fbpx

Transponeren, zo doe je dat!

Muziek transponeren is eigenlijk muzieknoten één of meerdere halve tonen hoger of lager zetten in bladmuziek. Zo geef je een bijvoorbeeld een eigen draai aan een muziekstuk of nummer of je zorgt ervoor dat het nummer nét iets lekkerder speelt voor jezelf. Je kan hiervoor gebruik maken van software, maar je kunt het ook zelf doen in drie stappen die ik je hieronder stap voor stap ga uitleggen. In het begin zal dit best wel even lastig zijn, maar zoals je denk ik wel weet is alle begin even moeilijk. Als je echt iets graag wilt zal het altijd de moeite waard zijn om er tijd en energie in te steken zodat ook jij straks weet hoe je gemakkelijk muziek kunt transponeren! En als je de stappen één voor één goed en rustig volgt zal het je zeker lukken.

Je kan verschillende redenen hebben om muziek te willen transponeren. Die keuze is natuurlijk geheel persoonsgebonden. Zoals bijvoorbeeld voor de stemming; sommige muziekinstrumenten zoals de klarinet zijn bijvoorbeeld anders gestemd, de klarinet is in namelijk in B gestemd. Dit wil zeggen dat wanneer een klarinettist bijvoorbeeld een C speelt van de bladmuziek, zal deze als een B klinken en dus een heel stuk lager dan de toon die gespeelt dient te worden. Dit geldt overigens voor alle noten die de klarinettist speelt.

Maar het kan ook zijn dat je samenspeelt met een zanger of zangeres en de muziek moet aanpassen aan het bereik van de zanger(es).

De meest eenvoudige manier om muziek te transponeren is met zogeheten notatiesoftware. Hier zijn verschillende software voor verkrijgbaar zoals Sibelius, Steinberg Dorico, Presonus Notion of Finale. Ook is er een gratis variant die MuseScore heet. Vervolgens kan je er voor kiezen om alle noten handmatig in te voeren, maar je moet weten dat dit enorm veel tijd zal kosten. Veel gemakkelijker is het om je bladmuziek te scannen en om te zetten in een MIDI bestand waar de software van jouw keuze iets mee kan.

Bij de Sibelius software wordt er een programma meegeleverd waarmee je de bladmuziek kunt omzetten naar MIDI, maar heb je een andere software gekozen kan je altijd een soortgelijk programma aanschaffen, zoals ScanScore. Hierna is het belangrijk om even goed te controleren of de notatie goed is. Misschien moet je een aantal dingen zelf toevoegen om daadwerkelijk aan de slag te kunnen gaan met het transponeren. Let hier even goed op voordat je enthousiast aan de slag gaat en vervolgens merkt dat een aantal dingen in het MIDI bestand niet overeenkomen met je bladmuziek!

Wanneer je muziek met de hand wilt transponeren kun je dit het makkelijkst op muziekpapier doen. In de onderstaande stappen leggen we je uit hoe je nauwkeurig met de hand muziek transponeert;

Waarom zou je met de hand willen transponeren?

Ten eerste; het is enorm leerzaam! Wanneer je een tijdje bezig bent zal je merken dat je steeds meer begint te begrijpen over hoe toonladders en toonsoorten in elkaar steken. De reden om het met de hand te doen kan ook zijn dat transponeren met software om welke reden dan ook voor jou geen optie is.

Stap 1: Bedenk hoeveel hoger of lager je wilt gaan noteren 

Hierbij is het belangrijk dat je denkt in halve tonen. Dit is straks belangrijk voor het toevoegen van de juiste voortekens. 

Stap 2: Noten verschuiven op de notenbalk

Neem de noten uit het bestaande stuk over en teken ze precies genoeg halve tonen hoger of lager in de notenbalk.

Stap 3: Voortekens toevoegen

Vanaf dit punt gaan we geen noten meer verschuiven. Kijk naar de voortekens van het oorspronkelijke stuk.
Ben je omhoog gegaan? Voor iedere halve toon die je omhoog bent gegaan komt er een kruis bij (of gaat er een mol af).
Ben je omlaag gegaan? Voor iedere halve toon die je omlaag bent gegaan gaat er een kruis af (of komt er een mol bij!)

Transponeren, ook wel transponera genoemd maakt niet alleen je muziek ervaring rijker, ook jouw repertoire als muzikant zal groter worden. Je kan een zanger of zangeres begeleiden met een instrument en de toonsoort aanpassen aan het bereik van de zanger of zangeres. Of je kan jezelf begeleiden met een aangepast muziekstuk. Ook kan je een bekend muziekstuk of nummer aanpassen door in een andere toonsoort te spelen waardoor deze ineens heel anders zal klinken. Dit kan erg leuk zijn, maar ook erg mooi! Alsof je zelf iets nieuws hebt gemaakt want dat heb je in feite ook. Muziek transponeren kan je doen met vrijwel ieder instrument. Bovendien kan je de toonhoogte van vrijwel ieder muzieknummer of muziekstuk aanpassen naar jouw eigen inzicht! Kortom: muziek transponeren leren kan je heel veel meerwaarde bieden in jouw muziek en de muziek van anderen. Bovendien is het enorm leuk om je ermee bezig te houden. Dus waar wacht je nog op? Ga jij ook lekker aan de slag met jouw favoriete muziek of je eigen muziek transponeren?

Heb je toch nog vragen? Neem dan contact met me op!