onderhouden.

Muziek spelen is vooral goed voor de hersenen

Alle vormen van mentale oefening zijn goed om je hersenen gezond en fris te houden. Maar muziek activeert een bijzonder groot deel van de hersenen, dus het ontwikkelt je hersenen op veel gebieden. We gebruiken verschillende delen van onze hersenen voor verschillende dingen. 
Het deel van de hersenen dat wordt gebruikt voor het lezen en interpreteren van ritmes en melodieën is anders dan het deel dat wordt gebruikt om alles te verteren en te onthouden, dat weer anders is dan het deel dat alles integreert. 
Het leren van muziek helpt de neurale verbindingen in de hersenen te versterken, zodat de neuronen snel signalen naar elkaar kunnen sturen.
Dit helpt je zelfs sneller te denken! Studies hebben aangetoond dat muzikanten beter zijn in het uitvoeren van cognitieve taken zoals Sudoku dan niet-muzikanten.
Het is dus duidelijk dat muziek je hersenfunctie verbetert.

Waarom muziek belangrijker wordt met de leeftijd

Studies hebben aangetoond dat muzikanten hun cognitieve vaardigheden kunnen behouden, zelfs als ze ouder worden, omdat ze voortdurend hun hersenen trainen. Dit geldt voor zowel het korte- als het langetermijngeheugen. Muziekonderwijs kan dus daadwerkelijk helpen bij het voorkomen van verschillende vormen van neurologische aandoeningen, zoals dementie. Het versterkt ook je lichaam en helpt je coördinatie en motoriek op peil te houden! Muziek spelen heeft ook een positief effect op stress, omdat je je focus moet isoleren.

In tegenstelling tot andere hersenoefeningen, is muziek een consequent lonende bezigheid. Elke keer dat je beter wordt, profiteer je niet alleen van de neurologische beloningen, maar kun je ook meteen genieten van je nieuwe vaardigheden.

Starten met muziekles? Boek snel jouw eerste les!

Dit is de belangrijkste gedachte bij improviseren!

by

Veel mensen hebben zo aan het begin van het jaar de nodige goede voornemens. Zo ben ik de afgelopen week al een aantal muzikanten tegengekomen die dit jaar aan de slag willen met improvisatie. Maar improvisatie is voor veel mensen een grote stap. Waar moet je beginnen? En waar moet je op letten? Omdat ik die leeuwen en beren op de muzikale weg wel herken, wil ik jullie de komende weken meenemen in een blog-serie over improviseren!

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: Iedereen kan leren improviseren. Ook jij. Met wat je nú kunt op je instrument, kun je al leren improviseren. Je maakt het jezelf exact zo moeilijk als je op dit moment aankunt. En niet moeilijker. Bij improviseren gaat het om vertrouwen hebben en je intuïtie durven volgen. Het gaat eigenlijk om durven en doen...

En dat laatste zinnetje van de vorige alinea: dat was ook het motto van Wubbo Ockels, de bekende astronaut. En dit motto bracht hem tot de maan en terug. Een succesvol motto dus, dat jou ook een heel stuk verder kan helpen als je wilt leren improviseren.

Er zullen altijd mensen zijn die beter zijn dan jij: jonger, getalenteerder, sneller van begrip. Maar dat wil niet zeggen dat jij niet kan leren improviseren. Als je het wilt, dan lukt het je! Je hoeft niet een bepaald niveau of diploma te hebben om te leren improviseren.  
Wat je dan wel nodig hebt? Wilskracht, een open mind en vooral ook open oren!

Eigenlijk moet je improviseren gaan leren zoals een kind leert praten. Niet uit een boek, maar door het te proberen. Zo vaak als het maar kan. En ook door samen te spelen met anderen. Of die nou verder dan jou zijn of niet. Leer vooral door te proberen en fouten te maken, en omarm je fouten. Wees ruimhartig voor jezelf en gun jezelf de tijd. Je hoeft heus niet eerst alle regeltjes te leren voor je kunt starten met improviseren. Sterker nog, als je alle regeltjes kent kun je jezelf soms juist geremd voelen. Door goed te luisteren en veel te proberen kom je al een heel eind met improviseren.

Krijg je een solo, of vraagt iemand je om eens iets te improviseren? Denk dan aan Wubbo Ockels: Het gaat om durven en doen!
Zo maak je meters en doe je ervaring op. Zo leer je om verder te komen en jezelf te ontwikkelen!

Ik kan me voorstellen dat dit allemaal wat zweverig klinkt, en je misschien toch wat concretere handvaten wilt.. Blijf dan de komende weken vooral mijn blog volgen, want daarin ga je zeker weten vinden wat je zoekt! Niet wachten op de volgende blog, maar meteen aan de slag?
Neem dan snel contact met me op om een coachingsessie in te plannen!